|
|
|
Η πτώση του αστεροειδή που εξαφάνισε τους δεινοσαύρους έφερε στη Γη παγετωνική εποχήΑπό το BBC, 31 Μαΐου 2004 |
Ένα νέφος σωματιδίων θειικού άλατος μπορεί να είχε εμποδίσει να φτάσει η ζέστη από τον ήλιο στη Γη. Έχουν βρεθεί αποδεικτικά στοιχεία για έναν παγκόσμιο χειμώνα μετά από την πτώση εκείνου του αστεροειδή, που εξαφάνισε τους δεινοσαύρους πριν 65 εκατομμύρια χρόνια. Βράχοι στην Τυνησία αποκαλύπτουν ότι μικροσκοπικά πλάσματα που ζούσαν σε ψυχρά νερά βρέθηκαν σε μια θερμή θάλασσα αμέσως μετά την πτώση του διαστημικού βράχου πάνω στη Γη. Ο παγκόσμιος χειμώνας προκλήθηκε πιθανώς από ένα τοξικό νέφος σωματιδίων θειικού άλατος, που ελευθερώθηκαν όταν ο αστεροειδής εξάτμισε τους βράχους στην περιοχή Chicxulub του Μεξικού. Τα αποτελέσματα αναφέρονται στο πιο πρόσφατο τεύχος του περιοδικού Γεωλογία. Ιταλοί, Αμερικανοί και Ολλανδοί ερευνητές μελέτησαν τους βράχους στην περιοχή El Kef στην Τυνησία, που καλύπτουν την εποχή ανάμεσα στην Κρητιδική και Τριτογενή περίοδο (Κ-Τ), στην περίοδο που εξαφανίστηκαν οι δεινόσαυροι - ανάμεσα σε πολλά άλλα είδη - από τον πλανήτη μας. Φράγμα στις ηλιακές ακτίνες Κατά την εποχή των δεινοσαύρων, το El -Kef ήταν μέρος της θερμής δυτικής θάλασσας Τηθύς. Όταν οι επιστήμονες μελέτησαν τον τύπο των μικροσκοπικών απολιθωμένων πλασμάτων, που βρέθηκαν στους τυνησιακούς βράχους, βρήκαν μερικές εκπληκτικές αλλαγές μετά από το όριο της περιόδου Κ-Τ. Αρχικά, εμφανίστηκαν δύο νέα είδη απλών έμβιων οργανισμών που ζουν κοντά στον πυθμένα της θάλασσας. Αυτοί οι νεοφερμένοι οργανισμοί ήταν τύποι που ζουν σε ψυχρά νερά και που βρέθηκαν σε πιο βόρειους ωκεανούς. Ύστερα , βρήκαν μια περίεργη διαφορά στη μορφή ενός μικροσκοπικού σαλιγκαροειδούς πλάσματος, του pseudoacutus Cibicidoides. Το κοχύλι αυτού του πλάσματος μπορεί να τυλίγεται - στρέφεται - είτε προς τα αριστερά είτε προς τα δεξιά.Στα ψυχρά νερά, όμως, υπάρχουν περισσότεροι οργανισμοί που τα κοχύλια τους τυλίγονται προς τα αριστερά, ενώ στα θερμότερα νερά προς τα δεξιά. Οι ερευνητές βρήκαν μια αύξηση στον οργανισμό Cibicidoides που το κέλυφος του τυλίγεται προς τα αριστερά, μετά από το όριο Κ-Τ. "Η αύξηση αυτών των οργανισμών δείχνει μια πτώση της θερμοκρασίας στο όριο Κ-Τ", αναφέρει ο Simone Galeotti του Πανεπιστημίου του Ούρμπινο, Ιταλία. Ο Galeotti και οι συνάδελφοί του σκέφτονται ότι η πλέον πιθανή αιτία της ψύξης ήταν η ρύπανση από ένα νέφος αερομεταφερόμενων μορίων θειικού άλατος, ή αερολύματα όπως λέγονται, που εμπόδιζε να φτάσει στη Γη το φως του ήλιου. Σταμάτησε η θέρμανση
