Ανακαλύφθηκε το αρχαιότερο δείγμα ανθρώπινου DNA

Πηγή:ScienceDaily, 7 Ιουνίου 2006

Επιστήμονες λένε ότι το παλαιότερο κατανοητό DNA από ένα Νεάντερταλ επιβεβαιώνει την άποψη ότι υπήρξε μικρή ή και καθόλου γενετική επαφή μεταξύ αυτού του είδους - που από καιρό έχει εξαφανιστεί - και των σύγχρονων ανθρώπων. Αλλά, επίσης,  οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι τα συμπεράσματά τους δείχνουν ότι οι Νεάντερταλ ήταν γενετικά πιο διαφορετικοί με μας από όσο προηγουμένως θεωρούσαμε. Αν μη τι άλλο τα αποτελέσματα εμβαθύνουν τα μυστήρια που περιβάλλουν τους αρχαίους ξαδέλφους μας.

Αυτά τα συμπεράσματα προέρχονται από ένα τμήμα του μιτοχονδριακού DNA που ανακτήθηκε από έναν τραπεζίτη ηλικίας 100.000 ετών ενός Νεάντερταλ προ-εφήβου 10 ετών,  που βρέθηκε στη σπηλιά Σκλαντίνια (Scladinia) στην κοιλάδα Μάας του Βελγίου. Μια διεθνής ομάδα ερευνητών, που καθοδηγήθηκε από την Catherine Hänni της École Normale Supérieure στην Λυών της Γαλλίας, εξέθεσε τα συμπεράσματά τους στο περιοδικό Current Biology. Σε αυτά τα ευρήματα αποκαλύπτουν ότι η γενετική πολυμορφία των μακρινών μας ξαδέλφων ήταν πολυπλοκότερη απ ό,τι θεωρούσαμε μέχρι σήμερα.

Σύμφωνα με τη Δρ Catherine Hänni τα ευρήματα είναι κρίσιμης σημασίας για να κατανοήσουμε τη δημογραφική και γενετική εξέλιξη των επιδέξιων κυνηγών οι οποίοι κατάφεραν να επιβιώσουν στην Εποχή των Παγετώνων.

Έτσι η σύγκριση του αποκωδικοποιημένου DNA από τη σπηλιά Σκλαντίνια με αυτό άλλων δειγμάτων ηλικίας 42.000 χρόνων αποδεικνύουν ότι η γενετική δομή του ανθρώπου του Nεάντερταλ γνώρισε σημαντικές διακυμάνσεις με το πέρασμα του χρόνου.

Οι Νεάντερταλ ήταν οι κυρίαρχοι ευρωπαίοι αντιπρόσωποι του οικογενειακού δέντρου των ανθρωποειδών για τα περισσότερα από τα προηγούμενα 300.000 χρόνια, αλλά εξαφανίστηκαν από τη σκηνή σύντομα μόλις αφίχθησαν οι σύγχρονοι άνθρωποι στην ήπειρο μας περίπου πριν 30.000 χρόνια. Τα ίχνη του μιτοχονδριακού DNA έχουν ανακτηθεί από απολιθωμένα οστά, και τα τελευταία χρόνια,  έχουν αναλυθεί εννέα δείγματα του Νεάντερταλ, που χρονολογήθηκαν μεταξύ 29.000 και 42.000 χρόνια από σήμερα.

Οι γενετικές υπογραφές εκείνων των εννέα δειγμάτων δεν μοιάζουν αρκετά με τους σημερινούς ανθρώπους - κάτι που έχει οδηγήσει μερικούς ερευνητές να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρξε καμία σημαντική γενετική μίξη τους με τους εισβολείς Κρο Μανιόν (Cro-Magnon) - οι πρώτοι σύγχρονοι άνθρωποι που έφτασαν στην Ευρώπη πριν περίπου 35.000 χρόνια. Άλλο ένα συμπέρασμα είναι ότι οι σύγχρονοι άνθρωποι βασικά ανάγκασαν να εξαφανιστεί ο  Νεάντερταλ - μια θεωρία γνωστή ως "γρήγορη αντικατάσταση."

Αυτές οι απόψεις συζητούνται ευρέως, φυσικά, και έτσι η ομάδα της Hänni ενδιαφέρθηκε για την εξέταση του παλαιότερου DNA του Νεάντερταλ που σαφώς προηγήθηκε χρονικά της επαφής τους με τους σύγχρονους ανθρώπους. Οι ερευνητές ανάκτησαν 123 ζευγάρια βάσεων DNA από το δείγμα της σπηλιάς Scladina (τη στιγμή που θεωρούσαν ότι αρκούσαν 100 «γράμματα» για την πλήρη αποκωδικοποίηση του γενετικού υλικού του άνθρωπου του Nεάντερταλ), και κατόπιν τα ταίριαξαν με άλλα δείγματα του Νεάντερταλ καθώς επίσης και το DNA των σύγχρονων ανθρώπων και των χιμπατζήδων.

Οι ειδικοί διαπίστωσαν δε ότι η ακολουθία από τη Scladina είχε τη λιγότερη επικάλυψη με τους ανθρώπους, από όσο γνωρίζαμε μέχρι τώρα για τα πιο πρόσφατα δείγματα του Νεάντερταλ.

Οι λόγοι που κρύβονται πίσω από τη γενετική 'απλοποίηση' του μακρινού συγγενή των Kρο-Mανιόν, παραμένουν άγνωστοι. Ορισμένοι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι με τα χρόνια, το DNA υπέστη τυχαίες γενετικές μεταλλάξεις. Αυτό βέβαια δεν εξηγεί την ξαφνική τους εξαφάνιση, η οποία αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια για την επιστημονική κοινότητα. Σύμφωνα με τις επικρατέστερες θεωρίες, πάντως, ο θάνατος των Nεάντερταλ οφείλεται στο ξέσπασμα επιδημιών και στις κλιματολογικές αλλαγές.

"Ενώ η ποικιλομορφία του πιο πρόσφατου Νεάντερταλ είναι παρόμοια με αυτήν των σύγχρονων ανθρώπων παγκοσμίως, η ακολουθία από τη σπηλιά Scladina αποκαλύπτει ότι οι πιο διάφοροι απλότυποι του Νεάντερταλ υπήρξαν πριν από 42.000 χρόνια", έγραψαν  η Hänni και οι συνάδελφοί της .

Όμως τι μπορεί να σημαίνει αυτή η διαφορά;

Οι ερευνητές θεωρούν ότι δημογραφικές δυσχέρειες μείωσαν τη μεγάλη διαφορά του είδους Νεάντερταλ με τους ανθρώπους - φέρνοντας τους πιο κοντά στους κεντρικούς κλάδους του οικογενειακού δέντρου των ανθρωποειδών.

Μήπως αυτά συνέβησαν προτού να φθάσουν οι άνθρωποι στην Ευρώπη;

Μερικοί έχουν προτείνει ότι οι Νεάντερταλ ήταν λιγότερο ικανοί από τους ανθρώπους να προσαρμοστούν στις μεταβαλλόμενες κλιματολογικές συνθήκες ή περισσότερο επιρρεπείς σε ασθένειες.

Φυσικά ένα δείγμα 123 ζευγαριών βάσεων DNA είναι πολύ μικρό για να βασιστεί πάνω τους μια θεωρία. Ακόμη και η ομάδα της Hänni αναγνωρίζει ότι θα απαιτηθούν περισσότερες  γενετικές ακολουθίες  του Νεάντερταλ για να καταλάβουν πλήρως την έκταση της προηγούμενης ποικιλομορφίας των Neanderthals.