Τουλάχιστον για ένα αιώνα η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη έστω κι αν μειώνονταν οι εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα

Πηγή: Global Warming, Δεκέμβριος 2004

Παρόλο που εξακολουθεί να επικρατεί αβεβαιότητα σχετικά με το μέγεθος της θέρμανσης του πλανήτη σε έναν ή δύο αιώνες, οι επιστήμονες συμφωνούν ότι το φαινόμενο αυτό θα συνεχιστεί για τα επόμενα εκατό χρόνια, ακόμα κι αν η κατανάλωση φυσικών καυσίμων μειωθεί σημαντικά.

Οι επιστήμονες προβλέπουν σημαντικές αυξήσεις στην θερμοκρασία του πλανήτη και τη στάθμη της θάλασσας. Επιπλέον, οι κλιματολογικές αλλαγές που θα επιφέρουν οι παραπάνω αυξήσεις, αναμένεται ότι θα επηρεάσουν τη γεωργική παραγωγή. Η θέρμανση του πλανήτη θα επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τους πληθυσμούς των φτωχών χωρών, καθώς δεν θα μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στις κλιματικές αλλαγές.

Ο καθηγητής Robert Dickinson του Ινστιτούτου Τεχνολογίας Γεωλογικών και Ατμοσφαιρικών Επιστημών στη Γεωργία των Η.Π.Α παρουσίασε στοιχεία για την εκτίμηση αυτή στο ετήσιο συνέδριο του Αμερικανικού Συνδέσμου για την Επιστημονική Πρόοδο (ΑΑSS) στη Βοστώνη. Η παρουσίαση του Dickinson, με τον τίτλο "Προβλέποντας την Αλλαγή του Κλίματος" αποτελεί μέρος του Συμποσίου "Κλιματικές Αλλαγές: Ενσωματώνοντας τον Επιστημονικό, Οικονομικό και Πολιτικό Κόσμο".

"Tα κλιματικά μοντέλα που διαθέτουμε σήμερα είναι σε θέση να καταδείξουν τη γενική φύση των κλιματικών αλλαγών για τα επόμενα 100 με 200 έτη», αποφαίνεται ο Dickinson. "Οι ρύποι όμως διοξειδίου του άνθρακα (CO2),που έχουν εκλυθεί από τα φυσικά καύσιμα, συνεχίζουν να μολύνουν την ατμόσφαιρα για τουλάχιστον 100 έτη. Αυτό σημαίνει ότι οι πιθανές μειώσεις σε ρύπους CO2 αυτή την περίοδο δεν συνεπάγονται καθαρότερη ατμόσφαιρα και λιγότερη θέρμανση του πλανήτη από εκείνη της παρούσας κατάστασης, για τουλάχιστον έναν αιώνα."

Τα κλιματικά μοντέλα δείχνουν αυξήσεις στη μέση θερμοκρασία από 1.5°C έως και 5.5°C τον αιώνα αυτόν και μία αύξηση της στάθμης της θάλασσας της κλίμακας των 15.30 cm έως τo 1m, περίπου. Η καύση φυσικών καυσίμων εκλύει στην ατμόσφαιρα αέρια, όπως CO2,που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Τα αέρια αυτά επιδεινώνουν τη θέρμανση του πλανήτη και η αύξηση της θερμοκρασίας αυξάνει την έκταση των ωκεανών και προκαλεί το λιώσιμο στρωμάτων πάγων, επιφέροντας κατ’ αλληλουχία αύξηση στη στάθμη της θάλασσας.

 Παρά τις διαφοροποιήσεις στις εικόνες των κλιματικών μοντέλων και τις περιορισμένες δυνατότητες των ίδιων των μοντέλων, οι επιστήμονες συνάδουν στη διαπίστωση ότι η θέρμανση του πλανήτη θα επιφέρει σημαντικές συνέπειες στον αιώνα που διανύουμε, σύμφωνα με τον Dickinson.

