Ο βολιστήρας του Deep Impact ελευθέρωσε υλικό σαν πούδρα από τον κρατήρα που άνοιξε

Πηγή: NASA NEWS, 8 Ιουλίου 2005

Τα στοιχεία από τα όργανα του Deep Impact δείχνουν ότι απελευθερώθηκε ένα απέραντο νέφος λεπτού υλικού σαν πούδρα όταν o βολιστήρας χτύπησε τον πυρήνα του κομήτη Tempel 1 με ταχύτητα 10 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο.

Το νέφος έδειξε ότι ο κομήτης καλύπτεται από κονιορτό, ενώ τα όργανα του σκάφους - που κατέγραψε την πρόσκρουση από απόσταση ασφαλείας - δείχνουν ότι το νέφος περιέχει νερό, διοξείδιο του άνθρακα αλλά και οργανικές ενώσεις. Πάντως η ποσότητα του ατμού που ανιχνεύθηκε είναι μικρότερη από ό,τι περίμεναν οι επιστήμονες.

Η επιστημονική ομάδα του Deep Impact συνεχίζει να μελετά με κόπο τα gigabytes των στοιχείων που συλλέχθηκαν κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης του βολιστήρα στις 4 Ιουλίου με τον κομήτη πλάτους 5 χιλιομέτρων και μήκους 10 χιλιομέτρων.

"Η σημαντικότερη έκπληξη ήταν η αδιαφάνεια του λόφου της σκόνης που δημιουργήθηκαν και το φως που εξέπεμψε", αναφέρει  ο κύριος ερευνητής του Deep Impact Δρ Michael A'Hearn του πανεπιστημίου της πολιτείας Μέρυλαντ. "Αυτό δείχνει ότι η σκόνη που ανασκάφθηκε από την επιφάνεια του κομήτη ήταν εξαιρετικά λεπτή, σαν ταλκ. Και η επιφάνεια δεν είναι σίγουρα αυτό που οι περισσότεροι άνθρωποι νόμιζαν για την επιφάνεια των κομητών -- σαν ένας κύβος πάγου".

Πώς όμως μπορεί ένας κομήτης στο μέσον του ηλιακού συστήματός μας να αποτελείται από μια ουσία με λιγότερη αντοχή από το χιόνι ή ακόμα και την πούδρα του ταλκ;

"Πρέπει να το σκεφτείτε από το πλαίσιο του περιβάλλοντός της", λέει ο Pete Schultz, ειδικός του Deep Impact από το πανεπιστήμιο Brown. "Αυτό το αντικείμενο στο μέγεθος μιας πόλης επιπλέει γύρω από ένα κενό. Η μόνη εποχή που ενοχλείται είναι όταν ο ήλιος τον ψήνει λίγο ή όταν κάτι τον χτυπά με μια δύναμη 350 κιλών και με ταχύτητα 37.000 χιλιόμετρα την ώρα".

Η διαδικασία αναθεώρησης στοιχείων δεν αγνοεί τις περίπου 4.500 εικόνες από τις τρεις φωτογραφικές μηχανές του διαστημικού σκάφους που πάρθηκαν κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης.

"Εξετάζουμε όλες τις εικόνες, των τελευταίων στιγμών πριν συγκρουστεί ο βολιστήρας όπως και αυτές που λήφθηκαν μερικές ώρες αργότερα, και όλες τις ενδιάμεσες", πρόσθεσε ο A'Hearn. "Δίνουμε μεγάλη προσοχή στις τελευταίες στιγμές της σύγκρουσης. Μπορούμε να έχουμε τέτοιες λεπτομέρειες της επιφάνειας, όπως για παράδειγμα να ξεχωρίζουμε αντικείμενα διαμέτρου τεσσάρων μέτρων. Πρόκειται για έναν παράγοντα 10 φορές καλύτερο από οποιαδήποτε προηγούμενη αποστολή σε κομήτες".

Οι τελικές στιγμές πριν τη σύγκρουση είναι σημαντικές, επειδή είναι το στάδιο πριν όλα τα επόμενα επιστημονικά συμπεράσματα. Οι μηχανικοί έχουν βρει ότι ο βολιστήρας έλαβε δύο μη αναμενόμενα σωματίδια της κεφαλής του κομήτη πριν από την σύγκρουση.

Το διαστημικό σκάφος Deep Impact απελευθέρωσε ένα βλήμα 370 κιλών σε μέγεθος πλυντηρίου, ενισχυμένο με χαλκό, το οποίο έπληξε τον Tempel 1 υπό γωνία 25 μοιρών, προκειμένου να απελευθερώσει συστατικά του πυρήνα του, ο οποίος έχει μείνει αναλλοίωτος από τον σχηματισμό του Ηλιακού Συστήματος πριν από 4,6 δισ. χρόνια.

Ο βολιστήρας χτύπησε με μια περίπου πλάγια γωνία 25 μοιρών ως προς την επιφάνεια του κομήτη. Και τότε άρχισαν τα πυροτεχνήματα.

Τα υλικά που εκτοξεύτηκαν από τη σύγκρουση με τον κομήτη επεκτάθηκαν γρήγορα πάνω από την περιοχή της σύγκρουσης, με ταχύτητα περίπου 5 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο, ενώ ο κρατήρας άρχιζε ακριβώς τότε να διαμορφώνεται. 

Οι επιστήμονες αναλύουν ακόμα τα στοιχεία για να καθορίσουν το ακριβές μέγεθος του κρατήρα. Και λένε ότι ο κρατήρας ήταν στο μεγάλο όριο - άκρο - που περίμεναν: συγκεκριμένα ανέμεναν έναν κρατήρα από 50 έως 250 μέτρα. 

Ο δε κρατήρας που δημιουργήθηκε από τον βομβαρδισμό, παραμένει αόρατος καθώς το αδιαφανές σύννεφο των συντριμμιών δεν έχει ακόμα κατακαθίσει. Η τρύπα, που έχει μέγεθος μεγαλύτερο από μια πολυκατοικία και ίσως έχει πλάτος ποδοσφαιρικού γηπέδου, αναμένεται να γίνει ορατή σε διάστημα μερικών εβδομάδων.

Τα όργανα του διαστημικού σκάφους Deep Impact, αναφέρουν οι επιστήμονες, βρίσκονται σε άριστη λειτουργία, ενώ η απόσταση του από το Tempel 1 είναι πάνω από 3.5 εκατομμύρια χιλιόμετρα. 

Η αποστολή αυτή έχει σαν σκοπό να δώσει στοιχεία για το τι κρύβεται κάτω από την επιφάνεια ενός κομήτη, όπου το υλικό αυτό υπάρχει από το σχηματισμό του ηλιακού συστήματος και παραμένει σχετικά αμετάβλητο. Το υλικό αυτό, ένα μείγμα πάγων, ανόργανου και οργανικού υλικού, πιστεύεται ότι είναι ό,τι περίσσεψε από τον σχηματισμό των πλανητών.

Οι επιστήμονες της αποστολής ελπίζουν ότι το πρόγραμμα θα απαντήσει στις βασικές ερωτήσεις για το σχηματισμό του ηλιακού συστήματος δίνοντας μιας σε βάθος εικόνα της φύσης και της σύνθεσης των κομητών.

Ο κομήτης αυτός, που ανακαλύφθηκε το 1867, συνεχίζει τώρα να παρακολουθείται από τα όργανα και του Deep Ιmpact καθώς και από τα διαστημικά τηλεσκόπια Hubble, Chandra και ΧΜΜ Newton΄.