|
Δεξιά: 
Rho Cassiopeiae
Ένα γιγαντιαίο και πολύ ασταθές
αστέρι στο Γαλαξία μας είναι πιθανό να
εκραγεί προς ένα κατακλυσμικό
σουπερνόβα οποιαδήποτε ημέρα,
προβλέπουν οι αστρονόμοι.Το γιγαντιαίο
αστέρι, που είναι γνωστό ως Rho Cassiopeiae,
παρατηρήθηκε αρχικά να ρίχνει μια
τεράστια μάζα υλικού πριν τρία χρόνια,
από την ομάδα τηλεσκοπίων Isaac
Newton.
Πρόσφατα όμως οι αστρονόμοι
σημείωσαν ότι το αστέρι συμπεριφέρεται
κάπως σαν να οδηγείται προς εκείνη την
έκρηξη. Μια μελέτη αυτής της
συμπεριφοράς δημοσιεύεται στο Αστροφυσικό
Περιοδικό.
"Το Rho Cassiopeiae θα μπορούσε να τελειώσει
τη ζωή του με μια έκρηξη
υπερκαινοφανούς οποιαδήποτε στιγμή,
δεδομένου ότι έχει καταναλώσει σχεδόν
όλα τα πυρηνικά καύσιμα στον πυρήνα του",
είπε ο Δρ Garik Israelian του Instituto
de Astrofisica de Canarias στην Ισπανία.
"Είναι ίσως το καλύτερο υποψήφιο
άστρο για να γίνει σουπερνόβα στο
Γαλαξία μας, και η παρατήρησή του όπως
και άλλων ασταθών άστρων μπορούν να μας
βοηθήσουν ώστε να ρίχτεί κάποιο φως στα
πολύ περίπλοκα εξελικτικά επεισόδια,
που προηγούνται των εκρήξεων των
υπερκαινοφανών", συνέχισε.
Το Rho Cassiopeiae είναι ένα από τα πιο ογκώδη
γνωστά αστέρια, περίπου 40 φορές
βαρύτερο και 700 φορές μεγαλύτερο από
τον ήλιό μας, και λάμπει 50.000 φορές
περισσότερο. Τέτοια ογκώδη αστέρια
ονομάζονται υπεργίγαντες και το Rho
Cassiopeiae είναι το φωτεινότερο από τους
επτά μόνο κίτρινους υπργίγαντες, που
είναι γνωστών στο Γαλαξία μας.
Οι υπεργίγαντες είναι πολύ
φωτεινά και πολύ καυτά άστρα, με
θερμοκρασίες μεταξύ 3.500°C σε 7.000°C.
Μεταξύ 1993 και 2002, πέντε τηλεσκόπια στην
Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες
παρακολουθούν το αστέρι, και οι
αστρονόμοι ανταμείφθηκαν για αυτό το
2000 όταν ήταν σε θέση να καταγράψουν την
πρώτη έκρηξη.
Το αστέρι λάμπρυνε τότε αρκετά, και
ύστερα εξασθένισε. "Αυτή η
εξασθένιση αντιστοιχεί στη περίοδο που
το αστέρι φτιάχνει ένα κέλυφος
παράγοντας ένα κύμα κλονισμού με
ταχύτητα περίπου τέσσερις φορές
τηταχύτητα του ήχου", ανακοίνωσε ο Δρ
Alex Lobel του Harvard-Smithsonian
Centre for Astrophysics.
Η ομάδα ανέλυσε τα φάσματα αυτού του
γεγονότος για να καθορίσει τις αλλαγές
της θερμοκρασίας και να μάθει πόσο
υλικό εκτοξεύθηκε στο διάστημα. Το
άστρο ψύχθηκε από 7.000°C σε 4.000°C μέσα σε
μερικούς μήνες κατά τη διάρκεια του
γεγονότος. Σε 200 μέρες, το αστέρι
εκτόξευσε περίπου τρία τοις εκατό της
μάζας του - ή 10.000 φορές τη μάζα της Γης.
Από τότε το αστέρι είναι ανήσυχο.
Πρόσφατα, η εξωτερική ατμόσφαιρά του
φαίνεται να βρίσκεται σε κατάρρευση,
κάνοντας τον Lobel να προβλέψει ότι
επίκειται μια άλλη έκρηξη.
Παρά την απόσταση 10.000 ετών φωτός από τη
Γη, στον αστερισμό της Cassiopiea, ο Rho Cassiopeiae
έχει μια φωτεινότητα 4.5 σε μια κλίμακα
που κυμαίνεται από 6 (το πιο αμυδρό φως
που μπορεί να φανεί από το γυμνό μάτι)
μέχρι το 0 για τα φωτεινότερα
αντικείμενα.
Αυτή η τεράστια απόσταση σημαίνει ότι
τα γεγονότα που παρατηρούνται έγιναν
περίπου 10.000 έτη πριν. Ένα έτος φωτός
είναι η απόσταση που διανύει το φως σε
ένα έτος.
Το 1946, το αστέρι πρώτα
εξασθένισε περίπου έξι φορές καθώς
εκτίναξε υλικό. Η εξασθένιση δείχνει
μια απότομη πτώση στη θερμοκρασία της
επιφάνειας. Αυτή η μεταβολή στη
θερμοκρασία εμφανίζεται να συμβαίνει
κάθε 50 έτη. Οι αστρονόμοι υπολογίζουν
ότι κατά τη διάρκεια των τελευταίων 10.000
ετών, το αστέρι θα έχει δοκιμάσει 200
τέτοιες εκρήξεις, και σε κάθε έκρηξη
χάνει το 1/10 της μάζας του ήλιου.
Ευτυχώς, το Rho Cassiopeiae είναι ορατό με
γυμνό μάτι στο Βόρειο ημισφαίριο, αλλά
όχι στο Νότιο.
|
