|
Η ανακάλυψη δύο εργοστασίων παραγωγής υπερκαινοφανών, δηλαδή σπάνια σμήνη
ερυθρών υπεργιγάντιων άστρων (RSG), που βρίσκονται στη κεντρική ράβδο του
Γαλαξία μας - όπως είναι γνωστόν η κεντρική περιοχή του Γαλαξία μας
είναι σε μορφή ράβδου - παρουσιάστηκε σε μια συνεδρίαση στο Μπέλφαστ.
 Από
επάνω προς τα κάτω απεικόνιση του Γαλαξία μας που παρουσιάζει τη κεντρική
ράβδο και τη θέση των σμηνών.
Τα άστρα RSG αντιπροσωπεύουν το τελικό σύντομο στάδιο στον κύκλο της ζωής ενός
πολύ μεγάλου άστρου, προτού να γίνει σουπερνόβα. Είναι πολύ σπάνια
αντικείμενα, έτσι η ανακάλυψη τόσο πολλών ερυθρών υπεργιγάντιων άστρων στην ίδια θέση είναι
πολύ αξιοπρόσεκτη. Και τα δύο σμήνη 'εργοστάσια' περιέχουν 40 RSGs, που είναι σχεδόν
το 20% όλων των
γνωστοών RSGs μέσα στο Γαλαξία. Αυτά τα αστέρια είναι έτοιμα να γίνουν σουπερνόβες,"
λέει ο Ben Davies του Τεχνολογικού Ιδρύματος του Ρότσεστερ.
Τα δύο σμήνη βρίσκονται δίπλα δίπλα στην άκρη της γαλαξιακής ράβδου που
είναι στο κέντρο του δίσκου του Γαλαξία μας. Είναι πιθανό
η αλληλεπίδραση μεταξύ της ράβδου και του δίσκου να
προκάλεσε το σχηματισμό άστρων, γεγονός που δημιούργησε τα σμήνη των
ερυθρών υπεργιγάντιων άστρων.
Τα σμήνη είναι περίπου 20.000 έτη φωτός από τη Γη και η μεταξύ τους
απόσταση είναι 800 έτη φωτός. Το 1ο σμήνος περιέχει 14 τέτοια RSGs και
είναι 12 εκατομμυρίων ετών. Το 2ο σμήνος περιέχει 26 RSGs και είναι 17
εκατομμυρίων ετών. Τα βαριά αστέρια παρατηρούνται σπάνια επειδή καίνε τα
καύσιμά πολύ γρήγορα. Τα RSGs είναι διπλά σπάνια επειδή το στάδιο του
ερυθρού υπεργίγαντα είναι πάρα πολύ σύντομο.
Ο Davies πιστεύει ότι το διάστημα μεταξύ των δύο εκρήξεων είναι περίπου
5000 χρόνια σε αυτά τα σμήνη και γι αυτό μπορούμε να δούμε
τα κατάλοιπα μιας έκεηξης σουπερνόβας που έγινε πριν περίπου 5000 χρόνια. Αυτό
σημαίνει ότι η επόμενη θα μπορούσε να γίνει οποτεδήποτε μεταξύ σήμερα και
του 7008.
Η ομάδα προσδιόρισε τα σμήνη χρησιμοποιώντας αρχικά μια τεράστια βάση δεδομένων των
εικόνων που λήφθηκαν από το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer. Έτσι, βρήκαν δύο
ευδιάκριτους σχηματισμούς φωτεινών άστρων πολύ κοντά το
ένα με τον άλλο στον αστερισμό Scutum (Ασπίδα) κοντά στον αστερισμό του
Τοξότη. Χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο Keck στο Mauna Kea της Χαβάης,
μπόρεσαν να επισημάνουν την ακριβή απόσταση
κάθε αστεριού σε κάθε ομάδα από τη Γη. Αυτές οι παρατηρήσεις έδειξαν ότι,
σε κάθε ομάδα, ένας μεγάλος αριθμός άστρων ήταν ακριβώς στην ίδια απόσταση
από τη Γη, και επομένως ήταν μέλη του ίδιου σμήνους.
Κι όπως λέει ο Davies, "η ανακάλυψη αυτών των σμηνών μας δίνει την
ευκαιρία να πάρουμε απαντήσεις σε μερικά ζητήματα της
αστροφυσικής, όπως για τους ακριβείς μηχανισμούς της εξέλιξης των
βαρέων άστρων προς σουπερνόβα, και για το πώς η γαλαξιακή ράβδος μπορεί
να προκαλέσει τεράστια γεγονότα γεννήσεων άστρων στο Γαλαξία μας."
|
