Μια πρόσφατη εκπομπή ακτινοβολίας από τη Μαύρη Τρύπα του Γαλαξία δείχνει ότι μπορεί να ξανασυμβεί

Πηγή: Space.com, 27 Ιανουαρίου 2005

Αστρονόμοι ανακοίνωσαν ότι παρατήρησαν μια βίαιη έκρηξη ενέργειας, που προήλθε από την τεράστια μαύρη τρύπα στο κέντρο του Γαλαξία μας πριν ακριβώς 350 χρόνια από τώρα.

Αν και η έκρηξη φάνηκε έμμεσα μόνο, μια παρόμοια θα μπορούσε να εμφανιστεί στο μέλλον και θα μπορούσε να ανιχνευτεί με διαστημικά τηλεσκόπια. Η ανακάλυψη αυτή επιβεβαιώνει τις υποψίες ότι η σχετικά ήρεμη μαύρη τρύπα δεν είναι πάντα και τόσο ήρεμη.

Οι περισσότεροι μεγάλοι γαλαξίες περιέχουν μια κεντρική μεγάλη μαύρη τρύπα. Όταν το περιβάλλον διαστρικό αέριο κινείται σπειροειδώς προς μια τέτοια τεράστια τρύπα λόγω της βαρύτητας, ένα τμήμα του αερίου πέφτει μέσα της ενώ το υπόλοιπο διασκορπίζεται προς τα έξω. Κατά μήκος της τροχιάς του, το υλικό υπερθερμαίνεται και εκπέμπει ακτίνες X και ακτινοβολία σε άλλα μήκη κύματος, σε μια ιδιαίτερα ταραχώδη περιοχή. Αυτή η ακτινοβολία αναγκάζει τους πυρήνες των πολύ ενεργών γαλαξιών να λάμπουν με ένα έντονο τρόπο.

Ο Γαλαξίας μας, εντούτοις, φαίνεται να βρίσκεται σε φάση 'δίαιτας'. Εκτός από μερικές έντονες ραδιοεκπομπές, η κεντρική μαύρη τρύπα του, στην περιοχή Sgr Α* (άστρο Sagittarius Α) εκπέμπει εκπληκτικά μικρή ακτινοβολία.

Η νέα μελέτη, που χρησιμοποιεί δεδομένα από το διαστημικό παρατηρητήριο Integral της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας, βρήκε ότι συγκρινόμενη με το σήμερα, η μαύρη τρύπα ελευθέρωσε σχεδόν ένα εκατομμύριο φορές περισσότερη ενέργεια κατά τη διάρκεια της προαναφερομένης εκπομπής, η οποία κράτησε επί μια δεκαετία.

Η καταιγίδα αυτής της ακτινοβολίας απομακρύνθηκε από τη μαύρη τρύπα με την ταχύτητα του φωτός, αλλά η τεχνολογία δεν ήταν ικανή να επιβεβαιώσει εκείνη την εποχή το γεγονός αυτό. Η έκρηξη αυτή ανιχνεύθηκε τώρα επειδή αλληλεπιδρά αυτήν την περίοδο με ένα νέφος αερίου υδρογόνου σε μια απόσταση 350 έτη φωτός από τη μαύρη τρύπα. Ένα έτος φωτός είναι η απόσταση που ταξιδεύει το φως σε ένα χρόνο, περίπου 10 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα).

Ο υπολογισμός που έγινε για να βρεθεί από που προήλθε η ακτινοβολία ήταν πολύ δύσκολος. Οι ακτίνες X και γάμμα που απομακρύνθηκαν από τη μαύρη τρύπα την εποχή αυτή αλληλεπιδρά με το νέφος του αερίου, που είναι γνωστό ως Sgr B2. Το νέφος αυτό απορροφά και επανεκπέμπει την ακτινοβολία κατά χαρακτηριστικό τρόπο, στέλνοντας ένα τμήμα αυτής και σε μας

"Περίπου πριν 350 χρόνια, η περιοχή γύρω από το Sgr Α* πλημμύρισε κυριολεκτικά από μια παλίρροια των ακτίνων γάμμα", αναφέρει ο επικεφαλής της έρευνας Mikhail Revnivtsev του Διαστημικού Ερευνητικού Ιδρύματος στη Μόσχα και του Ινστιτούτου Max Planck για την αστροφυσική στη Γερμανία. "Βλέπουμε τώρα την ηχώ από κάποιο φυσικό κάτοπτρο κοντά στο γαλαξιακό κέντρο -- το γιγαντιαίο νέφος Sgr B2 που ανακλά τις ακτίνες γάμμα που εκπέμπονται από το Sgr Α* στο παρελθόν".

Η πυράκτωση του νέφους του αερίου επισημάνθηκε αρχικά από τους αστρονόμους των ακτίνων-X. Η ανάλυση των στοιχείων των ακτίνων γάμμα από το Integral επέτρεψε στην ομάδα του Revnivtsev να αναδημιουργήσει τη σχέση του γεγονότος με την προηγούμενη έκρηξη της μαύρης τρύπας.

Ολόκληρο το γεγονός γίνεται περίπου 26.000 έτη φωτός από τη Γη. Στην πραγματικότητα, το ξέσπασμα της μαύρης τρύπας εμφανίστηκε περίπου πριν 26.350 χρόνια. Αλλά η ακτινοβολία από τη μαύρης τρύπα χρειάστηκε 26.350 χρόνια για να χτυπήσει το νέφος του αερίου, να επανακατευθυνθεί και να φθάσει στη Γη.

Οι ερευνητές αναμένουν ότι η μαύρη τρύπα του Γαλαξία, θα γίνει και πάλι 'φωτεινή' στο εγγύς μέλλον. Εάν εμφανιστεί μια τέτοια έκρηξη, θα είναι η πρώτη ξεχωριστή αλλαγή στη μαύρη τρύπα επειδή τα τηλεσκόπια των ακτίνων-X και ακτίνων γάμμα θα μπορούν να συλλάβουν πάνω από τη γήινη ατμόσφαιρα αυτή τη δραστηριότητα.