Μικροσκοπικός αστεροειδής βρέθηκε να ακολουθεί τον Άρη στην κίνηση του γύρω από τον ήλιο

Πηγή: NewScientist, 23 Ιουλίου 2007

Βρέθηκε ένας νέος διαστημικός βράχος που ταξιδεύει συνεχώς μαζί με τον Άρη καθώς ο κόκκινος πλανήτης κινείται γύρω από τον ήλιο, φέρνοντας έτσι το συνολικό αριθμό τέτοιων "ομάδων" σε τέσσερις. Όμως οι αστρονόμοι λένε ότι ήταν ο Άρης - κι όχι οι μικροσκοπικοί σύντροφοί του - που χώθηκαν αρχικά στις βραχώδεις αυτές ομάδες πριν δισεκατομμύρια χρόνια.

Ο αστεροειδής, που το όνομα του είναι 2007 NS2, ανακαλύφθηκε από τους αστρονόμους στο Παρατηρητήριο La Sagra στη νότια Ισπανία στις 14 Ιουλίου 2007. Με βάση τη φωτεινότητά του, υπολογίζεται να έχει πλάτος περίπου 1 χιλιόμετρο.

Ακολουθεί τον Άρη στην τροχιά του, καταλαμβάνοντας ένα ειδικό σημείο που λέγεται σημείο L5 (δηλαδή 5ο σημείο ευσταθούς ισορροπίας Lagrange), και που σχηματίζει σταθερή γωνία 60^ο με τον κόκκινο πλανήτη και τον ήλιο (καθώς αυτός κινείται γύρω από τον ήλιο). Μοιράζεται δε το σημείο L5 με δύο άλλα αντικείμενα, ενώ ένα τέταρτο αντικείμενο είναι στο σημείο ισορροπίας Lagrange L4, που κι αυτό σχηματίζει γωνία 60^ο με τον Άρη και τον Ήλιο. Ας σημειωθεί ότι επειδή ο Άρης κινείται γύρω από τον ήλιο κινούνται και τα αντικείμενα αυτά γύρω από τον ήλιο. 

Τα αντικείμενα που βρίσκονται στα σημεία L4 και L5 ενός πλανήτη αν βρεθούν ποτέ εκεί με μηδενική ταχύτητα ισορροπούν, γιατί στα σημεία αυτά η συνισταμένη βαρύτητα του πλανήτη και του ήλιου είναι μηδέν. Επομένως, δεν μπορούν να ξεφύγουν ποτέ από εκεί. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι ομάδες των Τρωικών αστεροειδών που βρίσκονται παγιδευμένοι στα σημεία L₄, L₅ του συστήματος Δία - Ηλίου και που ανακαλύφθηκε το 1906.

Ο Άρης είναι ένας από τους γνωστούς τρεις πλανήτες που έχουν τέτοια αντικείμενα "Τρωικούς" στην τροχιά τους. Είναι, περίπου, 2.200 τέτοια γνωστά αντικείμενα που συνοδεύουν τον Δία στην τροχιά του, ενώ μια χούφτα έχει ανακαλυφθεί και στην τροχιά του Ποσειδώνα.

Ο Δίας και ο Ποσειδώνας μπορεί να είχαν συλλέξει τους Τρωικούς τους περίπου πριν 3,8 δισεκατομμύρια έτη, σε μία εποχή που οι τροχιές αυτών των πλανητών μετατοπίζονταν και η βαρύτητά τους πετούσε έναν τεράστιο αριθμό τέτοιων αντικειμένων γύρω από το ηλιακό σύστημα με τη μορφή ενός κομήτη.

Πώς όμως ο Άρης συνέλαβε τους Τρωικούς του δεν είναι βέβαιο, αλλά ο κόκκινος πλανήτης μπορεί να τους είχε συλλέξει σε μια πολύ προγενέστερη περίοδο, αμέσως μετά από την αυγή του ηλιακού συστήματος ή λίγο περισσότερο από 4,5 δισεκατομμύρια έτη πριν. Αυτά μας λέει ο ερευνητής των Τρωικών Alessandro Morbidelli του παρατηρητηρίου της Κυανής Ακτής στη Νίκαια της Γαλλίας.

