Το ευρωπαϊκό διαστημικό σκάφος SMART-1 εισέρχεται σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη

Πηγή: THE TIMES, 12 Νοεμβρίου 2004

Το ευρωπαϊκό εξερευνητικό διαστημικό σκάφος SMART-1  αναμένεται να μπει τη Δευτέρα 15 Νοεμβρίου σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη και τους επόμενους 9 μήνες θα προσπαθήσει να ανακαλύψει από τι αποτελείται ο φυσικός μας δορυφόρος αλλά και πως δημιουργήθηκε.

Το Smart-1 κινήθηκε με τη βοήθειας μιας επαναστατικής ιοντικής μηχανής μέχρι να φθάσει στο σημείο να συλληφθεί από το βαρυτικό πεδίο της Σελήνης. Η ιοντική μηχανή,  που εκτοξεύει ένα πίδακα ιόντων του στοιχείου ξένον αντί. για να καίει τα συμβατικά καύσιμα, ήταν αντικείμενο προσοχής και μελέτης από πολλούς επιστήμονες και το σημαντικότερο ότι λειτούργησε άψογα σε όλο το ταξίδι του.  Ξεκίνησε στις 27 Σεπτεμβρίου του 2003, με τη βοήθεια ενός πυραύλου Ariane 5 και ταξιδεύει για σχεδόν 14 μήνες.

Την περασμένη Πέμπτη το σκάφος, που έχει μέγεθος σαν ένα πλυντήριο ρούχων, πέρασε το σημείο Lagrang στο οποίο η βαρύτητα της Γης εξουδετερώνεται από το πεδίο του φεγγαριού. Το σκάφος από τότε εισήλθε με ασφάλεια στο πεδίο του φεγγαριού. Το σκάφος είναι περίπου 60.000km από τη Σελήνη.

Το “Smart-1 έχει σχεδόν σβήσει τη μηχανή του, λειτουργεί μόνο στο 5% της ισχύος του, μέχρι να το τραβήξει η έλξη της Σελήνης και ακολούθως θα τεθεί και πάλι σε πλήρη ισχύ για 4½  ημέρες, ώστε να φθάσει στο προκαθορισμένο σημείο. Αυτό θα το βοηθήσει να τεθεί σε τροχιά μεταξύ 300 km και 10.000 km πάνω από τη σεληνιακή επιφάνεια. Τότε θα ξεκινήσει παρατηρήσεις για τουλάχιστον 9 μήνες για την ολοκλήρωση της επιστημονικής του αποστολής, που είναι η αναζήτηση πάγου στο Βόρειο Πόλο της Σελήνης όπως επίσης και η έρευνα της χημικής του σύστασης. Με αυτές τις παρατηρήσεις θα ξέρουμε αν δημιουργήθηκε έπειτα από τη σύγκρουση της Γης με ένα σώμα στο μέγεθος του Άρη (η κυρίαρχη θεωρία της δημιουργίας της Σελήνης).

Το Smart-1, που κόστισε 100 εκατομμύρια ευρώ, σχεδιάστηκε αρχικά για να δοκιμαστεί η πρωτοποριακή του ιοντική μηχανή ώστε να χρησιμοποιηθεί και για άλλες αποστολές στον Άρη, τον Ερμή με σκοπό να συντομεύσει τα διαστημικά ταξίδια. 

Η ενέργεια για τον ιονισμό και την επιτάχυνση των ιόντων προέρχεται από ηλιακά πάνελ (συλλέκτες), γι αυτό και ο κινητήρας ονομάζεται ηλεκτροηλιακός.  Τα γαλαζωπά ιόντα εκτοξεύονται στο διάστημα με μια ταχύτητα 1.600 km/h, αλλά το σκάφος κινείται αντίθετα με μια επιτάχυνση μόλις 0.2 mm ανά δευτερόλεπτο. Σε μεγάλα χρονικά διαστήματα αυτή δημιουργεί ταχύτητες που φτάνουν τα 16 km/sec ή τα 58.000 km/h. Φυσικά η ταχύτητα του είναι πολύ μικρή αν συγκριθεί με τις αμερικανικές αποστολές Apollo που μέσα σε μια εβδομάδα πήγαν και ήρθαν από τη Σελήνη.

Κινητήρες ιόντων θα χρησιμοποιηθεί στην ευρωπαϊκή αποστολή BepiColombo, που θα πετάξει για τον Ερμή μέχρι το 2011, και θα φθάσει εκεί μέσα σε 2½ έως 3½ χρόνια. Αν δεν χρησιμοποιηθεί ιοντική μηχανή αλλά συμβατική, τότε θα κάνει 6 έως 7 χρόνια. Η NASA στο σκάφος της Deep Space 1, που πέταξε το 1998, είχε χρησιμοποιήσει κινητήρα ιόντων ξένου για την τριετή αποστολή του.

Όταν σχεδιάστηκε η αποστολή SMART-1 οι μηχανικοί περίμεναν να φθάσει στη Σελήνη το Μάρτιο του 2005. Από τα 82 kg του ξένον, το SMART-1 έχει χρησιμοποιήσει μόνο τα 58 kg, αφήνοντας μια μικρή ποσότητα για τις σεληνιακές τροχιές του.

Το Smart-1 (Μικρές Αποστολές Προηγμένης Τεχνολογίας) έχουν επίσης τη δυνατότητα να αποκαλύψει πως ήταν η Γη στη νεότητα της. Ένα από τα πιο σπουδαία όργανα του Smart-1’ για τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με τα στοιχεία που υπάρχουν στη Σελήνη, θα είναι το D-CIXS, ένα φασματόμετρο ακτίνων-X.