Ανακαλύφθηκε ένα άστρο σαν τον ήλιο μας και μια νέα Γη

Πηγή: AFP, 4 Οκτωβρίου 2007

Ένα αδελφό άστρο του ήλιου μας, που ονομάστηκε HIP 56948, ανακάλυψαν αμερικανοί επιστήμονες. Το άστρο αυτό ανήκει σε ένα διπλό σύστημα άστρων και βρίσκεται πολύ κοντά σε μας, διακόσια έτη φωτός μόνο.

Το άστρο έχει μέγεθος, μάζα, θερμοκρασία και χημική σύσταση όχι απλώς ανάλογες αλλά πανομοιότυπες με εκείνη του ήλίου μας. Η μόνη διαφορά βρίσκεται στην ηλικία του που είναι 1 δισ. έτη μεγαλύτερο από τον ήλιο μας.

Αν και στο παρελθόν έχουν εντοπιστεί και άλλα άστρα που μοιάζουν προς τον ήλιο, ποτέ δεν είχε ανακαλυφθεί άστρο τόσο όμοιο σε όλα τα χαρακτηριστικά. Τώρα οι επιστήμονες στρέφουν την προσοχή τους στον «δίδυμο αδελφό» του ήλιου, με την ελπίδα να ανακαλύψουν γύρω του όχι μόνο πλανήτες ικανούς να φιλοξενήσουν ζωή αλλά ακόμη και εξωγήινους πολιτισμούς.

 Οι ως σήμερα αστρονομικές παρατηρήσεις έχουν αποδείξει ότι γύρω από παρόμοια άστρα μπορεί να δημιουργηθεί ένας φιλόξενος για την ανάπτυξη ζωής πλανήτης. Οι δε κυνηγοί πλανητών και εξωγήινης ζωής στρέφουν πάντα την προσοχή και την έρευνα τους σε άστρα που μοιάζουν με τον ήλιο.

Τέτοια άστρα σαν τον ήλιο μας θεωρούνται καλοί στόχοι για την έρευνα εξωγήινης νοημοσύνης (SETI), τονίζει η Margaret Turnbull. Η ίδια βοήθησε στη δημιουργία μιας λίστας περίπου 17.000 στόχων υψηλής προτεραιότητας για το πρόγραμμα SETI, που λέγεται HabCat.

Μια νέα Γη γεννιέται

Το διπλό αστρικό σύστημα με τον δίσκο της σκόνης και αερίου

Άλλοι επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι εντόπισαν την περιοχή όπου πρόκειται να γεννηθεί η αδελφή της Γης. Εκεί μέσα βρίσκεται ένα σύστημα HD 113766 με δύο άστρα που είναι σε απόσταση 424 ετών φωτός από μας. Το ένα από τα δύο άστρα του συστήματος περιβάλλεται από ένα δίσκο κοσμικής σκόνης και ύλης ενώ είναι ελάχιστα μεγαλύτερο από τον ήλιο μας.  Στο δίσκο της σκόνης και αερίου λοιπόν εξελίσσεται μια πολλαπλή διαστημική αστρική γέννα.

Οι αστρονόμοι υπολογίζουν το νεαρό ηλιακό σύστημα του πλανήτη να είναι ακόμα στη «πρώιμη εφηβεία του, μεταξύ των 10 έως 16 εκατομμυρίων ετών, αλλά σύμφωνα με αυτούς βρίσκεται στην τέλεια ηλικία για να διαμορφωθεί σε έναν πλανήτη όπως η Γη.

Ο δακτύλιος της σκόνης που περιβάλλει το ένα από τα δύο αστέρια του συστήματος διαθέτει αρκετό υλικό για να σχηματίσει πλανήτες τουλάχιστον στο μέγεθος του Άρη όταν συμπυκνωθεί, αναφέρει η ανακοίνωση της NASA. Το μείγμα υλικών σε αυτή τη ζώνη θυμίζει περισσότερο το υλικό από τις ροές λάβας, λέει η  Carey Lisse του Πανεπιστημίου Τζον Χόπκινς, και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.

