Μια ηλιόλουστη γωνία στη Σελήνη πρόκληση για δημιουργία αποικίας

Πηγή: Agençe France-Presse, 14 Απριλίου 2005

Επιστήμονες έχουν βρει μια θέση στο φεγγάρι που μπορεί να φτάσει τους -60°C

Δεκαετίες αφότου οι άνθρωποι πάτησαν το πόδι τους για πρώτη φορά στο φεγγάρι, οι επιστήμονες μπορεί τώρα να βρήκαν την ιδανική θέση για μια δοκιμαστική αποικία στη Σελήνη.

Το σημείο αυτό, μια μόνιμα ηλιόλουστη γωνιά στο χείλος του κρατήρα Πέρι, στο κατά τα άλλα υπερβολικό ψυχρό κομμάτι διαστημικού βράχου, είναι επίσης κοντά στις περιοχές της Σελήνης που οι επιστήμονες υποψιάζονται ότι διατηρεί υδάτινο πάγο, λένε αμερικανοί αστρονόμοι.

Ο Δρ Ben Bussey, του πανεπιστημίου Johns Hopkins του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φυσικής στην πολιτεία του Μέρυλαντ, μαζί με την ομάδα του, εκθέτουν τα συμπεράσματα τους στο περιοδικό Nature.

Ο Bussey και η ομάδα του χρησιμοποίησαν 53 εικόνες από το σκάφος Clementine, που είχε μπει σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι για 71 ημέρες το 1994, για να εντοπίσουν το ηλιόλουστο σημείο.

Αυτό βρίσκεται σε μια ορεινή περιοχή κοντά στο σεληνιακό βόρειο πόλο, μεταξύ τριών μεγάλων κρατήρων, που δημιουργήθηκαν από πτώση μετεωριτών, των Peary, Hermite και Rozhdestvensky.

Η θερμοκρασία εκεί υπολογίζεται ότι κυμαίνεται μεταξύ του μείον 40° C και του μείον 60° C, που για τα σεληνιακά στάνταρτ είναι σχετικά ήπιο και σταθερό.

Για σύγκριση, η θερμοκρασία στον ισημερινό του φεγγαριού κυμαίνεται από -180°C ως +100°C αναλόγως της περιοχής και της περιστροφής της Σελήνης γύρω από τον Ήλιο. Επειδή η περιοχή λούζεται από ένα διαρκές φως του ήλιου, ένα μελλοντικό ανθρώπινο φυλάκιο στο φεγγάρι θα μπορούσε να προμηθευτεί άφθονη ηλιακή ενέργεια.

Για την ολοκλήρωση μιας πλήρους περιστροφής χρειάζονται 29,5 ημέρες. Οι μέχρι σήμερα έρευνες έδειξαν ότι οι συνθήκες στους πόλους είναι πιο ήπιες. Αντίθετα με τη Γη, το φεγγάρι περιστρέφεται σχεδόν κάθετα σε σχέση με το επίπεδο της τροχιάς του γύρω από τον Ήλιο. Έτσι, ο ήλιος δεν δύει ποτέ στα σημεία αυτά, αλλά απλώς βρίσκεται διαρκώς στον ορίζοντα. Η συνεχής φωτοχυσία στα σημεία αυτά διατηρεί σταθερή τη θερμοκρασία στους -50 βαθμούς Κελσίου. Ταυτόχρονα αποτελεί και μία σταθερή πηγή ενέργειας, απαραίτητη προϋπόθεση για την εγκατάσταση της διαστημικής μας αποικίας.

Είναι γνωστό, ωστόσο, ότι οι συνθήκες στο φεγγάρι είναι αντίξοες. Δεν υπάρχει ατμόσφαιρα ώστε να κατανέμεται η θερμότητα ισομερώς και έτσι η θερμοκρασία διακυμαίνεται από -180 έως 100 βαθμούς Κελσίου. Από την άλλη, τα βουνά και οι κρατήρες είναι δυνατόν να εμποδίζουν εν μέρει τη διέλευση του φωτός. Η ύπαρξη υψώματος περιμετρικά ενός κρατήρα διαμέτρου 2,5 χιλιάδων χλμ. στον νότιο πόλο της Σελήνης δημιουργεί φωτοσκιάσεις σε όλη την περιοχή. Το φαινόμενο παρατηρήθηκε για πρώτη φορά το 1999 από ερευνητική ομάδα που ανέλυσε στοιχεία τα οποία συνέλεξε το διαστημικό σκάφος Clementine που βρέθηκε σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη επί 71 ημέρες το 1994.

Ο Ben Bussey δεν αποκλείει το ενδεχόμενο η περιοχή να βυθίζεται κατά περιόδους στη σκιά. Το Clementine ολοκλήρωσε την αποστολή του κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού στο βόρειο ημισφαίριο της Σελήνης, όταν η περιοχή παρουσιάζει κλίση 1,5 μοίρας προς τον Ήλιο. Έτσι, πιθανολογείται ότι κάποια γεωλογική δομή ίσως να σκιάζει την περιοχή κατά τη διάρκεια του χειμώνα, όταν κλίση προς τον Ήλιο έχει το νότιο ημισφαίριο. Όπως και να έχει, εξηγεί ο Bussey, τα ηλιόλουστα σημεία του δορυφόρου μας είναι «υποψήφιοι τόποι ανοικοδόμησης μόνιμων εγκαταστάσεων».

Επιπλέον, οι σεληνιακοί πρωτοπόροι θα μπορούσαν να βρουν νερό εάν, όπως μερικοί επιστήμονες νομίζουν, ο πάγος κρύβεται στους μόνιμα σκιασμένους κρατήρες στους σεληνιακούς πόλους.

Τον Ιανουάριο του 2004, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν την ύπαρξη σχεδίου για μια επιστροφή τους στο φεγγάρι από το 2015, για τη δημιουργία μόνιμης σεληνιακής βάσης όπου θα στεγαστούν αρχικώς οι επιστήμονες που θα εξερευνήσουν τον φυσικό δορυφόρο του πλανήτη μας, ενώ στη συνέχεια θα αποτελέσει ενδιάμεσο σταθμό επανδρωμένων αποστολών προς τον Άρη.

Οι μελλοντικές αποστολές διαστημοπλοίων που θα μπουν σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη, περιλαμβάνουν το διαστημόπλοιο της Ινδίας Chandrayaan-I και το Lunar Reconnaissance Orbiterτης της NASA, που έχουν προγραμματιστεί να πετάξουν το 2007 και το 2008, αντίστοιχα. Πρόκειται δε να επιβεβαιώσουν αν ο βόρειος πόλος της Σελήνης λούζεται σταθερά από το φως του ήλιου, όπως επίσης αν υπάρχει πάγος στους πολικούς κρατήρες.