Ο Matthew Huber του Πανεπιστημίου Purdue στο Ινδιάνα, υπολόγισε τον αντίκτυπο σε παγκόσμιο επίπεδο από τον χειμώνα στη Γη. "Τα αποτελέσματα που πήραμε στην έρευνα μας, συμφωνούν αρκετά με τον χειμώνα που ήρθε, λόγω της πτώσης του αστεροειδή. Τότε, όπως υπολογίστηκε, μειώθηκε η ποσότητα του φωτός του ήλιου που πέφτει στη Γη κατά 90%. Εάν σταματήσει αυτή η πηγή της θερμότητας, η Γη ψύχεται εντυπωσιακά", λέει ο ίδιος. Οι ωκεανοί την εποχή εκείνη θα είχαν παίξει ρόλο δεξαμενής της θερμότητας, αποτρέποντας να μειωθεί η θερμοκρασία της επιφάνειας του πλανήτη πάρα πολύ. Εντούτοις, αυτή η δεξαμενή δεν είναι άπειρη. Εάν το φως του ήλιου εμποδίστηκε να φτάσει επί αρκετό καιρό, οι ωκεανοί τελικά θα είχαν παγώσει τη στεριά. "Πρέπει να υπήρχε σκοτάδι αρκετό καιρό για να ψυχθούν οι ωκεανοί, αλλά όχι και πολύ ώστε να παγώσει ολόκληρος ο πλανήτης - αυτό δεν το βλέπουμε στα απολιθώματα", αναφέρει ο Δρ Huber. Αυτό το σκοτάδι - λόγω της πτώσης - θα είχε διαρκέσει μεταξύ ενός και δέκα χρόνων στο έδαφος, αλλά υπάρχουν στοιχεία για μια ψύξη μέχρι 2.000 ετών στην περιοχή El Kef. Οι θετικοί μηχανισμοί ανατροφοδότησης μπορεί να είχαν παρατείνει το φαινόμενο της ψύξης της παγετωνικής εποχής σε νερά ενδιάμεσου βάθους - όπως είναι αυτά στην El Kef - και βαθύτερα ακόμα. Η μαζική εξαφάνιση της Κρητιδικής-Τριτογενούς περιόδου ήταν εκλεκτική. Ολόκληρες ομάδες - όπως οι δεινόσαυροι και οι αμμωνίτες - θανατώθηκαν, ενώ άλλα είδη έμειναν απρόσβλητα. Η πιο πρόσφατη έρευνα δεν εξετάζει αυτό το μυστήριο, αλλά βοηθά να συμπληρωθεί η εικόνα του τι συνέβαινε στον πλανήτη μας, μετά από την σύγκρουση του αστεροειδή, στο Chicxulub.
Το όριο Κ-Τ χωρίζει την εποχή των ερπετών και την εποχή των θηλαστικών. Για πρώτη φορά αναγνωρίστηκε πριν εκατό χρόνια από γεωλόγους που συνειδητοποίησαν ότι υπήρξε μια δραματική αλλαγή στους τύπους των απολιθωμάτων, που αποτέθηκαν λίγο πριν και λίγο μετά από αυτό το όριο. Αυτό το όριο χωρίζει επίσης δύο από τις τρεις εποχές του Φανεροζωϊκού Μεγααιώνα, κατά την εποχή που άρχισε με το ξεκίνημα της ανεπτυγμένης σύνθετης ζωής και επεκτείνεται ως σήμερα. Αυτές οι δύο εποχές ή γεωλογικοί αιώνες ονομάζονται Μεσοζωικός και Καινοζωικός. Οι δεινόσαυροι, που επικρατούσαν πάνω στη Γη κατά τη διάρκεια της Μεσοζωικού αιώνα, εξέλειπαν κατά τη διάρκεια του Καινοζωικού αιώνα. Το τελευταίο τμήμα του μεσοζωικού αιώνα, πριν από 135 έως 65 εκατομμύρια έτη, ονομάζεται Κρητιδική περίοδος. Το πρώτο τμήμα του Καινοζωικού γεωλογικού αιώνα, εδώ και 65 εκατομμύρια χρόνια, καλείται Τριτογενής περίοδος. Το όριο μεταξύ της Κρητιδικής και Τριτογενής Περιόδου είναι το όριο Κ-Τ. Αυτό το όριο αντιστοιχεί σε μια από τις μεγαλύτερες μαζικές εξαλείψεις στη γήινη ιστορία. Τουλάχιστον το 75% των ειδών στον πλανήτη μας, και στις θάλασσες και στις ηπείρους, εξαφανίστηκαν μια για πάντα. Ο διασημότερος εκπρόσωπος αυτών των εξαφανισμένων ειδών είναι οι δεινόσαυροι. Εντούτοις, αυτοί οι γίγαντες ήταν ένα μικρό μόνο μέρος των φυτών και των ζώων που εξαφανίστηκαν. Στους ωκεανούς, περισσότερο από το 90% του πλαγκτόν εξαφανίστηκε, κάτι που οδήγησε αναπόφευκτα στην κατάρρευση της ωκεάνειας τροφικής αλυσίδας. Μαζικές εξαφανίσεις ειδών έγιναν πριν:
|
||||||||||||||||||||||||||
|
Αυτά
τα αερολύματα θα είχαν απελευθερωθεί μόλις έγινε η σύγκρουση του αστεροειδή. Γιατί τότε
έλιωσαν βράχοι πλούσιοι σε θειικά άλατα στην περιοχή Chicxulub του Μεξικού. 