"Είναι ό,τι χρειάζεται για να φτιάξεις μια Γη". Εντούτοις, θα χρειαστεί τουλάχιστον 100 εκατομμύρια χρόνια για να σχηματιστεί πλήρως και εκατοντάδες εκατομμύρια για να αποκτήσει την πρώτη μικροβιακή ζωή.

Δεξιά: το άστρο HIP 56948 βρίσκεται στον αστερισμό του Δράκοντα 200 έτη φωτός από εμάς

Μάλιστα, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν συλλέξει οι επιστήμονες, φαίνεται ότι οι συνθήκες εκεί ευνοούν τη δημιουργία νερού. Επιπλέον αναφέρουν ότι σε μια περιοχή του δίσκου η οποία βρίσκεται εντός της λεγόμενης κατοικήσιμης ζώνης - περιοχή όπου οι συνθήκες ευνοούν την ανάπτυξη ζωής - η κοσμική ύλη που υπάρχει εκεί είναι τόση που μπορεί να δημιουργηθεί ένα$ πλανήτης με μέγεθος ανάλογο με αυτό του Άρη.

"Όλα τα στοιχεία συγκλίνουν στο ότι οι πιθανότητες δημιουργίας ενός πλανήτη με μέγεθος και συνθήκες παρόμοιες με αυτές της Γης σε αυτό το σύστημα είναι πολύ μεγάλες", δηλώνει η φυσικός Carey Lisse.

Ας σημειωθεί ότι παρόμοια με τον Ήλιο άστρα που έχουν εντοπιστεί είναι τρία: το 18 Scorpii, το HD 98618 και το HIP 100963, αλλά περιείχαν πολύ περισσότερο λίθιο στην σύσταση τους, σε αντίθεση με το HIP 56948.

Η μικρότερη ποσότητα λιθίου δείχνει συνήθως άστρα λιγότερο ενεργά και με μικρότερες εκλάμψεις, οι οποίες εκτός από τα άλλα είναι επικίνδυνες για τους πλανήτες.

Και αυτός είναι ένας από τους λόγους που τα άστρα αυτά θεωρούνται πιο κατάλληλοι υποψήφιοι για την ύπαρξη πλανητών που μπορεί να φιλοξενήσουν ζωή. Γι αυτό τα άστρα αυτά περιλαμβάνονται σε έναν κατάλογο που ονομάζεται HabCat - Catalog of Nearby Habitable Systems - και περιέχει περίπου 17.000 στόχους υψηλής προτεραιότητας για το SETI.

Η ανακάλυψη έγινε με τη βοήθεια του διαστημικού παρατηρητηρίου της NASA Spitzer.

Η ζώνη που ευνοεί τη δημιουργία ενός κατοικήσιμου πλανήτη λέγεται Goldilocks ή Χρυσομαλλούσα γιατί έχει ακριβώς τις κρίσιμες συνθήκες για την ανάπτυξη της ζωής.

Η Χρυσομαλλούσα ως γνωστό είναι η ηρωίδα του παραμυθιού Τα τρία αρκουδάκια.  Η Χρυσομαλλούσα επισκέπτεται το σπίτι τους και δοκιμάζει τη σούπα τους. Το πρώτο πιάτο είναι πολύ καυτό, το δεύτερο είναι πολύ κρύο και το τρίτο έχει τη σωστή θερμοκρασία. Με βάση αυτό το περιστατικό ο όρος Goldilocks χρησιμοποιείται σε πολλά πεδία (μεταξύ των άλλων την αστρονομία, τη θεωρία της πολυπλοκότητας, τα οικονομικά, τη θεωρία παιγνίων, τη βιολογία), για να περιγράψει ένα φαινόμενο που εξελίσσεται υπό ιδανικές συνθήκες. Στην προκειμένη περίπτωση η ζωή πάνω στη Γη είναι αποτέλεσμα ιδανικών συγκυριών τόσο στο μικρόκοσμο όσο και στο μεγάκοσμο.