Ένας γειτονικός σπειροειδής γαλαξίας επιδεικνύει το στρεβλωμένο δίσκο του

Πηγή: ScienceDaily, 12 Νοεμβρίου 2007

Ένας γνωστός από τα παλιά γαλαξίας με το όνομα NGC 134, ένα κοσμικό νησί στο σύμπαν, έχει κάποιες αξιοπρόσεκτες ιδιότητες, και γι αυτό το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο ή VLT έχει κάνει πολλές παρατηρήσεις. Ακριβώς όπως και ο Γαλαξίας μας, έτσι και ο NGC 134 είναι ένας σπειροειδής με μία ράβδο στο κέντρο του, με τους  σπειροειδείς βραχίονες του να τυλίγονται χαλαρά γύρω από μια φωτεινή κεντρική περιοχή σαν ράβδο.

Δεξιά: Ο γαλαξίας NGC 134 είναι σπειροειδής με μία φωτεινή ράβδο στο κέντρο του από όπου ξεκινάνε οι βραχίονες του. Τα κόκκινα σημάδια που βρίσκονται κατά μήκος των σπειροειδών βραχιόνων του είναι νέφη καυτού αερίου που λάμπουν, και στα οποία σχηματίζονται τα αστέρια, οι γνωστές περιοχές HII. Ο γαλαξίας παρουσιάζει επίσης προεξέχουσες σκοτεινές λουρίδες από σκόνη πάνω από το δίσκο, που κρύβει μέρος της ορατής ακτινοβολίας του γαλαξία.

Ένα χαρακτηριστικό που ξεχωρίζει είναι ο στρεβλωμένος δίσκος του. Ενώ ο δίσκος ενός γαλαξία έχει συχνά μια επίπεδη δομή από αέριο και άστρα που περιβάλλουν το κέντρο του γαλαξία, ένας στρεβλωμένος δίσκος είναι μια δομή που, όταν αντιμετωπίζεται λοξά, μοιάζει με ένα πλάγιο δίσκο βινυλίου που αντανακλά το φως του Ήλιου.

Οι στρεβλώσεις δεν είναι πραγματικά ασυνήθιστες. Περισσότεροι από τους μισούς σπειροειδείς γαλαξίες παρουσιάζουν στρεβλώσεις, και μάλιστα ο Γαλαξίας μας έχει επίσης μια μικρή στρέβλωση.

Πολλές θεωρίες υπάρχουν για να εξηγήσουν αυτές τις στρεβλώσεις. Μια πιθανότητα είναι οι στρεβλώσεις να οφείλονται στις αλληλεπιδράσεις ή τις συγκρούσεις μεταξύ των γαλαξιών. Αυτές  μπορούν επίσης να παραγάγουν τις γνωστές ουρές τους, από όπου εξέρχονται υλικά από τους γαλαξίες. Η εικόνα του VLT αποκαλύπτει ότι ο γαλαξίας NGC 134 εμφανίζεται επίσης να έχει μια ουρά στην πάνω άκρη του δίσκου, από όπου διαφεύγει αέριο από τον γαλαξία.

Μήπως λοιπόν ο NGC 134 είχε συγκρουστεί με έναν άλλο γαλαξία στο παρελθόν; Ή κάποιος άλλος γαλαξίας εκεί έξω του ασκεί μια βαρυτική έλξη πάνω του; Αυτά είναι τα αινίγματα που οι αστρονόμοι πρέπει να λύσουν.

Η θαυμάσια εικόνα VLT επίσης δείχνει ότι ο γαλαξίας έχει σημαντικές περιοχές από ιονισμένο υδρογόνο (περιοχές HII) κατά μήκος των σπειροειδών βραχιόνων του. Στην εικόνα φαίνονται σαν κόκκινα σημάδια, γιατί είναι λαμπρά νέφη καυτού αερίου στα οποίο σχηματίζονται νέα αστέρια. 

Όμως η μελέτη τέτοιων γαλαξιών, όπως είναι ο NGC 134, είναι ένας άριστος τρόπος για να μάθουμε περισσότερα για το γαλαξία μας.

Ο NGC 134 ανακαλύφθηκε από τον John Herschel στο Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας και βρίσκεται στο νότιο αστερισμό του Γλύπτη (Sculptor). Ο γαλαξίας βρίσκεται περίπου 60 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά μας - δηλαδή όταν ξεκίνησε το φως που συνέλαβε το VLT, συνέβη η μεγάλη εξαφάνιση των δεινοσαύρων πάνω στη Γη, που προετοίμασε το έδαφος για την εμφάνιση των θηλαστικών και αργότερα των ανθρώπων, οι οποίοι έχουν φτιάξει μοναδικές εγκαταστάσεις υψηλής τεχνολογίας στην έρημο Atacama για να ικανοποιήσουν την περιέργειά τους για τα έργα του Κόσμου.

Ακόμα, ο γαλαξίας NGC 134 δεν είναι πολύ μακριά, για τα κοσμολογικά μοντέλα. Είναι το κυρίαρχο μέλος μιας μικρής ομάδας γαλαξιών που ανήκει στο υπερσμήνος της Παρθένου, το τοπικό μας υπερσμήνος, ενώ είναι ένας από τους 200 φωτεινότερους γαλαξίες στον ουρανό μας.

Το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο ή VLT ανήκει στο Ευρωπαϊκό Νότιο Παρατηρητήριο.