Το σολάριουμ ενέχει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του δέρματος

Πηγή: European Commission, 6 Ιουλίου 2006

H ακτινοβολία από τις συσκευές τεχνητού μαυρίσματος, όπως είναι το σολάριουμ, αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του δέρματος, σύμφωνα με γνωμοδότηση της επιστημονικής επιτροπής για τα καταναλωτικά προϊόντα της Ε.Ε. που δόθηκε προχθές στη δημοσιότητα.

Στη γνωμοδότηση που εκπονήθηκε μετά από σχετικό αίτημα της Eυρωπαϊκής Eπιτροπής, οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι η χρήση συσκευών υπεριώδους ακτινοβολίας και σολάριουμ που σκοπό έχουν το μαύρισμα και τη διατήρησή του για λόγους αισθητικής, μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο κακοήθους μελανώματος του δέρματος.

Στη γνωμοδότηση οι επιστήμονες συνιστούν ακόμη στα άτομα που ανήκουν σε υψηλές ομάδες κινδύνου, (όπως τα άτομα με επιδερμίδα με ιδιαίτερη τάση για ηλιακά εγκαύματα, μηδενική ή μικρή ικανότητα μαυρίσματος (φαινότυπος δέρματος Ι και ΙΙ), παρουσία φακίδων, ασυνήθεις ή και πολλαπλές κρεατοελιές, καθώς και οικογενειακό ιστορικό μελανώματος) να μη χρησιμοποιούν συσκευές τεχνητού μαυρίσματος για σκοπούς αισθητικής.

Οι επιστήμονες σημειώνουν επίσης ότι τα άτομα κάτω των 18 ετών δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούν συσκευές τεχνητού μαυρίσματος, εφόσον ο κίνδυνος μελανώματος φαίνεται ότι είναι ιδιαίτερα υψηλός όταν οι συσκευές αυτές χρησιμοποιούνται σε άτομα με μικρή ηλικία.

Στη σχετική γνωμοδότηση που εξέδωσε, η αρμόδια επιστημονική επιτροπή της Κομισιόν επισημαίνει επίσης ότι το μαύρισμα για αισθητικούς λόγους μπορεί να αυξάνει και τον κίνδυνο ανάπτυξης μελανώματος στα μάτια, γι' αυτό και όσοι κάνουν σολάριουμ πρέπει να φορούν ειδικά προστατευτικά γυαλιά.

Αναγνωρίζοντας πάντως ότι η χρήση των συσκευών τεχνητού μαυρίσματος με υπεριώδη ακτινοβολία δεν ήταν διαδεδομένη πριν από τη δεκαετία του 90, η Eπιτροπή επισημαίνει ότι οι πλήρεις συνέπειες της χρήσης παρόμοιων συσκευών στην υγεία δεν είναι ακόμα γνωστές και πως θα χρειαστεί να περάσουν πολλά χρόνια ακόμη μέχρι να αποσαφηνιστεί πλήρως η πραγματική εικόνα του ρόλου των συσκευών μαυρίσματος όσον αφορά την πρόκληση καρκίνου του δέρματος.

Οι επιστήμονες λένε ότι όσο περισσότερο εκτίθεται το δέρμα στην υπεριώδη ακτινοβολία, τόσο περισσότερες βλάβες συσσωρεύονται στο DNA των κυττάρων του - και με το πέρασμα του χρόνου οι βλάβες αυτές μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο.

Η αλήθεια είναι ότι οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακόμα με απόλυτη ακρίβεια την έκταση των βλαβών που προκαλεί στην υγεία η υπεριώδης ακτινοβολία τύπου B (UVB) που εκπέμπουν τα σολάριουμ.

Η Κομισιόν τονίζει ότι θα εξετάσει τη γνωμοδότηση της επιτροπής της και θα εξετάσει τα πιθανά μέτρα που πρέπει να ληφθούν. Εντούτοις αναφέρει ότι θεωρεί «ύψιστη προτεραιότητα» την ενημέρωση των Ευρωπαίων πολιτών για τις συστάσεις των ειδικών - γι' αυτό ζητά από τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τους κατασκευαστές των σολάριουμ να παρέχουν τις κατάλληλες προειδοποιήσεις και οδηγίες, ώστε να αποφεύγεται η ακατάλληλη χρήση τους.