Χιλιάδες Τρωικοί αστεροειδείς κινούνται γύρω από τον Δία ενώ λίγοι από αυτούς ανακαλύφθηκαν στη μια πλευρά του Ποσειδώνα

Προσωρινοί συνοδοί

Εκείνη την εποχή, ένας Άρης σε εμβρυϊκή κατάσταση μπορεί να είχε βρεθεί γύρω από το ηλιακό σύστημα μέσω βαρυτικών αλληλεπιδράσεων με άλλα πλανητικά έμβρυα. Πάντως οι αστεροειδείς που θα βρέθηκαν στα σημεία L4 και L5 της νέας του τροχιάς θα είχαν παγιδευτεί εκεί από τη βαρύτητα του κόκκινου πλανήτη.

"Αυτοί οι αστεροειδείς δεν κινήθηκαν, αλλά ο πλανήτης", λέει ο Morbidelli.

Μετά από την ανακάλυψη του αντικειμένου 2007 NS2, οι αστρονόμοι βρήκαν ότι ο αστεροειδής υπήρχε σε παλαιές εικόνες, από τις έρευνες αντικειμένων κοντά στη Γη από τις διαστημοσυσκευές LONEOS και LINEAR από το 1998. Το γεγονός αυτό έχει επιτρέψει στους ερευνητές να υπολογίσουν με ακρίβεια την τροχιά του αντικειμένου.

Η Γη δεν έχει κανένα γνωστό Τρωικό αντικείμενο, ίσως επειδή ο δικός μας πλανήτης είναι πάρα πολύ βαρύς για να έχει χτυπηθεί με τον ίδιο τρόπο όπως ο Άρης, εξηγεί ο  Morbidelli. "Ο Άρης κατά τη σύγκρουση αναπήδησε λόγω της μικρής μάζας του, αλλά όχι και η Γη", συνεχίζει. Ο Άρης ας μην ξεχνάμε έχει ακριβώς το 11% της μάζας της Γης.

Αν και είναι γνωστό ότι κανένας αστεροειδής δεν καταλαμβάνει τα σημεία L4 και L5 της Γης, εντούτοις υπάρχει μια χούφτα αστεροειδών ομο-τροχιακών της Γης. Αυτά τα αντικείμενα έχουν σπειροειδείς τροχιές, που περιτυλίγονται αργά γύρω από τη Γη, ενώ την ακολουθούν στην τροχιακή κίνησή της γύρω από τον ήλιο. Αυτή η διαμόρφωση είναι ασταθής, κι έτσι αυτά τα αντικείμενα είναι προσωρινοί σύντροφοι μόνο της Γης.

Ένα τέτοιο αντικείμενο, ένας αστεροειδής πλάτους 200 μέτρων, ο 2004 GU9, έχει 'τυλιχτεί' γύρω από τη Γη που την ακολουθεί εδώ και 500 χρόνια, αλλά αναμένεται να παρασυρθεί τελικά μακριά.

Οι αστρονόμοι λένε ότι αν μερικά τέτοια δύστροπα αντικείμενα από την ζώνη των αστεροειδών είχαν παγιδευτεί ως Τρωικοί γύρω από τη Γη, τα αντικείμενα αυτά δεν θα ήταν εύκολα να επισημανθούν.

Η θέση τους σχετικά με τη Γη σημαίνει ότι δεν θα αντανακλούσαν πολύ φως προς εμάς, κι έτσι θα ήταν σχετικά αμυδροί. Και λόγω της θέσης τους, θα εμφανίζονταν αρκετά κοντά στον ήλιο, που σημαίνει ότι αυτοί θα ήταν ορατοί πάνω από τον ορίζοντα μόνο για μια μικρή χρονική περίοδο τη νύχτα.