Απολιθωμένες σαλαμάνδρες διατηρούν στο μέγεθος τους το αρχείο του κλίματος

Πηγή: Nature, 13 Σεπτεμβρίου 2005

Απολιθώματα της σαλαμάνδρας στο πάρκο Yellowstone δείχνουν ότι μπορεί το μεταβαλλόμενο κλίμα να επηρεάσει την ανάπτυξη της.

Ερευνητές απολιθωμάτων στο Εθνικό Πάρκο Yellowstone ανακάλυψαν έναν ασυνήθιστο τρόπο να καταγράψουν τα αποτελέσματα της αλλαγής του κλίματος. Δείγματα από τα προηγούμενα 3.000 χρόνια δείχνουν ότι οι σαλαμάνδρες μεγαλώνουν περισσότερο όταν το κλίμα γίνεται θερμότερο, και μπορούν να συνεχίσουν να αλλάζουν όταν η θερμοκρασία αυξάνεται και οι λίμνες ξηραίνονται.

Κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης τους, οι σαλαμάνδρες τίγρεις (tigrinum Ambystoma) μπορούν να μεταμορφωθούν και να οδηγηθούν στο έδαφος κι να μην παραμείνουν στο νερό. Και τα θερμότερα μέρη έχουν κάνει τις σαλαμάνδρες στο έδαφος να ξεπεράσουν σε μέγεθος, τους συγγενείς τους που παραμένουν στο νερό (υδρόβιες), αναφέρει η Elizabeth Hadly του πανεπιστημίου του Στάνφορντ στην Καλιφόρνια. Η Hadly και οι συνάδελφοί της εξέτασαν σχεδόν 3.000 σπονδύλους σαλαμάνδρας από τη σπηλιά Lamar του πάρκου στο Wyoming.

Η διαφορά παρατηρείται ιδιαίτερα στη θερμότερη περίοδο της ιστορίας του Yellowstone, μεταξύ 1.150 και 650 έτη πριν, προσθέτουν οι ερευνητές. Οι θερμότερες συνθήκες επιτρέπουν να υπάρχουν άφθονα τρόφιμα και έτσι γρηγορότερους ρυθμούς αύξησης, υποψιάζονται οι επιστήμονες, και τέτοια αποτελέσματα βρίσκονται λιγότερο στο νερό, όπου οι αλλαγές θερμοκρασίας είναι μικρότερες.

Οι ερευνητές, που δημοσιεύουν τα αποτελέσματά τους στο BioMed Central Ecology, ανέλυσαν απολιθώματα από 15 διαφορετικά στρώματα του βράχου στη σπηλιά Lamar. Αφού χρονολόγησαν τις καταθέσεις, τις διαίρεσαν σε πέντε χρονικά διαστήματα - που αντιστοιχούν σε πέντε περιόδους - με διαφορετικά κλίματα κατά τη διάρκεια των προηγούμενων 3.000 ετών.

Ο θερμός καιρός είναι πράγματι πιθανό να ενθαρρύνει την ταχεία ανάπτυξη στις επίγειες σαλαμάνδρες, λέει η Susan Evans, η οποία μελετά την ανατομία και την αναπτυξιακή βιολογία στο πανεπιστημιακό Κολέγιο του Λονδίνου. Τα τρόφιμα είναι πιθανό να είναι αφθονότερα, και τα πιο ψυχρόαιμα πλάσματα θα είχαν έτσι έναν υψηλότερο μεταβολικό ρυθμό και επομένως μια ταχύτερη αύξηση.

Στο νερό, αφ' ετέρου, με τον ψυχρό καιρό πέφτει το επίπεδο της θυροειδούς ορμόνης, κι έτσι αυτές διατηρούν την περίοδο της αύξησης για περισσότερο χρόνο.

Επειδή οι σαλαμάνδρες είναι ποικιλόθερμα ζώα, οι ερευνητές εκτιμούν ότι οι υψηλότερες θερμοκρασίες αύξησαν το μεταβολισμό τους και επιτάχυναν την ανάπτυξή τους, ενώ παράλληλα αύξησαν και τη διαθεσιμότητα τροφής. Το φαινόμενο δεν είναι τόσο έντονο στο νερό, γιατί στο περιβάλλον αυτό οι θερμοκρασιακές μεταβολές είναι μικρότερες.

Μερικοί ειδικοί υποστηρίζουν, εντούτοις, ότι δεν είναι το κλίμα που έχει αναγκάσει τις επίγειες σαλαμάνδρες να γίνουν μεγαλύτερες. Άλλοι παράγοντες, όπως ο γενικός αριθμός των πληθυσμών, μπορούν επίσης να επηρεάσει το μέγεθος γιατί έτσι επηρεάζεται η ένταση του ανταγωνισμού για τα τρόφιμα, σημειώνει η Evans.

Για να καταλάβουν πραγματικά πώς ανταποκρίνονται διάφοροι οργανισμοί στην ταχεία αλλαγή του κλίματος, πιστεύει η Hadly και η συνάδελφος της, πρέπει να εξετάσουν και ένα άλλο προϊστορικό χρονικό διάστημα.

Αν και τα απολιθώματα των σαλαμανδρών του εδάφους και του νερού διαφέρουν στο μέγεθος, η ομάδα της Hadly δεν βρήκε καμία διαφορά στο γενικό αριθμό αυτών που ζουν στο έδαφος, σχετικά με τον αριθμό που ζουν στο νερό, κάτι που δείχνει ότι το κλίμα δεν επηρέασε την απόφαση να μεταμορφωθούν.

"Αυτό αποδεικνύει ότι τα είδη θα ανταποκριθούν στην κλιματολογική αλλαγή με τρόπους που δεν είμαστε πάντα ικανοί να υποθέσουμε", εξηγεί η Hadly.

Ακόμα, προβλέπει ότι εάν το κλίμα συνεχίσει να θερμαίνεται, οι λίμνες θα αρχίσουν να στεγνώνουν στο Yellowstone, αναγκάζοντας περισσότερες σαλαμάνδρες να ζήσουν στο έδαφος. Εάν ο αριθμός αυτών που ζουν στο νερό μειωθεί πάρα πολύ, προειδοποιεί, η τροφική αλυσίδα των λιμνών θα μπορούσε να αναστατωθεί.