Πολύ μικρό άστρο σαν πλανήτης μπορεί να συντηρεί θερμοπυρηνικές αντιδράσεις

Πηγή: BBC, 5 Μαρτίου 2005

Βρέθηκε ένα άστρο που λάμπει ενώ δεν είναι πολύ μεγαλύτερο από τον Δία, το μεγαλύτερο πλανήτη στο ηλιακό σύστημά μας. Η ανακάλυψη αυτή, σύμφωνα με τους επιστήμονες, είναι συναρπαστική επειδή δείχνει ότι και ένα μικρό αντικείμενο μπορεί να προκαλέσει πυρηνικές αντιδράσεις στο εσωτερικό του ώστε να ακτινοβολεί έστω και αμυδρά.

Η ύπαρξη του αστεριού, γνωστό ως OGLE-TR-122B, επιβεβαιώθηκε από το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο (VLT) στη Χιλή.

Το άστρο αυτό βρίσκεται στον αστερισμό Carina, και φάνηκε να περνά μπροστά από ένα πολύ μεγαλύτερο αστέρι, το συνοδό του.

Καθώς περνούσε από μπροστά, το φως του συνοδού αστέρα που συνέλαβε το VLT (του Ευρωπαϊκού Νότιου Παρατηρητηρίου ESO) εξασθένισε.

Δεν είναι ακριβώς γνωστό πόσο μεγάλο πρέπει να είναι ένα αντικείμενο για να λάμψει. Σε κάποιο σημείο ένα αέριο σώμα θα αποκτήσει τόση μάζα που οι βαρυτικές δυνάμεις,  που έλκουν το υλικό στον πυρήνα του, θα αρχίσουν τις αντιδράσεις σύντηξης - ακριβώς όπως γίνεται στον πυρήνα και του ήλιου μας.

Αυτό που είναι ενδιαφέρον είναι ότι αν και το OGLE-TR-122B είναι μόνο 16% μεγαλύτερο από τον Δία, έχει στην πραγματικότητα 96 φορές περισσότερη μάζα. Έτσι, η ανακάλυψη αυτή φαίνεται να κάνει ασαφή τα όρια πλανήτη και άστρου.

"Φανταστείτε ότι προσθέτετε 95 φορές τη μάζα του στον Δία και φτιάνεται ένα αστέρι που είναι ελαφρώς μεγαλύτερο", αναφέρει ο Claudio Melo, από το ESO και μέλος της ομάδας των αστρονόμων που έκαναν τη μελέτη.

Η πυκνότητα του OGLE-TR-122B  είναι περισσότερο από 50 φορές μεγαλύτερη από αυτή του ήλιου μας

Το περίεργο αυτό άστρο λάμπει, αλλά όχι πολύ φωτεινά  - ειδικά αν συγκριθεί με την ενέργεια που απελευθερώνεται από το μεγάλο αστέρι συνοδό του.

"Αυτό το αποτέλεσμα δείχνει ότι υπάρχουν αστέρια που μοιάζουν με τους πλανήτες, ακόμη και κοντά μας", λέει ο Frederic Pont, του Παρατηρητήριου της Γενεύης.

"Ακόμα και αν ένα διαστημικό σκάφος μπορούσε να πλησιάσει το παράξενο σώμα και να μεταδώσει εικόνες, θα ήταν δύσκολο να διακρίνουμε αν πρόκειται για πλανήτη", λέει ο ίδιος.

Αυτό που πρέπει να σημειωθεί είναι ότι το OGLE-TR-122B  είναι μικρότερο από μερικούς πλανήτες που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα έξω από το ηλιακό σύστημά μας. Αλλά από άποψη μάζας, το OGLE-TR-122B δεν είναι και το μικρότερο γνωστό. Τον Ιανουάριο του 2005 ερευνητές του Πανεπιστημίου της Αριζόνα ανακοίνωσαν την ανακάλυψη ενός άστρου με μάζα μόλις 93 φορές μεγαλύτερη από του Δία. Δυστυχώς η ακτίνα του σώματος αυτού είναι δύσκολο να μετρηθεί.

Οι αστρονόμοι όμως δεν πιστεύουν ότι θα ανακαλυφθούν στο μέλλον άστρα με ακτίνα πολύ μικρότερη από του OGLE-TR-122B. Ελπίζουν όμως ότι οι έρευνες για εξωηλιακούς πλανήτες θα αποκαλύψουν σύντομα καφέ νάνους, σώματα που σχηματίζονται όπως οι πλανήτες αλλά δεν είναι αρκετά μεγάλες ώστε να συντήκουν υδρογόνο, όπως τα άστρα.

Οι λεπτομέρειες της μελέτης για το αντικείμενο αυτό θα δημοσιευτούν σε μια προσεχή έκδοση της Αστρονομίας & Αστροφυσικής.

Home