Βρέθηκε η παλαιότερη μέχρι τώρα μαύρη τρύπα

Πηγή: Discovery News, 11 Ιουνίου 2007

Μια νέα έρευνα στους ουρανούς έχει επισημάνει την πιο απόμακρη, και επομένως την πιο παλιά, γιγαντιαία μαύρη τρύπα στον Κόσμο. Το αντικείμενο αυτό , δηλαδή ένα κβάζαρ με όνομα CFHQS J2329-0301, βρέθηκε μαζί με τρία άλλα εξαιρετικά απόμακρα κβάζαρ σε μια έρευνα για κβάζαρ υψηλής ερυθρής μετατόπισης από μια κοινοπραξία Γάλλων και Καναδών επιστημόνων.

Η έρευνα αυτή χρησιμοποιεί το όργανο MegaCam στο γαλλο-καναδικό τηλεσκόπιο στην Χαβάη (CFHT), κι όπως λέει ο Δρ Christian Veillet, διευθυντής του CFHT, "Είναι πράγματι το πιο απόμακρο κβάζαρ".

Οι επιστήμονες νομίζουν ότι η 'κεντρική μηχανή' ενός κβάζαρ, δηλαδή μια μαύρη τρύπα που απορροφάει από το περιβάλλον αέριο και σκόνη, μοιάζει με αυτό. Η μαύρη τρύπα είναι θαμμένη στο κέντρο.

Όμως ο Veillet συμπληρώνει ότι δεν θα ήταν έκπληξη εάν εμφανιζόταν σύντομα κάτι ακόμα πιο μακρινό. "Βρισκόμαστε στην πραγματικότητα στο μέσον της έρευνας, κι έτσι θα υπάρχουν κι άλλα αντικείμενα στο δρόμο μας", τονίζει.

Ένας αστρονόμος του πανεπιστημίου της Οττάβας ο καθηγητής Chris Willott παρουσίασε την ανακάλυψη της ομάδας πρόσφατα στη συνεδρίαση της Καναδικής Αστρονομικής Εταιρείας στο Οντάριο.

Το πιο απόμακρο κβάζαρ μέχρι τώρα είχε βρεθεί από τους αστρονόμους που κάνουν την Ψηφιακή Έρευνα του Ουρανού Sloan.

Το κβάζαρ CFHQS J2329-0301 είναι περίπου 13 δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά, λένε οι επιστήμονες, άρα το κβάζαρ υπήρχε μόλις 700 εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Η δε μάζα της είναι 500 εκατομμύρια φορές η μάζα του ήλιου.

Για να βρούνε την ηλικία του οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι ορισμένες γραμμές του φάσματος του ήταν μετατοπισμένες προς το ερυθρό. Ξέρουν δε ότι όσο πιο μακριά είναι το κβάζαρ τόσο πιο μεγάλη είναι η μετατόπιση προς το ερυθρό, ένα μέγεθος που λέγεται z.

Αλλά αφού από μια μαύρη τρύπα δεν δραπετεύει ούτε το φως, τότε πώς μπορεί να μας έρθει ακτινοβολία από αυτήν;

Προέρχεται από το υπέρθερμο υλικό που πέφτει μέσα της. Και επειδή το φως από το κβάζαρ έχει ταξιδέψει 13 δισεκατομμύρια έτη για να φθάσει στη Γη, προσφέρει δύο ενδιαφέρουσες λεωφόρους στη μελέτη.

Είναι ένα αίνιγμα

Πρώτον, το φως δείχνει κάτι για τη φύση των πολύ πρώιμων γαλαξιών, οι οποίοι είναι αναγκαίοι για τη δημιουργία και φιλοξενία τέτοιων γιγαντιαίων μαύρων οπών. 

Το πρόβλημα είναι, ότι ακριβώς 700 εκατομμύρια έτη μετά από το Big Bang, είναι μια εποχή που μάλλον δεν είχαν φτιαχτεί ακόμα οι γαλαξίες, λέει το μέλος της ομάδας αστροφυσικός Δρ John Hutchings.

Θα μπορούσαν λοιπόν οι γαλαξίες να έχουν σχηματιστεί νωρίτερα από το αναμενόμενο ή να ισχύει κάτι άλλο. Είναι λοιπόν η ηλικία του ένας γρίφος, λέει ο Hutchings.

Δεύτερον, το φως των κβάζαρ έχει φιλτραριστεί από απέραντα τμήματα του διαστήματος και του χρόνου προτού να φθάσει στη Γη. Το φως τους περιέχει ενδείξεις για όλη αυτή την ιστορία και το διάστημα που πέρασε μέχρι να μας έρθει.

Όσο πιο απόμακρα είναι τα κβάζαρ που βρίσκονται τόσο  περισσότεροι αστρονόμοι θα είναι σε θέση να μας πουν για τη δομή του Κόσμου μέσω του χρόνου, λέει ο Veillet.

"Αυτά τα αντικείμενα είναι πολύ ενδιαφέροντα επειδή μας επιτρέπουν να εξετάσουμε τις φυσικές καταστάσεις του Κόσμου όταν ήταν πολύ νεώτερος από όσο είναι σήμερα", συμπληρώνει.