Η αλμυρή Μεσόγειος θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια εποχή πάγου

Από την ιστοσελίδα ABC News, Μάρτιος 2004

Μια όλο και περισσότερο αλμυρή Μεσόγειος θάλασσα μπορεί να ξεκινήσει μια νέα παγετωνική περίοδο σε μερικές δεκαετίες, σύμφωνα με νέα αμερικανική έρευνα.

Ο καθηγητής Robert Johnson, γεωλόγος και γεωφυσικός, στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότας, ισχυρίζεται ότι η αύξηση της παγοκάλυψης στην επιφάνεια της γης δεν εξαρτάται απλώς από τις ψυχρές θερμοκρασίες - αλλά  επίσης και από την υγρασία και τις βαριές χιονοπτώσεις.

Αυτές τις συνθήκες τις συνδέει με μία όλο και περισσότερο αλμυρή Μεσόγειο, μια σαφής προειδοποίηση ότι τα μοντέλα της κυκλοφορίας του Ατλαντικού θα αλλάξουν με τρόπους που θα ευνοήσουν την αύξηση της παγοκάλυψης. Πριν, περίπου, 150.000 χρόνια, προκλήθηκε μια ανώμαλη εποχή πάγου ομοίως από μία όλο και περισσότερο αλμυρή Μεσόγειο Θάλασσα.

Ο Johnson παρουσίασε τα συμπεράσματά του στη Γεωλογική Εταιρεία της Αμερικής.

Σύμφωνα με τη συνήθως αποδεκτή θεωρία του Milankovitch (δείτε και το άρθρο: Οι κύκλοι του Milankovitch), η εξήγηση στο ερώτημα γιατί να συμβαίνουν οι εποχές του Πάγου, είναι ότι οφείλονται στις μεταβολές της τροχιάς της Γης.

Η θεωρία του Milankovitch εξηγεί ότι το ποσό της ηλιακής ακτινοβολίας, που πέφτει πάνω στη Γη, επηρεάζει το σύστημα του γήινου κλίματος - με διαδοχικά γεγονότα προώθησης και υποχώρησης των παγετώνων της Γης. Κι αυτό επηρεάζεται από τις μεταβολές στην μορφή της τροχιάς καθώς και στις μεταβολές του άξονα της Γης.

Η εποχή όμως του πάγου, πριν 150.000 χρόνια, έρχεται σε αντίθεση προς αυτήν την θεωρία, επειδή εμφανίστηκε όταν ένα μεγάλο ποσό θερινής ηλιακής ακτινοβολίας έπεσε στις εύκρατες περιοχές. Σύμφωνα με τη θεωρία του Milankovitch, κάτω από αυτές τις συνθήκες, τα παγόβουνα πρέπει να ελαττωθούν κι όχι να αυξηθούν.

Απορρόφηση αλμυρού νερού

Ο Johnson μπορεί να έχει λύσει το αίνιγμα της εποχής των παγετώνων 150.000 χρόνια πριν. Και να πως. Αιτία είναι η απορρόφηση του αλμυρού νερού κάτω από το γλυκό νερό.

Το βαθύ αλμυρό νερό ρέει τότε στον Ατλαντικό και τελικά στον Αρκτικό Ωκεανό. Εκεί, ο σχηματισμός της παγωμένης θάλασσας και σωρών πάγων που επιπλέουν, εξαρτώνται από την παρουσία του λιγότερο αλμυρού - και λιγότερο πυκνού - γλυκού νερού κοντά στην επιφάνεια του ωκεανού. Καθώς έχει εισρεύσει περισσότερο αλμυρό νερό κατά τη διάρκεια των προηγούμενων 40 χρόνων, η μεταβολή της πυκνότητας μειώθηκε και οι σωροί πάγων που επέπλεαν ωθήθηκαν προς τα πάνω, και έλειωσαν.

Ο Johnson δε, υπολογίζει ότι οι σημερινοί σωροί των πάγων που επιπλέουν στην Αρκτική θα φύγουν σχεδόν σε μερικές δεκαετίες. Ο πάγος που έχει λειώσει θα φέρει φρέσκο νερό στον Αρκτικό Ωκεανό, αλλά μόλις φύγει όλος ο πάγος, η αλμυρότητα του Αρκτικού Ωκεανού θα αυξηθεί πάρα πολύ.

Εάν αυτό συμβεί, το νερό γύρω από τη Γροιλανδία - που είναι αυτήν την περίοδο καλυμμένη από βαρύ θαλάσσιο πάγο σχεδόν οκτώ μήνες το χρόνο - θα παραμείνει χωρίς πάγο και θερμότερο από το ψυχρό έδαφος της Γροιλανδίας, φέρνοντας θύελλες από τη θερμότερη θάλασσα του Λαμπραντόρ. Το βόρειο Κεμπέκ θα δοκίμαζε ένα εξαιρετικά βαρύ χιονιά. Ο Johnson αναφέρει ότι αυτή είναι η διαδικασία που άρχισε την τελευταία, ανώμαλη εποχή του πάγου.

Ο λόγος για την αύξηση της αλατότητας της Μεσογείου πριν 150.000 χρόνια ήταν μια μείωση στην κλίση του άξονα της Γης, ο οποίος αποδυνάμωσε τους αφρικανικούς μουσώνες. Αυτή τη φορά, το ξηρό κλίμα της Μεσογείου και της Σαχάρας οφείλεται στις ανθρώπινες επεμβάσεις - ένα αποτέλεσμα λόγω των εκτροπών των ποταμών για άρδευση αλλά και στην παγκόσμια θέρμανση.

Εάν οι πάγοι επρόκειτο να αυξηθούν αυτόν τον αιώνα, κάποιες από τις καταστροφές που θα προκληθούν με την παγκόσμια άνοδο της θερμοκρασίας μπορούν να μετριαστούν, αναφέρει ο Johnson.

Εκτός από τη μείωση των θερμοκρασιών, εάν το πρόσθετο αλμυρό νερό βυθιστεί στη θάλασσα, θα μπορούσε να πάρει διαλυμένο διοξείδιο του άνθρακα από τον αέρα. Ενώ το νερό θα ανυψωθεί από κάπου για να ισορροπήσει αυτό, θα ήταν ηλικίας χιλιάδες ετών, που περιέχουν λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα από τον φρέσκο αέρα. Θα τραβούσε επίσης περισσότερο νερό πίσω στη θάλασσα, αντιστρέφοντας την αύξηση των επιπέδων της θάλασσας.