Τα μεταναστευτικά πουλιά 'βλέπουν' το γεωμαγνητικό πεδίο κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους

Πηγή: ANI, 26 Σεπτεμβρίου 2007

Ορνιθολόγοι από το Όλντενμπουργκ στη Γερμανία έχουν διαπιστώσει ότι ειδικοί νευρώνες - που περιέχουν μια ουσία που λέγεται κρυπτοχρώμα - στο μάτι και σε μια περιοχή του πρόσθιου εγκεφάλου (η συστάδα Ν που ελέγχει τον προσανατολισμό κατά την πτήση) των μεταναστευτικών πουλιών, είναι ενεργή όταν γίνεται επεξεργασία των μαγνητικών πληροφοριών κατά τη διάρκεια των ταξιδιών.

Έτσι, η γνωστή ικανότητα εδώ και πολλά χρόνια ορισμένων πτηνών να προσανατολίζονται με βάση το μαγνητικό πεδίο της Γης, αποδείχθηκε με πειράματα ότι συνδέεται με τον εγκέφαλο και το μάτι των πτηνών.

Η ουσία κρυπτοχρώμα (Cryptochromes), που ικανοποιεί τις μοριακές απαιτήσεις για το μαγνητικό προσανατολισμό αναφοράς, έχει βρεθεί πρόσφατα στους νευρώνες του αμφιβληστροειδούς των μεταναστευτικών πουλιών. Ένα από τα πειραματόζωα ήταν και το πουλί Sylvia borin ή κηποτσιροβάκος που ζει και στην Ελλάδα.

Στη μελέτη τους, οι ερευνητές επισήμαναν τους νευρώνες στο μάτι και στη συστάδα Ν και βρήκαν μια λειτουργική νευρωνική σύνδεση μεταξύ των αμφιβληστροειδών νευρώνων και της συστάδας Ν μέσω του οπτικού θαλάμου.

Το αποδημητιικό πουλί Sylvia borin περνά το καλοκαίρι στην Ευρώπη και τον χειμώνα στην Αφρική. Οι ερευνητές εισήγαγαν με ένεση στο μάτι των πουλιών μια ουσία που μπορεί να μετακινείται κατά μήκος των νευρικών ινών.

Όταν τα πειραματόζωα έδειχναν επιθυμία να ξεκινήσουν τη μετανάστευσή τους, η μετακίνηση της ουσίας μέσα στον εγκέφαλο έδειξε ότι το μάτι είναι λειτουργικά συνδεδεμένο με μια περιοχή του θαλάμου που σχετίζεται με την όραση καθώς και με την περιοχή Cluster N του πρόσθιου εγκέφαλου που ελέγχει τον προσανατολισμό κατά την πτήση.

Με άλλα λόγια, τα δύο μόνο μέρη του κεντρικού νευρικού συστήματος που αποδεικνύεται πως είναι ιδιαίτερα ενεργά κατά τη διάρκεια του μαγνητικού προσανατολισμού, συνδέονται το ένα με το άλλο, σε ένα γνωστό οπτικό κύκλωμα του εγκεφάλου., είπαν οι επιστήμονες.

"Για πρώτη φορά, καθαρά νευροανατομικά στοιχεία προτείνουν ποια συγκεκριμένη διάβαση του εγκεφάλου επεξεργάζεται τις μαγνητικές πληροφορίες προσανατολισμού στα μεταναστευτικά πουλιά. Αυτά τα συμπεράσματα υποστηρίζουν την υπόθεση ότι τα μεταναστευτικά πουλιά χρησιμοποιούν το οπτικό σύστημά τους για να αντιληφθούν την κατεύθυνση αναφοράς του γεωμαγνητικού πεδίου, και ότι τα μεταναστευτικά πουλιά είναι σαν να 'βλέπουν' το γεωμαγνητικό πεδίο", έγραψαν οι ερευνητές στη μελέτη τους.

Παλαιότερες μελέτες, ωστόσο, είχαν δείξει ότι τα πτηνά διαθέτουν βιολογικές πυξίδες και στο ράμφος, στη μορφή μαγνητικών κρυστάλλων. Το πώς συνδέονται τα δύο συστήματα προσανατολισμού παραμένει άγνωστο, ωστόσο οι ερευνητές υποψιάζονται ότι το ράμφος αντιλαμβάνεται την ένταση του μαγνητικού πεδίου και λειτουργεί σαν χάρτης, ενώ το μάτι αντιλαμβάνεται τον προσανατολισμό του πεδίου και λειτουργεί σαν πυξίδα.

Πληροφορίες και από το in.gr