|
Από 135.000 έως 90.000 έτη πριν η τροπική Αφρική είχε
δοκιμάσει μια μεγάλη ξηρασία, την πιο ακραία και εξαπλωμένη από
οποιαδήποτε άλλη που ήταν γνωστή μέχρι τώρα για εκείνη την περιοχή,
σύμφωνα με νέα έρευνα.
Ένα ειδικό τρυπάνι έφτασε σε μεγάλο βάθος στη λίμνη Μαλάουι,
που είναι μία από τις μεγαλύτερες και βαθύτερες λίμνες του κόσμου, και
μαζί με τη λίμνη Τανγκανίκα
περιέχει περισσότερο από το 80% του γλυκού νερού στην
αφρικανική ήπειρο. Τα νέα στοιχεία από την γεώτρηση δείχνουν ότι η
λίμνη με βάθος 700 μέτρα μειώθηκε περισσότερο από 500 μέτρα, πριν από 75.000 έτη, δείχνοντας
έτσι περιόδους μεγάλης ξηρασίας.
Η πληροφορία ότι η τροπική Αφρική ήταν μια ξηρή χώρα με
χαμηλή βλάστηση
κατά τη διάρκεια της αρχικής Ύστερης Πλειστόκαινου Περιόδου προσφέρει νέες
ιδέες για τη μετανάστευση των ανθρώπων από την Αφρική καθώς και την
εξέλιξη των ψαριών στις μεγάλες λίμνες της Αφρικής.
Ο επικεφαλής της έρευνας Andrew Cohen καθηγητής γεωεπιστημών του
πανεπιστημίου της Αριζόνα στο Tucson λέει ότι το επίπεδο της λίμνης έπεσε
τουλάχιστον 600 μέτρα -- γιατί μια ασυνήθιστα μεγάλη ποσότητα νερού
χάθηκε από τη λίμνη. Αυτό μας λέει ότι υπήρχε μεγάλη ξηρασία εκείνη την
περίοδο."
Και προσθέτει: "τα αρχαιολογικά στοιχεία παρουσιάζουν σχετικά λίγα
σημάδια από ανθρώπινες δραστηριότητες στην τροπική Αφρική κατά τη διάρκεια
της περιόδου της μεγάλης ξηρασίας."
Η νέα ανακάλυψη προσφέρει μια οικολογική εξήγηση για τη θεωρία της Φυγής
από την Αφρική, μια θεωρία
που προτείνει ότι όλοι οι άνθρωποι προέρχονται ακριβώς από λίγους
ανθρώπους, που ζούσαν στην Αφρική κάποτε μεταξύ 150.000 και 70.000 έτη
πριν.
"Έχουμε τώρα μια εξήγηση του γιατί μπορεί να εμφανίστηκε η Μεγάλη
Φυγή -- η τροπική Αφρική
ήταν εξαιρετικά ξηρή πριν περίπου 100.000 έτη", λέει ο Cohen. "Ίσως
οι ανθρώπινοι πληθυσμοί να είχαν τότε υποφέρει."
Κι άλλοι ερευνητές έχουν τεκμηριώσει ξηρασίες σε
μεμονωμένες περιοχές της Αφρικής εκείνη την περίοδο, όπως είναι η έρημος
της Καλαχάρας που επεκτάθηκε βόρεια και της Σαχέλ που επεκτάθηκε νότια,
λέει ο ίδιος. "Αλλά
κανένας δεν ήξερε ότι εκείνες οι ξηρασίες ήταν μέρος μιας μεγαλύτερης
εικόνας."
Το κλίμα της τροπικής Αφρικής έγινε υγρότερο πριν 70.000 έτη, μια εποχή για την οποία υπάρχουν στοιχεία
ότι ζούσαν περισσότεροι άνθρωποι στην περιοχή
και για ανθρώπους που μετακινήθηκαν στο Βορρά. Και μόλις ο πληθυσμός
αυξήθηκε, οι άνθρωποι άφησαν την Αφρική, εξηγεί ο Cohen.
Η πρόσφατη ανακάλυψη για την δραματική ξηρασία προτείνει επίσης ότι τα διάσημα
ψάρια cichlid της λίμνης Μαλάουι εξελίχθηκαν τέσσερις έως οκτώ φορές πιο αργά
από όσο προηγουμένως νομίζαμε, αλλάζοντας την άποψη των επιστημόνων για την
εξέλιξη των ψαριών στις αφρικανικές μεγάλες λίμνες.
Οι πυρήνες που εξορύχθηκαν βαθειά από τις λίμνες περιέχουν ένα πολύ καλό αρχείο
των πραγμάτων που έπεσαν ή πέθαναν στη λίμνη -- πλαγκτόν, υδρόβια
ασπόνδυλα, ξυλάνθρακας από τις πυρκαγιές στο έδαφος, γύρη από την
περιβάλλουσα βλάστηση. Οι επιστήμονες αναλύουν εκείνα τα υλικά για να
υπολογίσουν ποιά ήταν η βλάστηση και οι συνθήκες των λιμνών σε ένα
ιδιαίτερο χρονικό σημείο.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τεχνικές χρονολόγησης σαν τον άνθρακα-14 για να
βρουν την ηλικία των περιοχών των πυρήνων της Λίμνης Μαλάουι. Κατόπιν οι ερευνητές πήραν δείγματα
ανά 300 χρόνια.
Τα δείγματα από την εποχή της Μεγάλης Ξηρασίας είχαν λίγη γύρη ή ξυλάνθρακα,
που δείχνει αραιή βλάστηση με λίγη ύλη για να καεί.
Ο Cohen διευκρινίζει ότι η περιοχή γύρω από τη λίμνη Μαλάουι, που είναι σήμερα
πυκνό δάσος και έχει επίπεδα βροχοπτώσεων συγκρίσιμα με τις
νοτιοανατολικές ΗΠΑ, εκείνη την περίοδο θα έμοιαζε με το Tucson.
|
