Και η λύση, όμως, μοιάζει να έχει βγει από σενάριο κινηματογραφικής ταινίας: δύο πυρίμαχα ηλεκτρόδια θα εγκατασταθούν σε μεγάλο βάθος μέσα στο έδαφος, προκαλώντας την τήξη του εδάφους -και όσων βρίσκονται μέσα σ' αυτό- σε στερεό γυαλί. Μέσα στο γυαλί, τα τοξικά απόβλητα θα εγκλωβιστούν για χιλιάδες χρόνια.

Το υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ ήδη δοκιμάζει αυτή την τεχνική -η οποία είναι γνωστή ως Υπόγεια Επίπεδη Υαλοποίηση ή SPV- στο Hanford, για τοξικά απόβλητα που υπάρχει κίνδυνος να καταλήξουν στον ποταμό Columbia.

Το πρόβλημα οφείλεται σε 144 φρεάτια αποθήκευσης που χρησιμοποιήθηκαν κατά τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 για τη φύλαξη πυρηνικών αποβλήτων σε βαρέλια με μέγεθος όσο ένα κουτί μπογιάς τα οποία σήμερα παρουσιάζουν διαρροές.

Παρόλο που η τεχνική SPV επινοήθηκε τη δεκαετία του 1990, μία βρετανική εταιρεία, η AMEC, πρόσφατα ανέπτυξε μια πιο αποτελεσματική και οικονομικά συμφέρουσα παραλλαγή της.

Έχοντας ήδη συνάψει ένα συμβόλαιο 4 εκατ. δολ. με το υπουργείο των ΗΠΑ, η AMEC σχεδιάζει να υαλοποιήσει το πρώτο φρεάτιο του Hanford στα τέλη του φετινού καλοκαιριού. Για επτά έως δέκα ημέρες, τα ηλεκτρόδια από γραφίτη θα θερμαίνουν το έδαφος σε θερμοκρασία 1700° C, λιώνοντας τα απόβλητα και το περιβάλλον χώμα σε μία υαλώδη μάζα.

Όταν ψυχθεί το μείγμα θα πάρει τη μορφή συμπαγούς γυαλιού μαύρου χρώματος [βλ. δεξιά  φωτογραφία]. Στη συνέχεια το υλικό αυτό θα μεταφερθεί στην επιφάνεια, θα συσκευασθεί και θα σταλεί για μόνιμη αποθήκευση σε έναν κρατικό χώρο φύλαξης κοντά στο Carlsbad του Νιου Μεξικό.

Η AMEC υποστηρίζει ότι το παραγόμενο γυαλί είναι εξαιρετικά σταθερό και κατά ένα εκατομμύριο φορές πιο ανθεκτικό σε διαρροές σε σχέση με το μπετόν. Εάν η δοκιμή στεφθεί με επιτυχία, η AMEC θα μπορούσε ν' ακολουθήσει την ίδια διαδικασία και για τις υπόλοιπες 143 σήραγγες της εγκατάστασης, οι οποίες έχουν μολυνθεί από πλουτώνιο.

"Με την τεχνική αυτή οι τοξικές ουσίες είτε θα καταστραφούν είτε θα εγκλωβιστούν μέσα στο γυαλί", λέει ο Leo Thompson, ο επικεφαλής του προγράμματος της AMEC.

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ Η ΤΕΧΝΙΚΗ

1. Δύο ηλεκτρόδια από γραφίτη, με μήκος 9 μ. περίπου το καθένα, βυθίζονται μέσα στο έδαφος. Στα ηλεκτρόδια αυτά εφαρμόζεται τάση έως και 4 megawatt, ανάλογα με τις θερμοκρασίες που απαιτούνται.

2. Μηχανικοί εγκαθιστούν ένα φύλλο από νιφάδες γραφίτη, ύψους 1,2 μ., ανάμεσα στα ηλεκτρόδια. Με τη θέρμανση οι νιφάδες τήκουν τα απόβλητα και καθετί που τα περιβάλει.

3. Τοποθετημένο επάνω από το φρεάτιο φύλαξης των αποβλήτων, ένα ειδικό σκέπαστρο διατηρεί τα ηλεκτρόδια ακίνητα, ενώ φιλτράρει τους ραδιενεργούς ατμούς, αφαιρώντας τις τοξικές ουσίες.

4. Έπειτα από επτά έως δέκα ημέρες θέρμανσης στους 1700° C, π περιοχή ανάμεσα στο φρεάτιο φύλαξης θα έχει πάρει τη μορφή λιωμένης μάζας. Μόλις διακοπεί η παροχή ρεύματος, το τζελ αυτό θ' αρχίσει να στερεοποιείται, εγκλωβίζοντας για χιλιάδες χρόνια οποιαδήποτε ποσότητα πυρηνικού υλικού έχει απομείνει.