Η Ελλάδα προσχώρησε στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος ESA

Από το δίκτυο, Ιούλιος 2004

H συμφωνία προσχώρησης της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος (ESA) υπεγράφη στις 19 Ιουλίου 2004 στην έδρα της στο Παρίσι.

Η ένταξη της Ελλάδας στην ESA ως πλήρες μέλος αποτελεί ένα ιδιαίτερα σημαντικό γεγονός για τη χώρα, στον τομέα της έρευνας και της τεχνολογίας.

Εκτιμάται ότι η προσχώρηση της Ελλάδας στην ESA θα συμβάλει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της χώρας και θα έχει σημαντικά οικονομικά οφέλη. Οι νέοι τομείς, όπως το Διάστημα, δημιουργούν προστιθέμενη αξία, ενώ ταυτόχρονα αναβαθμίζουν τα προϊόντα των παραδοσιακών κλάδων.

Όπως τονίζουν οι υπεύθυνοι λόγω της εδαφικής μορφολογίας (ορεινή και νησιωτική) της Ελλάδας, της γεωγραφικής της θέσης που την καθιστά πύλη της Ευρώπης προς την Μέση Ανατολή και την Ασία, και της γειτνίασής της με χώρες χωρίς αναπτυγμένη υποδομή, απαιτούνται εξειδικευμένες εφαρμογές της διαστημικής τεχνολογίας και μάλιστα σε κρίσιμους για την οικονομία τομείς, όπως η εμπορική ναυτιλία. Οι τηλεπικοινωνίες, η δορυφορική πλοήγηση και η επισκόπηση της γης είναι οι κύριες προτεραιότητές της Ελλάδας. 

Η πορεία για την ένταξη στην ESA

Με την υπογραφή της συμφωνίας προσχώρησης επισφραγίζεται μια διαδικασία που είχε ξεκινήσει από τις αρχές της δεκαετίας του 1990. Η Ελλάδα υπέβαλε αίτηση εισδοχής στην ESA το 2003. Από το 2001, όμως, οι ελληνικοί φορείς συμμετέχουν με επιτυχία στα προαιρετικά προγράμματα του Οργανισμού, ARTES, GMES και GSTP. 

Η Ελλάδα αναμένεται να γίνει και τυπικά πλήρες μέλος της μέχρι την 1η Δεκεμβρίου 2005, μετά την ολοκλήρωση των απαραίτητων διαδικασιών σε εθνικό επίπεδο και την επικύρωση της συμφωνίας από το Ελληνικό Κοινοβούλιο. Στη συνέχεια θα ακολουθήσει μια μεταβατική περίοδος 6 ετών, στη διάρκεια της οποίας, βάσει ενός αμοιβαία αποδεκτού προγράμματος δράσης, θα επιδιωχθεί η ενίσχυση των σχετικών υποδομών και η υλοποίηση δράσεων για την προσαρμογή, εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση φορέων-χρηστών (βιομηχανία, επιχειρήσεις, επιστημονική κοινότητα κ.ά.), με στόχο την αξιοποίηση των υπηρεσιών και προγραμμάτων του Οργανισμού.

Η "ταυτότητα" της ESA

Στόχος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, που ιδρύθηκε πριν από 35 χρόνια περίπου, είναι η προώθηση της επιστημονικής έρευνας και της τεχνολογικής συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών στον τομέα του Διαστήματος και των εφαρμογών του αποκλειστικά για ειρηνικούς σκοπούς (επικοινωνίες, περιβάλλον, ανάπτυξη, κ.ά.). Σημειώνεται ότι η ESA έχει θέσει από το 2003 σε τροχιά γύρω από τον Άρη το δορυφόρο Mars Express και συμμετέχει στην κατασκευή του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού. 

Αν και άμεσα συνδεδεμένος με την Ευρωπαϊκή Ένωση, η ESA είναι ένας ανεξάρτητος οργανισμός, με μέλη και εκτός ΕΕ. Πλήρες μέλος της ESA αναμένεται να γίνει σύντομα και το Λουξεμβούργο. Με τις νέες εντάξεις - της Ελλάδας και του Λουξεμβούργου - τα κράτη μέλη του Οργανισμού θα ανέρχονται πλέον σε 17 (15 κράτη-μέλη της ΕΕ, Ελβετία, Νορβηγία). Με την ESA συνεργάζονται, επίσης, ο Καναδάς και η Ουγγαρία. 

Τα οφέλη της Ελλάδας από τη συμμετοχή στην ESA

Με την ένταξη στην ESA ως πλήρες μέλος, η Ελλάδα θα συμμετέχει ισότιμα με τα υπόλοιπα κράτη μέλη στη λήψη αποφάσεων για τη χάραξη διαστημικής πολιτικής σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι ελληνικές επιχειρήσεις θα έχουν τη δυνατότητα συμμετοχής σε περισσότερα προγράμματα του Οργανισμού, βελτιώνοντας έτσι την τεχνολογική βάση και την ανταγωνιστικότητά τους και δημιουργώντας θέσεις εργασίας για εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό. Τα πανεπιστήμια και οι ερευνητικοί φορείς της χώρας θα έχουν επίσης πρόσβαση στα μεγάλα ευρωπαϊκά διαστημικά προγράμματα. 

Ορισμένες από τις εφαρμογές που έχουν αναπτυχθεί στο πλαίσιο προγραμμάτων της ESA και έχουν σημασία για την Ελλάδα αφορούν τη διαχείριση καταστάσεων εκτάκτου ανάγκης, όπως πλημμύρες, σεισμοί, πυρκαγιές δασών, τη χαρτογράφηση ευρείας κλίμακας, την επιτήρηση προστατευόμενων περιοχών, την εξασφάλιση ασφαλούς πλοήγησης, την ανάπτυξη τεχνογνωσίας για τη μελέτη της ατμόσφαιρας, την ευκολότερη διάδοση δεδομένων και πληροφοριών ακόμα και σε απομακρυσμένες περιοχές της χώρας με οφέλη στους τομείς της τηλεκπαίδευσης και της τηλεϊατρικής, καθώς και στην άμυνα και την ασφάλεια της χώρας.

Με τη Συμφωνία παρέχεται επίσης στην Ελλάδα η δυνατότητα εκπαίδευσης φοιτητών και επιστημονικού προσωπικού στις εγκαταστάσεις της ESA, στο πλαίσιο ειδικού προγράμματος υποτροφιών. 


Πηγή: Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος, Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, ΕΚΤ