Το στρατοπλάνο Zephyr 3 κοιτάζει τον ουρανό

Από σελίδα του BBC, 28 Ιουνίου 2003

Βρετανοί μηχανικοί προετοιμάζονται για να ξεπεράσουν τα σημερινά όρια της τεχνολογίας των αεροπλάνων με το Zephyr 3. Ένα όχημα με προωθητική μηχανή που θα τροφοδοτείται με ενέργεια από τον ήλιο και σχεδιάζεται να πετάει, σε ύψος 40 χιλιομέτρων, στους επόμενους μήνες.

Μόνο τα πειραματικά πυραυλοκίνητα αεροπλάνα και τα διαστημικά οχήματα θα έχουν πάει υψηλότερα.

Θα ανυψωθεί στη στρατόσφαιρα για να πάρει εικόνες ενός γιγαντιαίου επανδρωμένου αερόστατου - γόνδολας με αέριο ήλιο, το οποίο θα προσπαθήσει να σπάσει το παγκόσμιο ρεκόρ ύψους για ένα επανδρωμένο αερόστατο.

Αλλά το όχημα Zephyr - που φτιάνεται από την QinetiQ, μια εταιρεία του Βρετανικού Υπουργείου Άμυνας - είναι κάτι περισσότερο από ένα ατσάλινο σκελετό με φωτογραφικές μηχανές. Το πρωτότυπο όχημα, και άλλα όπως αυτό, μπορούν σύντομα να οδηγήσουν σε μια φτηνή εναλλακτική λύση διαστημικών δορυφόρων.

Εικοσιτετράωρη κάλυψη

Μοίρες αυτών των ηλιακών αεροπλάνων, που θα πετάνε σε μεγάλο ύψος, θα μπορούσαν να τοποθετηθούν μόνιμα στον ουρανό, για χρήση περιβαλλοντικού ελέγχου ή να παρέχουν άμεση κινητή τηλεφωνική κάλυψη στις απομακρυσμένες περιοχές, ίσως σε μια περιοχή όπου υπάρχει μεγάλη καταστροφή.

Στρατιωτικοί, επίσης, θεωρούν ότι τέτοιες πλατφόρμες θα έχουν εφαρμογές επάνω από τα πεδία των μαχών.

Ο κύριος σχεδιαστής του Zephyr, ο Chris Kelleher, είπε "Μπορείτε να επικοινωνήσετε με αυτό το όχημα σε μεγάλες αποστάσεις. Στο ύψος που πηγαίνει, μπορείτε να δείτε ολόκληρη τη Βρετανία".

"Δουλεύουν σαν τους δορυφόρους χαμηλού ύψους, αλλά αυτοί οι δορυφόροι κάνουν ίσως και δύο περάσματα σε κάθε 24 ώρες, ένα από τα οποία είναι στο σκοτάδι.

"Αυτά όμως τα αεροσκάφη, εάν μπορέσουμε να αποθηκεύσουμε την ηλιακή ενέργεια, θα πετούσαν συνεχώς πάνω από μια πόλη ή ένα θέατρο της μάχης".

Ακραίο περιβάλλον

Η αμερικανική διαστημική αντιπροσωπεία (NASA) έχει τη δική της έκδοση, το όχημα Helios, το οποίο δυστυχώς συνετρίβη στο έδαφος στις 26 Ιουνίου. Το Helios της NASA είχε πετάξει σε ύψος 29 km. Αλλά το μικρότερο μέγεθος του Zephyr θα του επιτρέψει να πάει ακόμα υψηλότερα.

Το βρετανικό όχημα είναι 12 μέτρα και ζυγίζει ελάχιστα περισσότερο από 12 kg. Το περίβλημα Mylar του καλύπτει ένα σύνθετο πλαίσιο από άνθρακα. Οι ηλιακές κυψέλες στην κορυφή του φτερού παρέχουν ισχύ 1 kW σε πέντε μηχανές.

Το ύψος που θα φτάσει παρουσιάζει όμως μεγάλα προβλήματα.

Το Zephyr θα πρέπει να αντιμετωπίσει ακραία όρια θερμοκρασίας. Οι επιφάνειες που βλέπουν τον ήλιο θα είναι πολύ καυτές. Αντίθετα οι σκιασμένες περιοχές του πλαισίου θα βρεθούν σε θερμοκρασίες πολύ ψυχρές, περίπου μείον 50 βαθμούς Κελσίου.

Ένα ειδικό "διαστημικό λάδι" απαιτείται για να προστατεύσει τα ρουλεμάν των μηχανών. Προσοχή έχει δοθεί επίσης στην απόδοση των μπαταριών και τα ηλεκτρονικά, για να εξασφαλιστεί ότι θα συνεχίζουν να αποδίδουν αποτελεσματικά σε όλη τη διάρκεια της πτήσης.

Το στρατοπλάνο Zephyr είναι πραγματικά αρκετά εύθραυστο. Μπορεί και να σπάσει απότομα.

Το Zephyr θα προσδεθεί με ένα σκοινί 450 μέτρων από το επανδρωμένο αερόστατο, που θα το ανεβάσει ψηλά για τα πρώτα 9 km.

Κατόπιν οι μηχανές του θα ανοιχτούν από έναν από τους πιλότους του αερόστατου, Colin Prescot, και το όχημα θα αρχίσει να περιστρέφεται αργά και θα ανυψωθεί σε μια τέτοια θέση για να πάρει εικόνες του επανδρωμένου γιγαντιαίου μπαλονιού - γόνδολας.

Μια υψηλής ευκρίνειας φωτογραφική μηχανή θα δώσει άμεσες εικόνες πίσω στη Γη, ενώ μια κάμερα θα στείλει video μέσω μικροκυμάτων, πρώτα στη γόνδολα και έπειτα κάτω στη Γη.

Στο μέγιστο ύψος, το Zephyr πρέπει να κάνεις τρεις στροφές κάθε δύο λεπτά, ταξιδεύοντας με μια ταχύτητα 70 m/sec.

Ο Colin Prescot και ο συγκυβερνήτης της γόνδολας - αερόστατου Andy Elson σχεδιάζουν να κάνουν το ταξίδι τους με το μπαλόνι μέσα στους επόμενους τρεις μήνες. Το αερόστατο τους, ψηλό όπως το Empire State Building θα είναι το μεγαλύτερο που θα έχει πετάξει ποτέ.

Το αερόστατο θα προωθηθεί από ένα σκάφος από τη νοτιοδυτική Αγγλία και θα ταξιδεύσει μακριά στον Ατλαντικό, και θα χρειαστεί ίσως και 11 ώρες για να ανέβει ψηλά.