Από την υπερβαρέα μαύρη τρύπα ενός γαλαξία φάνηκε να εκτοξεύεται ένας τεράστιος πίδακας σωματιδίων

Πηγή: BBC, 17 Δεκεμβρίου 2007

Παρατηρήθηκε σε ένα σύστημα δύο γαλαξιών ένας ισχυρός πίδακας σωματιδίων, που φαίνεται να προέρχεται από την υπερβαρέα μαύρη τρύπα του κύριου γαλαξία, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της NASA. Το γεγονός αυτό θα μπορούσε να έχει βαθιά επίδραση σε κάθε πλανήτη που θα βρισκόταν στην πορεία του πίδακα και θα μπορούσε, επίσης, να προκαλέσει μια έκρηξη σχηματισμού νέων άστρων.

Οι γαλαξίες είχαν παρατηρηθεί να συγκρούονται προηγουμένως, αλλά τώρα παρουσιάζεται ένα σπάνιο παράδειγμα ενός γαλαξία να κτυπιέται από τον πίδακα σωματιδίων ενός άλλου γαλαξία.

Καλλιτεχνική εικόνα του συστήματος 3C321 που δείχνει τον κύριο γαλαξία καθώς και το μικρό συνοδό του. Ένας πίδακας σωματιδίων γεννημένος από μια υπερβαρέα τρύπα στο κέντρο του γαλαξία κτυπά το γαλαξία συνοδό. Ο πίδακας διαλύεται και ξεφεύγει της πορείας του με αυτή τη σύγκρουση

Οι παρατηρήσεις έγιναν με το παρατηρητήριο ακτίνων X Chandra της NASA, το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, και το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer, καθώς επίσης και την Πολύ Μεγάλη Σειρά (VLA) και τα ραδιοτηλεσκόπια Merlin.

Το γεγονός αυτό εμφανίζεται στο σύστημα που λέγεται 3C321. Περιέχει δύο γαλαξίες σε τροχιά ο ένας γύρω από τον άλλο και είναι στο στάδιο της συγχώνευσης.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι και οι δύο γαλαξίες περιέχουν υπερβαρέες μαύρες τρύπες στα κέντρα τους. Αλλά ο μεγαλύτερος γαλαξίας έχει έναν πίδακα που προέρχεται από την γειτονιά της μαύρης τρύπας του.

Ο ατυχής μικρότερος γαλαξίας έχει ταλαντευτεί προφανώς στην ίδια ευθεία με τον πίδακα.

Καταστρεπτική δύναμη

Οι πίδακες μπορούν να κινούνται κοντά στην ταχύτητα του φωτός και μπορούν έτσι να ταξιδέψουν σε τεράστιες αποστάσεις. Συγκεκριμένα ο πίδακας του συστ΄ήματος 3C321 είχε περίπου μήκος 1.000 έτη φωτός και έχει ταξιδέψει ένα ή δύο εκατομμύρια έτη φωτός από την πηγή του.

Αυτοί οι πίδακες αποτελούνται από υψηλής ενέργειας σωματίδια και μαγνητικά πεδία. Παράγουν τεράστια ποσά ακτινοβολίας, ειδικά υπό μορφή υψηλής ενέργειας ακτίνων X και ακτίνων γάμμα.

"Έχουμε δει πολλούς πίδακες να παράγονται από τις μαύρες τρύπες, αλλά είναι η πρώτη φορά που έχουμε δει να 'τρυπά' έναν άλλο γαλαξία," λέει ο Dan Evans, επικεφαλής συντάκτης από το Σμιθσονιτικό Κέντρο για την αστροφυσική στο Χάρβαρντ.

Τα συνδυασμένα αποτελέσματα αυτής της ακτινοβολίας και των σωματιδίων που ταξιδεύουν με σχεδόν την ταχύτητα του φωτός θα μπορούσαν να βλάψουν σοβαρά τις ατμόσφαιρες οποιουδήποτε πλανήτη σαν τη Γη κατά την πορεία τους.

Παραδείγματος χάριν, τα προστατευτικά στρώματα του όζοντος στην ανώτερη ατμόσφαιρα του πλανήτη μας θα μπορούσαν να καταστραφούν, οδηγώντας στη μαζική εξάλειψη οποιασδήποτε μορφή ζωής που είχε εξελιχθεί στον πλανήτη.

Βασικές ιδιότητες

Η επίδραση του πίδακα στο συνοδό γαλαξία είναι πιθανό να είναι καταστροφική, επειδή οι γαλαξίες στο σύστημα 3C321 είναι εξαιρετικά κοντά ο ένας στον άλλο. Απέχουν μόνο 20.000 έτη φωτός, μια παρόμοια απόσταση της Γης με το κέντρο του Γαλαξία.

Αλλά δεν υπάρχουν μόνο κακές ειδήσεις για το γαλαξία που χτυπιέται με τον πίδακα. Η τεράστια εισροή ενέργειας και ακτινοβολίας από τον πίδακα μπορεί να προκαλέσει το σχηματισμό μεγάλων αριθμών άστρων και πλανητών μόλις τα αρχικά ίχνη της καταστροφής τελειώσουν.

"Αν και τον λέμε "θανατηφόρο γαλαξία αστεριών", τελικά μπορεί να είναι μια πηγή νέας ζωής στον πιο απόμακρο γαλαξία," τονίζει ο Dan Evans.

Τα συμπεράσματα πρόκειται να δημοσιευθούν στο Astrophysical Journal