|
Μια νέα κατηγορία αστρικής έκρηξης που προκαλείται από τη συγχώνευση δύο
άστρων έχει ανακαλυφθεί από επιστήμονες στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με τους
επιστήμονες η ανακάλυψη αυτού του αινιγματικού γεγονότος είναι μόνο η
κορυφή του παγόβουνου για μια νέα κατηγορία αιφνίδιων κοσμικών γεγονότων.
Η ανακάλυψη είναι βασισμένη στις παρατηρήσεις μιας λάμψης που φάνηκε
στο σμήνος της Παρθένου σε έναν γαλαξία γνωστό ως Messier 85. Σύμφωνα με
τους ερευνητές, το γεγονός αυτό προκλήθηκε πιθανώς από τη συγχώνευση δύο
συνηθισμένων άστρων περίπου 49 εκατομμύρια έτη πριν. Ο επικεφαλής της
έρευνας είναι ο Shrinivas Kulkarni του Ιδρύματος Τεχνολογίας της
Καλιφόρνιας (Caltech)
στην Πασαντένα.
Η λάμψη δεν έμοιαζε με οποιαδήποτε γνωστή κατηγορία κοσμικής έκρηξης:
ήταν φωτεινότερη από τα αστρικά ξεσπάσματα, που λέγονται νόβα (novae), αλλά
πιο εξασθενημένη από τις τεράστιες εκρήξεις γνωστές ως
υπρκαινοφανείς.
"Ήταν μια συναρπαστική στιγμή", λέει ο Arne Rau, ένας μεταδιδακτορικός συνεργάτης
του Kulkarni.
Το νόβα εμφανίζεται όταν τα παλαιά άστρα απορροφούν αρκετή ενέργεια
από ένα συνοδό τους αστέρι, που προκαλεί πυρηνική σύντηξη στις
επιφάνειές τους, ενώ οι σουπερνόβες εμφανίζονται όταν πεθαίνουν τα άστρα
με κατακλυσμιαίες εκρήξεις. Σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτό το νέο
αντικείμενο έλαμψε περίπου 10 φορές λαμπρότερα από τη πιο φωτεινή νόβα,
αλλά η λάμψη ήταν τουλάχιστον 10 φορές πιο ασθενική από μια σουπερνόβα.
Αναζήτηση άστρων
Η έκρηξη ανακαλύφθηκε αρχικά τον Ιανουάριο του 2006 κατά τη διάρκεια της
αναζήτησης υπερκαινοφανών από το παρατηρητήριο
Lick της Καλιφόρνιας. Ο Kulkarni και οι συνάδελφοι του στο Caltech του, που
είχαν υποψιαστεί πιθανές νέες
κατηγορίες κοσμικών εκρήξεων, έκαναν παρατηρήσεις και με άλλα
παρατηρητήρια.
Χρησιμοποιώντας το παρατηρητήριο Palomar στην Καλιφόρνια, το τηλεσκόπιο Keck στη Χαβάη και το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer, η ομάδα
αυτή διαπίστωσε
ότι το αντικείμενο, που ονομάστηκε M85 OT το 2006-1, διατήρησε τη
φωτεινότητά του για περίπου δύο μήνες πριν αρχίσει βαθμιαία να εξασθενίζει.
Τα άστρα βρίσκονται συχνά ανά ζεύγη, και ο Kulkarni θεωρεί ότι οι
παρατηρήσεις τους δείχνουν μια συγχώνευση μεταξύ δύο άστρων σε ένα δυαδικό
σύστημα. Υπολογίζει μάλιστα ότι τα άστρα που συγκρούστηκαν ήταν
περίπου σαν τον ήλιο μας.
Αυτό το αντικείμενο, που ονομάστηκε "Φωτεινό Ερυθρό Nova" λόγω της
λαμπρότητάς του και του ερυθρού χρώματος του, δεν μπορεί να
ταξινομηθεί ούτε ως νόβα ούτε ως σουπερνόβα.
Αυτού δε του είδους τα αντικείμενα έχουν κυμαινόμενη φωτεινότητα και ηλικία, και
εκεί μέσα περιλαμβάνονται και τα άστρα M31 RV και V4332 Sagittarii, που και
τα δύο
έγιναν επίσης ερυθρά όταν άρχισαν να λάμπουν. Ένα άλλο αστέρι, το V838 Monocerotis
έλαμψε προσωρινά μέσα σε ένα περιβάλλον φλοιό από σκόνη κατά τη
διάρκεια μιας έκρηξης ακτινοβολίας το 2002.
Ο Stuart Ryder του Αγγλο-αυστραλιανού παρατηρητήριου στο Σύδνεϋ, προειδοποίησε
ότι είναι ακόμα πολύ νωρίς να δημιουργήσουμε μια νέα κατηγορία κοσμικών
εκρήξεων.
Επισημαίνει ότι η φωτεινότητα των κοσμικών φωτεινών εκρήξεων εξαρτάται από
πολλούς παράγοντες συμπεριλαμβανομένης και της τροχιάς του συνοδού άστρου σε ένα δυαδικό
σύστημα, καθώς και τις σχετικές ποσότητες στοιχείων πάνω στο άστρο, όπως
είναι το υδρογόνο, το ήλιο,
το οξυγόνο και ο σίδηρος.
"Θα θέλαμε να βρούμε πολύ περισσότερα αντικείμενα, όπως
είναι το M85 OT
2006-1 προτού να δεχτούμε αυτό σαν το πρώτο μιας νέας κατηγορίας άστρων",
διευκρίνισε.
|