Παρά τις κατηγορίες που συχνά απαγγέλλονται εναντίον τους, το σολαριουμ φαίνεται να κερδίζει όλο και περισσότερο σε δημοτικότητα. Ο κύριος λόγος γι αυτό αποτελεί η διαφήμισή του ως ένας ασφαλές μέσο τεχνητού μαυρίσματος, που μάλιστα παρέχει, σε κάποιο βαθμό, προστασία έναντι στη φυσική ηλιακή ακτινοβολία.

Η ”ασφάλεια” του σολάριουμ έγκειται στο γεγονός ότι η ακτινοβολία που εκπέμπει είναι UVA, η οποία είναι πράγματι λιγότερο επικίνδυνη σε ό,τι αφορά τα εγκαύματα που δημιουργεί η πιο επικίνδυνη περιοχή των υπεριωδών ακτίνων UVB –χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι δεν ενδέχεται να προκαλέσει μελάνωμα, καρκίνο του δέρματος, πρόωρη γήρανση και βλάβες του ανοσοποιητικού συστήματος και η UVA.

Όσον αφορά την, αρκετά διαδεδομένη, αντίληψη ότι έχοντας κάνει σολάριουμ πριν βγούμε στην παραλία είμαστε περισσότερο προστατευμένοι από τη φυσική ηλιακή ακτινοβολία, αυτή δεν είναι εν μέρει σωστή. Όμως, η φυσική ασπίδα που διαθέτει το δέρμα όταν έχει προηγουμένως εκτεθεί σε τεχνητή ακτινοβολία δεν είναι μεγαλύτερη από αυτή που θα παρείχε ένα αντηλιακό με δείκτη προστασίας 2-3.

Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι η Αμερικανική Δερματολογική Εταιρεία και ο Αμερικανικός Ιατρικός Σύλλογος έχουν προτείνει την πλήρη απαγόρευση της χρήσης ακτινοβολίας UV για μη ιατρικούς σκοπούς, ενώ ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει εισηγηθεί την απαγόρευση της χρήσης του solarium σε άτομα κάτω των 18 ετών.

Αν όμως θέλετε να μαυρίσετε πριν πάτε στην παραλία, επιλέξτε προσεκτικά το κέντρο στο οποίο θα απευθυνθείτε, ελέγχοντας κυρίως την πιστοποίηση των μηχανημάτων, τα οποία θα πρέπει να είναι εγκεκριμένα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, με προδιαγραφές CE, ISO ή TUV και την επιστημονική εξειδίκευση του προσωπικού.

Ο χρόνος παραμονής στο μηχάνημα δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να ξεπερνά τα 10 λεπτά. Επίσης, δεν πρέπει να μην ξεπερνάτε τις 10-15 συνεδρίες το χρόνο –ακόμη κι αν επιθυμείτε άμεσα αποτελέσματα, η συχνότητα των συνεδριών δε θα πρέπει να ξεπερνά τις 3 την εβδομάδα. Τέλος, βεβαιωθείτε ότι προστατεύετε επαρκώς τα μάτια σας, καθώς η ακτινοβολία μπορεί να προκαλέσει μόνιμες οφθαλμικές βλάβες.

Επίσηςμ πρέπει να αποφύγετε το σολάριουμ αν:

* Είστε κάτω των 18 ετών
* Το δέρμα σας είναι πολύ ανοιχτόχρωμο, με φακίδες ή ελιές, και καίγεται ευκολότερα απ’ ότι μαυρίζει
* Έχετε ιστορικό καρκίνου του δέρματος στην οικογένειά σας
* Παίρνετε φάρμακα όπως αντιβιοτικά, αντιϊσταμινικά, αντισυλληπτικά και φάρμακα για το διαβήτη, το άσθμα και την επιληψία, που αυξάνουν την ευαισθησία στις ακτίνες UV
* Έχετε κάνει κάποια επέμβαση στο σώμα ή στο πρόσωπο, έως και 60 ημέρες πριν
* Έχετε ιστορικό ηλιακών εγκαυμάτων, κυρίως από την παιδική σας ηλικία

Αν πάλι θέλετε οπωσδήποτε να μαυρίσετε χρησιμοποιείστε τα προϊόντα self tan, τα οποία είναι σαφώς πιο ασφαλή αν κι όχι εντελώς ακίνδυνα, που παρέχουν αποτελέσματα παρόμοια με αυτά του σολάριουμ. Διατίθενται σε μορφή κρέμας, που ενδείκνυται περισσότερο για τις ανοιχτόχρωμες επιδερμίδες, τζελ ή σπρέι, που είναι καταλληλότερο για πιο σκούρες επιδερμίδες.