"Σε δεδομένο χρόνο, μπορεί να υπάρχουν τόσοι νικητές όσοι και ηττημένοι. Εντούτοις, πολλοί από τους ηττημένους θα γίνουν πολύ δυστυχισμένοι, όπως οι πληθυσμοί των νησιών που θα βυθιστούν», λέει ο Dickinson. Θα πάρει πολύ καιρό στους ανθρώπους να προσαρμοστούν οργανικά στις αλλαγές αυτές. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η ταχύτητα με την οποία εκδηλώνεται η θέρμανση του πλανήτη".

"Αν συνέβαινε για μία χιλιετία παρά σε έναν αιώνα, θα περνούσε σχεδόν απαρατήρητο. Μιλάμε όμως για πάρα πολύ μεγάλες αλλαγές μέσα στην επόμενη γενιά, για ανθρώπους που διαμένουν σε παραλίες και οι οποίοι θα πρέπει να μετακομίσουν. Οι Η.Π.Α. έχουν πλουτοπαραγωγικές πηγές, γεγονός που διευκολύνει την μετακίνηση πληθυσμών. Στο Μπαγκλαντές, όμως, και σε άλλες υποανάπτυκτες χώρες με περιορισμένα αποθέματα, θα υπάρξουν σοβαρές δυσκολίες.

Ο Dickinson αποφαίνεται ότι θα υπάρξουν επίσης μεγάλες μεταβολές στην γεωργική παραγωγή παγκοσμίως. Κάποιες περιοχές θα είναι πιο παραγωγικές και άλλες λιγότερο, εξαιτίας των αλλαγών στη θερμοκρασία και τη βροχόπτωση. Σε γενικές γραμμές, θα εκδηλώνονται περισσότερες βροχοπτώσεις, αλλά, επιπλέον, εντατικότερες θα είναι και οι εξατμίσεις, οι οποίες θα επιφέρουν περισσότερες πλημμύρες και ξηρασίες.

Οι επιστήμονες που αναλύουν τις ενδείξεις των κλιματικών μοντέλων εκφράζουν αρκετή βεβαιότητα για τις συνέπειες αυτές, αφού τα μοντέλα τους έχουν βελτιωθεί, στο βαθμό που έχει αυξηθεί η κατανόηση των θεμελιωδών φυσικών διαδικασιών των κλιματικών αλλαγών. Ο Dickinson προσθέτει, εντούτοις, ότι τα μοντέλα ακόμα έχουν περιορισμένες δυνατότητες. Για παράδειγμα, τα σύγχρονα κλιματικά μοντέλα δεν παρέχουν ικανοποιητικές λύσεις στο ζήτημα της φυσικής διαφοροποίησης της θερμοκρασίας.

Η θερμοκρασία του πλανήτη έχει αυξηθεί με ταχύτερους ρυθμούς τα τελευταία 10 έτη, αλλά οι αλλαγές είναι πιο δραματικές στα μεγάλα γεωγραφικά πλάτη, φαινόμενο που ίσως να οφείλεται στη φυσική διαφοροποίηση, εξηγεί ο Dickinson.

"Το ερώτημα που τίθεται αφορά το μέγεθος της σχέσης ανάμεσα στη φυσική διαφοροποίηση και τη θέρμανση του πλανήτη που οφείλεται στον ανθρώπινο παράγοντα», λέει ο Dickinson. «Ο ανθρώπινος παράγοντας ίσως να ενισχύει κάποια φαινόμενα φυσικής διαφοροποίησης. Δεν τίθεται θέμα αν συμβαίνει είτε το ένα ή το άλλο: τόσο η φυσική διαφοροποίηση όσο και η θέρμανση του πλανήτη είναι εκδηλωθέντα φαινόμενα. Στην Αλάσκα, για παράδειγμα, τα τελευταία εκατό χρόνια, όχι μόνο έχει εκδηλωθεί θέρμανση της κλίμακας του ενός βαθμού, αλλά η θέρμανση εκεί ανέρχεται σε αρκετούς βαθμούς».

