Δεν είναι τέλειο σπειροειδές το σχήμα του Γαλαξία

Πηγή: NewScientist, 16 Αυγούστου 2005

Ο Γαλαξίας μας δεν είναι ένας τέλειος σπειροειδής γαλαξίας αλλά στο κέντρο του υπάρχει μια περιοχή σε σχήμα μεγάλης ράβδου, σύμφωνα με τις νέες υπέρυθρες παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου Spitzer της NASA. 

Η νέα μεγάλη έρευνα για τα αστέρια αποκαλύπτει μια ράβδο στο κέντρο του Γαλαξία, έκτασης περίπου 27.000 ετών φωτός

Οι γαλαξίες συναντώνται σε πολλές μορφές που συνήθως παράγονται από τις βαρυτικές αλληλεπιδράσεις με τα κοντινά τους αντικείμενα. Μερικοί σπειροειδείς γαλαξίες μοιάζουν με τους ανεμόμυλους, με τους βραχίονες τους να έχουν φορά προς τα έξω γύρω από μια κεντρική διόγκωση, ενώ άλλα έχουν μια ευθεία ράβδο στα κέντρα τους.

Τα ραδιοτηλεσκόπια ανίχνευσαν  προς το τέλος της δεκαετίας του '80 αέριο που σημαίνει ότι υπάρχει μια ράβδος στην καρδιά του Γαλαξία. Μια δεκαετία αργότερα, οι παρατηρήσεις με την έρευνα  2MASS στο εγγύς υπέρυθρο υποστήριξαν την ύπαρξη μιας μπάρας (ράβδου), αλλά η σκόνη στο κέντρο του Γαλαξία έκρυψε τις παρατηρήσεις.

Τώρα, οι αστρονόμοι έχουν χρησιμοποιήσει το Spitzer για να παρατηρήσουν τι συμβαίνει μέσα συτή την περιοχή της σκόνης σε ελαφρώς πιο μεγάλα μήκη κύματος, παρατηρώντας 30 εκατομμύρια αστέρια στο γαλαξιακό επίπεδο στην περιοχή γύρω από το κέντρο του Γαλαξία.

Και διαπίστωσαν ότι η κεντρική μπάρα ήταν πολύ μακρύτερο από όσο οι προηγούμενες παρατηρήσεις είχαν προτείνει - το μισό της απόστασης μεταξύ του κέντρου του γαλαξία μας και του Ήλιου μας. Η κεντρική ράβδος υπολογίζεται ότι έχει συνολικό μήκος περίπου 27.000 έτη φωτός.

Ολόκληρος ο Γαλαξίας όπως φαίνεται από τη Γη

"Είναι ένα σημαντικό συστατικό του γαλαξία μας και παράμενε κρυμμένο μέχρι τώρα", λέει το μέλος της επιστημονικής ομάδας Ed Churchwell. "Το γεγονός ότι είναι μεγάλη η ράβδος σημαίνει ότι έχει μια σημαντική επίδραση στη δυναμική του εσωτερικού μέρους του γαλαξία μας."

Τα αστέρια στους σπειροειδείς βραχίονες περιβάλλουν το γαλαξία σε κατά προσέγγιση κυκλικές τροχιές. Αλλά τα παλαιά, κόκκινα αστέρια στην κεντρική ράβδο εμφανίζονται να είναι σε περισσότερες ελλειπτικές πορείες, που τα κάνουν να απομακρύνονται κατά πολύ αλλά και να πλησιάζουν πολύ προς τον πυρήνα του γαλαξία, όπου κρύβεται μια κολοσσιαία μαύρη τρύπα.

"Αυτή η ράβδος πιθανώς μεταφέρει υλικό προς το κέντρο του γαλαξία και ταϊ'ζει τη μαύρη τρύπα", αναφέρει ο Churchwell.

Αλλά δεν είναι ακόμα σαφές αμ η ανακάλυψη αυτή μπορεί να αποκαλύψει το παρελθόν του Γαλαξία. "Δεν ξέρω αρκετά για το πως σχηματίζονται οι κεντρικοί ράβδοι", λέει ο Churchwell. "Αυτό που ξέρουμε είναι ότι για να βλέπουμε να υπάρχουν πάρα πολλοί γαλαξίες με ράβδους αυτό σημαίνει ότι είναι μάλλον σταθεροί. Οι αστρονόμοι πρέπει να βρουν κάποιο μοντέλο που να μπορεί να εξηγήσει τη σταθερότητα αυτών των δομών.