Ένας νέος εξωπλανήτης μπορεί να περιέχει καυτό πάγο

Πηγή: Wikinews, 17 Μαΐου 2007

Μια ομάδα ευρωπαίων και αμερικανών αστρονόμων ανέφερε ότι ένας πρόσφατα ανακαλυμμένος εξωηλιακός πλανήτης, που βρίσκεται όχι μακριά από τη Γη, περιέχει ωκεανούς και ποταμούς από καυτό στερεό νερό.

Η ομάδα ανακάλυψε τον πλανήτη, Gliese 436 b, που είναι κατά προσέγγιση στο μέγεθος του Ποσειδώνα, χρησιμοποιώντας το παρατηρητήριο της Γενεύης και είναι κατά προσέγγιση 33 έτη φωτός μακριά από τη Γη.

Μια καλλιτεχνική εικόνα που παρουσιάζει τον πρόσφατα ανακαλυμμένο εξωπλανήτη στο μέγεθος του Ποδειδώνα, να στρέφεται γύρω από το αστέρι Gliese 436.

"Το νερό παγώνει από την πίεση αλλά είναι καυτό. Είναι λίγο παράξενο -- είμαστε συνηθισμένοι το νερό να αλλάζει συνθήκες εξ αιτίας της αλλαγής της θερμοκρασίας, αλλά στην πραγματικότητα το νερό μπορεί επίσης να σταθεροποιηθεί από την πίεση. Δεν είναι ένας πολύ φιλόξενος πλανήτης", λέει ένας από τους αστρονόμους που ανακάλυψαν τον πλανήτη, ο Frederic Pont.

Οι επιστήμονες αναφέρουν ότι δεν είναι εκεί πιθανό να υπάρχει οποιαδήποτε μορφή ζωής στον πλανήτη, αλλά εάν υπάρχει τόση μεγάλη ποσότητα νερού σε αυτόν, τότε είναι πιθανό και άλλοι πλανήτες να έχουν επίσης νερό.

Ο πλανήτης αυτός στρέφεται γύρω από το κόκκινο Μ-νάνο άστρο - Gliese 436 -, που είναι σημαντικά μικρότερο και πιο ψυχρό από τον ήλιο. Η θερμοκρασία στην επιφάνεια του πλανήτη θεωρείται ότι είναι πλησίον των 250 βαθμών Κελσίου. Ολοκληρώνει την τροχιά του γύρω από το άστρο Gliese 436 κάθε 2,6 ημέρες, απέχοντας από αυτό μόνο 4,1 εκατομμύρια χιλιόμετρα. Για σύγκριση η απόσταση Γης-Ήλιου είναι 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα.

"Η ανακάλυψη δείχνει ότι υπάρχουν πολλοί ωκεάνιοι πλανήτες. Από το μέγεθος και τη μάζα παίρνουμε την πυκνότητα", προσθέτει ο Pont. Η μάζα και η ακτίνα του GJ 436b όπως μετρήθηκε δείχνει ότι αποτελείται κυρίως από υδάτινο στερεό πάγο. Είναι ένας γιγάντιος πλανήτης  πάγου, όπως ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας και όχι ένας γιγάντιος αέριος πλανήτης ή μια πολύ βαριά βραχώδη 'υπερ-γη'.

Οι αμερικανοί αστρονόμοι ανακάλυψαν αρχικά το GJ 436b το 2004, ωστόσο μετά από νέες παρατηρήσεις προέκυψαν και τα νέα ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Δεν βρέθηκε όμως καμία σαφής ένδειξη για το τι μπορούσε να περιέχει στην επιφάνειά του. Η σύνθεση της ατμόσφαιρας του δεν είναι σίγουρο τι περιέχει, αλλά μπορεί να περιέχει υδρογόνο ήλιο και ατμό νερού. Έτσι η ατμόσφαιρα θα πρέπει να έχει 300 οC και περισσότερο, κάτι που αναγκάζει το νερό της ατμόσφαιρας να βρίσκεται σε μορφή ατμών. Οι υψηλές όμως πιέσεις στο εσωτερικό του πλανήτη θα συμπιέζουν το νερό τόσο ώστε να μένει στερεό ακόμα και σε θερμοκρασία εκατοντάδων βαθμών Κελσίου, που είναι οι αναμενόμενες θερμοκρασίες στον πλανήτη. Ο εξωτικός "καυτός πάγος" σε τέτοιες συνθήκες μπορεί να είναι της μορφής "Ice VII" ή "Ice X". Μια τέτοια σύνθεση θα έμοιαζε πολύ με αυτή του Ποσειδώνα, και είναι ακριβώς αυτό που θα είχαμε αν ο Ποσειδώνας πλησίαζε πιο κοντά στον Ήλιο και η θερμοκρασία του έφτανε τους 300 οC.

Ο εξωπλανήτης αυτός ανήκει στους λεγόμενους διερχόμενους εξωπλανήτες - αυτούς δηλαδή που καθώς τους παρατηρούμε από την Γη βλέπουμε να περνάνε μπροστά από το μητρικό άστρο τους. Έτσι, αναλύοντας την μεταβολή που προκαλείται στο φως μπορούν να βρεθούν στοιχεία για την σύνθεση και την δομή του πλανήτη. Ενώ η μέθοδος που χρησιμοποιείται γενικά για τον εντοπισμό τους, η μέθοδος της ακτινικής ταχύτητας, δίνει πολύ γενικά στοιχεία για το μέγεθος της τροχιάς και μια εκτίμηση της μάζας του.

Πρόκειται λοιπόν για τον μικρότερο διερχόμενο εξωπλανήτη που έχει παρατηρηθεί, και φαίνεται πως οι συνθήκες εκεί είναι πολύ παράξενες - σε σχέση πάντα με όσα ξέρουμε ως τώρα.

Η ίδια ομάδα των αστρονόμων έγινε διάσημη όταν ανακάλυψε τον πρώτο εξωηλιακό πλανήτη σαν τη Γη - Gliese 581 - τον Απρίλιο του 2007.