Θερμοπυρηνική σύντηξη και στην Ευρωπαϊκή Ένωση με το πρόγραμμα HiPER

Πηγή: Times, 3 Σεπτεμβρίου 2007

Μια διεθνής ομάδα επιστημόνων πήρε έγκριση από την Ευρωπαϊκή Ένωση για να ξεκινήσει πειράματα γύρω από τη θερμοπυρηνική σύντηξη, η οποία αποτελεί ένα από τα ιερά δισκοπότηρα της επιστήμης. Η σύντηξη, η διαδικασία χάρη στην οποία εκπέμπει ενέργεια ο ήλιος, πιστεύεται ότι μπορεί να ανοίξει τον δρόμο για την επίλυση των ενεργειακών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα.

Μάλιστα οι ειδικοί αναφέρουν ότι η θερμοπυρηνική σύντηξη μπορεί να βοηθήσει αποτελεσματικά στο ενεργειακό πρόβλημα με τρόπους που δεν θα καταστρέφουν το περιβάλλον. Η διεθνής ομάδα, στην οποία επικεφαλής είναι βρετανοί επιστήμονες, θα προσπαθήσει να προκαλέσει θερμοπυρηνική σύντηξη χρησιμοποιώντας ένα πανίσχυρο λέιζερ.

Οι επιστήμονες ομολογούν ότι η κατασκευή ενός αντιδραστήρα εμπορικής χρήσης είναι ακόμη ένα μακρινό όνειρο, ωστόσο πιστεύουν ότι η δημιουργία σύντηξης με λέιζερ έχει σημαντικές πιθανότητες επιτυχίας. Το πρόγραμμα ονομάζεται HiPER (High Powered Laser Energy Research), θα έχει διάρκεια επτά ετών και θα συμμετάσχουν σε αυτό 11 χώρες ενώ το κόστος του αναμένεται να αγγίξει τα 750 εκατ. ευρώ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ύστερα από πολλούς μήνες συζητήσεων αποφάσισε τελικά να χρηματοδοτήσει το πρόγραμμα ως απάντηση στο αντίστοιχο πρόγραμμα των ΗΠΑ.

Το αμερικανικό πρόγραμμα ονομάζεται Nif και οι επιστήμονες που λαμβάνουν μέρος σε αυτό υποστηρίζουν ότι σε τρία χρόνια θα έχουν καταφέρει να κατασκευάσουν ένα λέιζερ ικανό να προκαλέσει σύντηξη.

Τα πειράματα που έχουν γίνει στο υπέδαφος της ερήμου της Νεβάδας στη δεκαετία του 1980 έχουν δείξει στους επιστήμονες το πόσο ισχυρό πρέπει να είναι ένα λέιζερ για να έχει πιθανότητες να προκαλέσει πυρηνικές αντιδράσει.

Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα θα λάβει χώρα στις εγκαταστάσεις του Central Laser Facility στην Αγγλία, όπου βρίσκεται το Vulcan, το ισχυρότερο λέιζερ στον κόσμο.

Προς το παρόν όλα όσα αφορούν το πρόγραμμα και τα στάδια της έρευνας παραμένουν απόρρητα. Η δημιουργία σύντηξης που θα παραγάγει ωφέλιμη ενέργεια αποτελεί ένα από μεγάλα οράματα της κοινότητας των φυσικών.

Η κεντρική ιδέα είναι η σύντηξη δύο ατόμων υδρογόνου ώστε να δημιουργήσουν ήλιο. Κατά τη διάρκεια της σύντηξης μια μικρή ποσότητα ατόμων του υδρογόνου χάνεται απελευθερώνοντας ενέργεια. Οι αντιδράσεις που δίνουν ζωή στον ήλιο απελευθερώνουν τεράστιες ποσότητες ενέργειας. Σε αντίθεση με την πυρηνική σχάση, τα υποπροϊόντα της θερμοπυρηνικής σύντηξης είναι χαμηλού (ραδιενεργού) κινδύνου και πιο συγκεκριμένα ανάλογης επικινδυνότητας με τα νοσοκομειακά απόβλητα.

Η θερμοπυρηνική σύντηξη είναι επίσης μέθοδος ιδιαίτερα ασφαλής, αφού είναι αδύνατο να προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσει ανάλογες με αυτές που οδήγησαν στην καταστροφή του Τσερνομπίλ.

Παράλληλα υπάρχει πάντοτε σε εξέλιΕη και το πρόγραμμα Iter, προϋπολογισμού 10 δισ. ευρώ, που έχει στόχο την κατασκευή ενός θερμοπυρηνικού πειραματικού αντιδραστήρα. Ωστόσο οι επιστήμονες στο Iter προσπαθούν να δημιουργήσουν ούντηξη με πανίσχυρους μαγνήτες. Η επιστημονική κοινότητα και ειδικά όσοι ασχολούνται με τα λέιζερ υποστηρίζουν ότι η χρήση ισχυρών λέιζερ έχει περισσότερες πιθανότητες να φέρει αποτελέσματα.