Υπάρχουν ακόμα κάποιες ενδείξεις που συγκλίνουν στη διαπίστωση ότι ο συνδυασμός της φυσικής διαφοροποίησης και της θέρμανσης του πλανήτη εξαιτίας του ανθρώπινου παράγοντα, προκαλεί αύξηση της εκδήλωσης του φαινομένου Ελ Νίνιο, στους τροπικούς, με επιπτώσεις αλλού. Για παράδειγμα, ίσως εκδηλωθούν περισσότερα φαινόμενα ξηρασίας στην Αυστραλία και την Ινδονησία, ενώ στις Δυτικές Ακτές των Η.Π.Α, μπορεί να έχουμε περισσότερες βροχοπτώσεις.

Ο Dickinson προσθέτει επίσης ότι τα κλιματικά μοντέλα έχουν περιορισμένες δυνατότητες στην παροχή αξιόπιστων περιοχικών λεπτομερειών για τη θέρμανση του πλανήτη. Τα μοντέλα, για παράδειγμα, δεν μπορούν να διακρίνουν τις αλλαγές ανάμεσα στην Ατλάντα και τη Νέα Υόρκη. Τα μοντέλα έχουν τη δυνατότητα να προβλέπουν διαφορές ανάμεσα στα μεγάλα γεωγραφικά πλάτη και τους τροπικούς.

Πολλές έρευνες πρέπει να γίνουν ακόμα σχετικά με τις κλιματικές αλλαγές, αλλά ο Dickinson πιστεύει ότι οι ιθύνοντες μπορούν να καθοδηγηθούν από τα στοιχεία που παρέθεσε στην παρουσίασή του, στον ΑΑΑS. Τα στοιχεία αυτά είναι προϊόν έρευνας στο Εθνικό Κέντρο για την Ατμοσφαιρική Έρευνα των Η.Π.Α, όπου ο Dickinson εργάστηκε για 21 έτη, καθώς και της παρούσας έρευνάς του και της έκθεσης της Διακυβερνητικής Επιτροπής για τις Κλιματικές Αλλαγές, το 2001.

Υπάρχουν, για παράδειγμα, αρκετά δεδομένα για την ανάπτυξη σχεδίων μετριασμού και προσαρμογής, όσον αφορά τα αέρια που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, λέει ο Dickinson. Ο μετριασμός αφορά την εφαρμογή στρατηγικών για τη μείωση των αερίων αυτών ή την αλλαγή άλλων παραγόντων για την εξουδετέρωσή τους (μια αρκετά νέα ιδέα). Οι μειώσεις μπορεί να περιλαμβάνουν τόσο την κατανάλωση μικρότερων ποσοτήτων φυσικών καυσίμων, όσο και την ανακάλυψη μεθόδων σύλληψης των αερίων και τοποθέτησής τους εκτός ατμόσφαιρας. Η μέθοδος αυτή ονομάζεται απομόνωση και αποτελεί τμήμα μιας ερευνητικής πρωτοβουλίας του Υπουργείου Ενέργειας των Η.Π.Α.

"Ο μόνος τρόπος να σταματήσουμε την αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα είναι να μειώσουμε την εκπομπή CO2 κατά 20% με 30% των παρόντων επιπέδων", λέει ο Dickinson. "Γι’ αυτό μπορεί να χρειαστεί παρόμοια μείωση στην κατανάλωση φυσικών καυσίμων. Πιστεύω ότι τελικά θα επιτύχουμε τον στόχο αυτό, αλλά πιθανόν να μας πάρει 100 χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να μειωθούν οι εκπομπές ρύπων από αυτοκίνητα και να περιοριστεί το διοξείδιο του άνθρακα που εκπέμπουν τα εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής και άλλες βιομηχανικές δραστηριότητες

"Εμείς πρέπει να προσαρμόσουμε τα ενεργειακά μας συστήματα σε άλλες μορφές εκτός από τα φυσικά καύσιμα. Και όταν λέω «εμείς», δεν εννοώ μόνο τις Η.Π.Α, οι οποίες μπορεί να αποτελούν τον μεγαλύτερο καταναλωτή φυσικών καυσίμων, αλλά η Κίνα και η Ινδία ενδέχεται να ξεπεράσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες τα επόμενα 50 έτη. Η Κίνα μάλιστα μπορεί να ξεπεράσει τις Η.Π.Α την επόμενη δεκαετία".

Πηγή: Meteorognosis