Το Μεγάλο Διοφθαλμικό Τηλεσκόπιο LBT βλέπει το πρώτο φως στον ουρανό

Πηγή: Reuters, 8 Μαρτίου 2008

Το Μεγάλο Διοφθαλμικό Τηλεσκόπιο (LBT) στην Αριζόνα πέτυχε ένα σημαντικό στόχο τον Ιανουάριο του 2008 όταν έδειξαν και τα δύο κάτοπτρα των 8,4 μέτρων του τηλεσκοπίου προς το σπειροειδή γαλαξία NGC 2770. Την προηγούμενη δε εβδομάδα οι επιστήμονες του LBT έδωσαν στη δημοσιότητα τις εικόνες εκείνες.

Το τηλεσκόπιο στο όρος Graham έχει δύο κάτοπτρα για να προσφέρουν μια μεγαλύτερη περιοχή συλλογής του φωτός αλλά και να παραγάγουν πιο καθαρές εικόνες ακόμα και από το τηλεσκόπιο Hubble.

Αριστερά: Η εικόνα, μία από τις πρώτες που τράβηξε το νέο παρατηρητήριο με τη βοήθεια και των δύο κατόπτρων του, παρουσιάζει υπεριώδες, πράσινο, και κόκκινο φως, στο σπειροειδή γαλαξία NGC 2770.

Το κρίσιμο αυτό βήμα σημαίνει ότι δεν είμαστε μακριά από την πλήρη απασχόληση ενός τηλεσκοπικού γίγαντα, που θα παράγει απίστευτες παρατηρήσεις και επιστημονικές ανακαλύψεις.

Η κατασκευή του τηλεσκόπιου κράτησε πάνω από 20 χρόνια ενώ ξεπέραεσε πολλά προβλήματα, από την αβεβαιότητα της χρηματοδότησης, τις απειλές των δασικών πυρκαγιών και τις δίκες από τις περιβαλλοντικές ομάδες.  Κόστισε 120 εκατομμύρια δολάρια και συμμετέχουν επιστημονικά ιδρύματα από την Αμερική, τη Γερμανία και την Ιταλία.

Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι με το νέο τηλεσκόπιο θα ανακαλύψουν εξωπλανήτες και αστέρια και θα μάθουν περισσότεροι για το ηλιακό σύστημα και τους απόμακρους γαλαξίες.

Ο αστρονόμος Xiaohui Fan κάνει το ταξίδι πάνω στο όρος Graham μια φορά κάθε δύο μήνες, όπου περνά τρεις ή τέσσερις ημέρες εργαζόμενος από το ηλιοβασίλεμα έως την ανατολή. Μελετά τα κβάζαρ, τα οποία είναι απόμακροι, λαμπροί γαλαξίες με τεράστιες μαύρες τρύπες. Ο ίδιος προβλέπει ότι το νέο τηλεσκόπιο θα επιτρέψει στους επιστήμονες να ανακαλύψει περισσότερα κβάζαρ. 

Είναι όμως το LBT το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο στον κόσμο;

Όχι φυσικά. Όταν συνδυαστούν τα δύο μάτια του LBT θα έχουν μια περιοχή συλλογής του φωτός ενός ενιαίου κατόπτρου 11,8 μέτρων. Και βλέπουν στο ίδιο αντικείμενο και πάντα προς την ίδια κατεύθυνση. Αλλά είναι δύο ξεχωριστά κάτοπτρα και δύο ξεχωριστά οπτικά συστήματα.

Είναι βεβαίως οι μεγαλύτερες διόπτρες. Όχι όμως και το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο γιατί ο τίτλος ανήκει στο Kecks των 10 μέτρων. Το παρατηρητήριο των 10,4 μέτρων GranTeCan στις Κανάριες νήσους δεν έχει μπει σε υπηρεσία ακόμα, αλλά θα πρέπει να ξεκινήσει σύντομα. Όταν αυτό συμβεί, θα γίνει το μεγαλύτερο.

Και δεν υπολογίζεται το τηλεσκόπιο Hobby-Eberly ή το Μεγάλο Τηλεσκόπιο της Νότιας Αφρικής επειδή αυτά δεν μπορούν να σημαδεύουν όλο τον ουρανό, και το πρωτεύον κάτοπτρο δεν εργάζεται τώρα.

Ας σημειωθεί ότι η Αριζόνα έχει τα περισσότερα τηλεσκόπια από οποιοδήποτε άλλο κράτος -- περίπου τρεις δωδεκάδες σε πλήρη λειτουργία. Ο καθαρός ουρανός και ο ξηρός αέρας των βουνών της Αριζόνας την κάνουν ιδανικό τόπο για την παρατήρηση.