Οι αστρονόμοι βρίσκουν μια μυστήρια έκρηξης ραδιοκυμάτων

Πηγή: space.com, 27 Σεπτεμβρίου 2007

Ένας νέος και ισχυρός τύπος έκρηξης ραδιοκυμάτων έχει ανακαλυφθεί σε αρχειοθετημένες εικόνες του Κόσμου, όπως αποκάλυψαν αστρονόμοι. Η μοναδική, βραχύβια 'ριπή'  των ραδιοκυμάτων, που κράτησε 5 χιλιοστά του δευτερολέπτου, πιθανώς εμφανίστηκε σε 3 δισεκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη περίπου, και μπορεί να δείχνει μια κοσμική συντριβή δύο άστρων νετρονίων μαζί, θανάσιμους σπασμούς μιας μαύρης τρύπας ή ένα άλλο γεγονός.

"Είναι κάτι εντελώς πρωτοφανές", λέει ο Duncan Lorimer, αστροφυσικός στο πανεπιστήμιο της Δυτικής Βιρτζίνια και στο Εθνικό Ραδιοπαρατηρητήριο Αστρονομίας που καθοδήγησε την ομάδα που έκανε την ανακάλυψη. Σημείωσε δε ότι τα πάλσαρ που εκπέμπουν ραδιοκύματα στέλνουν παρόμοιες εκπομπές, αλλά τις επαναλαμβάνουν κάθε λίγες ώρες.

"Είμαστε συγκινημένοι αλλά και ταραγμένοι, όπως θα μπορούσε να ανοίξει ένα ολόκληρο νέο ερευνητικό τομέα", τονίζει ο Lorimer.

"Αφού βρήκαμε ένα τέτοιο γεγονός σε μια μικρή περιοχή του ουρανού, αναμένουμε να ανακαλύψουμε 200 από αυτά τα γεγονότα κάθε ημέρα."

Το Μικρό Μαγελανικό Νέφος και στο γαλάζιο κύκλο η πηγή των 5 msec

Η μέχρι τώρα άγνωστη ραδιοέκρηξη βρέθηκε σε στοιχεία που καταγράφηκαν από μια ραδιοέρευνα το 2001 με το ραδιοτηλεσκόπιο Παρκς στην Αυστραλία για το Μικρό Μαγγελανικό Νέφος, ένας κοντινός νάνος γαλαξίας. Με βάση τη θέση του, εντούτοις, ο Lorimer είπε ότι η έκρηξη σχεδόν σίγουρα δεν προήλθε από τον γαλαξία αυτό.

Το ραδιοτηλεσκόπιο Παρκς στην Αυστραλία

Ο Lorimer εξαιτίας της θέσης της εκπομπής και της ευρείας διασποράς λέει ότι δεν είναι ένα κοντινό αντικείμενο, είτε στο Γαλαξία μας είτε στο Μικρό Μαγγελανικό Νέφος.

Οι αστρονόμοι αρχικά έκαναν μια παρατήρηση που κράτησε 480 ώρες και πάνω από 20 ημέρες με σκοπό να ψάξουν για επαναλαμβανόμενες ραδιοεκπομπές από πάλσαρ, τα οποία είναι μάλλον ταχύτατα περιστρεφόμενα  αστέρια νετρονίων, αλλά το παράξενο γεγονός των ραδιοκυμάτων παρέμεινε κρυμμένο στα δεδομένα,  επειδή κανένας δεν είχε αναλάβει να βρει απλές εκρήξεις.

"Το έχουμε παρατηρήσει για περίπου 90 ώρες, και φαίνεται σίγουρα να είναι ένα μοναδικό γεγονός", σχολιάζει.

Ο Lorimer προειδοποίησε ότι είναι αδύνατο να ειπωθεί με σιγουριά τι μπορεί να δείχνει η ραδιοέκρηξη σε αυτό το σημείο, δεδομένου ότι είναι η μοναδική που έχει ανιχνευθεί μέχρι τώρα. Και υπογράμμισε ότι τα αρχεία των εκρήξεων είναι αρκετών χρόνων και λίγα ραδιοπαρατηρητήρια έχουν την ευαισθησία για να ανιχνεύσουν τέτοιες σύντομες εκρήξεις.

Επίσης, θεωρεί ότι απαιτούνταν έρευνες ολόκληρου του ουρανού με τα ραδιοπαρατηρητήρια της επόμενης γενιάς, για να ανιχνεύσουν όσο περισσότερα από αυτά τα γεγονότα.

Εάν οι εκρήξεις είναι τόσο συχνές όσο η ομάδα του Lorimer νομίζει, και αυτές δείχνουν το θάνατο μαύρων οπών ή τη βίαιη σύγκρουση δύο υπέρπυκνων αστεριών νετρονίων, τότε μπορεί σύντομα να γίνει ένα βήμα προς την περάτωση του μεγάλου μυστηρίου του κόσμου της βαρύτητας .

Τα δραματικά κοσμικά γεγονότα προβλέπονται να αφήνουν στο διάστημα κύματα βαρύτητας που η θεωρία της σχετικότητας του Einstein προβλέπει, αλλά το φαινόμενο ποτέ δεν έχει παρατηρηθεί άμεσα. Το παρατηρητήριο κυμάτων βαρύτητας με συμβολόμετρο λέιζερ ή LIGO, με βάση και στη Λουιζιάνα και στην πολιτεία Ουάσιγκτον, έχει ψάξει για τέτοια κύματα από το 2002.

Ο Lorimer θεωρεί ότι οι μοναδικές (μη επαναλαμβανόμενες) αυτές ραδιοεκρήξεις θα μπορούσαν να δώσουν στους ερευνητές των κυμάτων βαρύτητας κάποια βοήθεια φιλτράροντας τα στοιχείο του LIGO, που περιέχει θόρυβο από τις δραστηριότητες στη γη, όπως η κυκλοφορία των αυτοκινήτων.

"Αυτή η ανακάλυψη σίγουρα ενδιαφέρει το LIGO", λέει ο Xavier Siemens, θεωρητικός της βαρύτητας στο πανεπιστήμιο του Wisconsin στο Μιλγουώκι και ειδικός στο LIGO. Τόνισε ότι η έκρηξη εμφανίστηκε περίπου ένα χρόνο προτού να αρχίσει το παρατηρητήριο τις επιστημονικές παρατηρήσεις του, κι έτσι οι ερευνητές δεν μπορούν να τα ψάξουν στα παλιά στοιχεία.

"Είναι ένα συναρπαστικό αποτέλεσμα, και εάν τελικά διαπιστώσουμε ότι οι εκρήξεις εμφανίζονται σε υψηλούς ρυθμούς, τότε θα είναι ακόμα πιο συναρπαστικό", είπς ο Siemens, "επειδή πρέπει να είμαστε σε θέση να τα μετρήσουμε στο LIGO."

Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στο Science Express.