|
Μια διεθνής ομάδα αστρονόμων έχει
αναγγείλει την πρώτη ανακάλυψη ενός πλανήτη σε τροχιά γύρω από ένα άστρο
που βρίσκεται
κοντά στο τέλος της ζωής του.
 Αυτή
η εικόνα δείχνει τον πλανήτη "V 391 Pegasi b" καθώς επιζεί
της διαστολής του ερυθρού γίγαντα που είναι στη φάση του αστρικού θανάτου του
Η μέχρι τώρα άποψη των αστρονόμων είναι ότι ο πλανήτης μας
δεν θα επιζήσει πιθανώς όταν ο ήλιος μας θα γίνει ερυθρός γίγαντας.
Η προηγούμενη είδηση όμως μας δίνει μια προκαταρκτική
εικόνα για το ποιο μπορεί να είναι το γήινο πεπρωμένο σε τέσσερα έως πέντε
δισεκατομμύρια έτη. Όταν ο ήλιος μας θα εξαντλήσει τα καύσιμα του υδρογόνου
του, θα διασταλεί πάρα πολύ φτάνοντας στο στάδιο του ερυθρού γίγαντα, κι αποβάλλοντας τα
εξωτερικά στρώματά του μέσα σε μια εκρηκτική λάμψη.
Ο πλανήτης που ανακαλύφθηκε από τους ερευνητές, ο V 391 Pegasi b έχει
επιζήσει όλων αυτών των αλλαγών στο μητρικό του αστέρι.
Η διεθνής ερευνητική ομάδα καθοδηγήθηκε από το Roberto Silvotti
του Αστρονομικού Παρατηρητηρίου
INAF στη Νάπολη. Ανακάλυψε ένα εξωηλιακό πλανήτη σε τροχιά γύρω από ένα εξασθενημένο
άστρο στον
αστερισμό του Πήγασου.
"Το πιο συναρπαστικό πράγμα σε αυτή την ανακάλυψη είναι ότι δείχνει ότι τα πλανητικά συστήματα μπορούν να επιζήσουν
της γιγαντιαίας φάσης και της φοβερής λάμψης του μητρικού του άστρου",
λέει ο Kawaler, καθηγητής της φυσικής και της αστρονομίας στο πανεπιστήμιο
της Iowa . "Είναι καλό μαντάτο για την επιβίωση της γης μας στο απώτερο
μέλλον. Προτού να χάσει το άστρο V 391 Pegasi τις εξωτερικές περιοχές του
μέσα σε μια φοβερή
λάμψη, ο πλανήτης ήταν σε μια τροχιά σε σχεδόν ίδια απόσταση
που έχει η γη από τον ήλιό μας."
Αλλά, όπως προειδοποιεί ο Kawaler, "δεν πρέπει να πάρουμε πάρα πολλή
θάρρος από αυτό
-- ο πλανήτης αυτός είναι μεγαλύτερος από τον Δία, κι έτσι ένας μικρότερος
πλανήτης όπως η γη μας μπορεί να είναι τρωτός."
Ο Kawaler βοήθησε την ερευνητική ομάδα με τα 23 μέλη να κάνει την ανακάλυψή
της συντονίζοντας την κατά τη διάρκεια παρατηρήσεων με το Whole Earth Telescope,
ένα παγκόσμιο δίκτυο συνεργαζόμενων τηλεσκοπίων, που επιτρέπουν στους αστρονόμους να
παίρνουν συνεχείς μετρήσεις των μεταβλητών άστρων που αλλάζουν
φωτεινότητα. Η ανακάλυψη του άστρου έγινε από λεπτομερείς
μετρήσεις της μεταβολής της κίνησης και του φωτεινότητας του αστεριού, που προκλήθηκε από τον
πλανήτη καθώς περνούσε μπροστά του.
Ο Kawaler ήταν αυτός που έκανε τους θεωρητικούς
υπολογισμούς για να σιγουρευτεί ότι οι μεταβολές της τροχιακής κίνησης
του αστεριού προκλήθηκαν από τον πλανήτη.
Οι αστρονόμοι διαπίστωσαν ότι αυτή την περίοδο, ο πλανήτης V 391 Pegasi b
είναι σε μια απόσταση 1,7 φορές τη μέση απόσταση μεταξύ της Γης και του
Ήλιου. Δεδομένου ότι τα άστρα μόλις γεράσουν και φθάσουν στην ερυθρή
γιγάντια φάση τους, υποβάλλονται σε μια τεράστια διαστολή (με τον όγκο
τους να αυξάνει κατά έναν παράγοντα μερικά εκατομμύρια), που μπορούν εύκολα
να φθάσουν και να καταπιούν τους εσωτερικούς πλανήτες τους.
"Το ίδιο πράγμα θα συμβεί και στον ήλιο", λέει ο Silvotti. "Όσον αφορά
στους πλανήτες μας, αναμένουμε ότι ο Ερμής και η Αφροδίτη να
εξαφανιστούν μέσα στα εξωτερικά στρώματα του ήλιου, ενώ ο Άρης πρέπει να επιζήσει. Η
μοίρα της Γης είναι λιγότερο καθαρή, επειδή η θέση της είναι πραγματικά στο
όριο: το πιθανότερο είναι ότι η Γη δεν θα επιζήσει της ερυθράς
γιγαντιαίας επέκτασης του ήλιου, αλλά δεν είναι και σίγουρο."
Υπάρχει όμως και κάτι άλλο. Η τροχιά της Γης πρέπει να αυξηθεί δεδομένου ο ήλιος
μας θα χάνει
μάζα σε εκείνη τη φάση, ενώ συγχρόνως οι παλιρροιακές δυνάμεις θα τραβούν
προς το εσωτερικό
τον πλανήτη. Όμως η νέα εργασία δείχνει ότι οι πλανήτες σε τροχιές πιο κοντά από
2 Au μπορούν να επιζήσουν της ερυθρής γιγαντιαίας φάσης.
Όπως συμβαίνει για σχεδόν όλους τους πλανήτες πέρα από το ηλιακό σύστημά
μας, ο V 391
Pegasi b δεν μπορεί να φανεί άμεσα. Ο Silvotti τόνισε ότι
χρειάστηκαν επτά έτη παρατηρήσεων και υπολογισμών για να επιβεβαιώσει την
ύπαρξη του πλανήτη.
Η εργασία αυτή θα δημοσιευτεί στο περιοδικό Nature.
|
