Ο αστεροειδής που εξαφάνισε τους δεινόσαυρους είχε στην πραγματικότητα το μισό μέγεθος από όσο προβλέπαμε;

Πηγή: National Geographic News, 10 Απριλίου 2008

Ο αστεροειδής που εξαφάνισε τους δεινοσαύρους μπορεί να είχε το μισό μέγεθος αυτού που τα προηγούμενα μοντέλα πρόβλεπαν. Με μια νέα τεχνική οι επιστήμονες μπορούν να υπολογίσουν το μέγεθος αρχαίων αντικειμένων που συγκρούστηκαν με τη Γη, και που άφησαν ελάχιστα κατάλοιπα ή και καμιά φυσική απόδειξη τους, μετά τη σύγκρουση.

Οι επιστήμονες που εργάζονται πάνω σε αυτή την τεχνική χρησιμοποίησαν ορισμένες χημικές υπογραφές στο νερό της θάλασσας και τα ωκεάνια ιζήματα για να μελετήσουν την σύγκρουση, που δολοφόνησε τους δεινόσαυρους στο τέλος της Κρητιδικής περιόδου (κράτησε από 100 έως 65 εκ. χρόνια πριν), δηλαδή πριν περίπου 65 εκατομμύρια χρόνια.

Οι ίδιοι εξέτασαν επίσης δύο γεγονότα συγκρούσεων στο τέλος της Ηώκαινους Εποχής, κατά προσέγγιση πριν 33,9 εκατομμύρια χρόνια. Έτσι, η νέα εκτίμηση της ομάδας για το μέγεθος του μετεωρίτη που δολοφόνησε τους δεινόσαυρους είναι ότι είχε διάμετρο 4 έως 6 χλμ μόνο. Τα πιο πρόσφατα μοντέλα πρόβλεπαν διάμετρο 15 έως 19 χιλιόμετρα.

Η ομάδα σημειώνει ότι τα συμπεράσματά τους θα μπορούσαν, επίσης, να σημαίνει ότι η κατασκευή του αστεροειδή ή κομήτη είναι διαφορετική από αυτήν που υποθέτουν οι επιστήμονες.

Η εργασία αυτή είχε σαν επικεφαλής τον Gregory Ravizza του πανεπιστημίου της Χαβάης στη Χονολουλού και δημοσιεύτηκε στο Science.

Δακτυλικά αποτυπώματα της σύγκρουσης

Το πέρασμα των αστεροειδών και των κομητών μέσω της γήινης ατμόσφαιρας αφήνει κάποια χημικά ίχνη στο έδαφος, τη θάλασσα, και τον αέρα. Οι πιο συνηθισμένοι τύποι μετεωριτών που κτυπούν τη Γη είναι οι χονδρίτες, πετρώδη αντικείμενα που δημιουργούνται στην ζώνη των αστεροειδών. Οι δε χονδρίτες περιέχουν μεταξύ των άλλων δύο διαφορετικά ισότοπα, το όσμιον 187 και το όσμιον 188.

Το νερό της θάλασσας και τα ιζήματα περιέχουν επίσης δύο ισότοπα του όσμιου, αλλά η αναλογία μεταξύ 187 και 188 είναι συνήθως πολύ μεγαλύτερη στον ωκεανό από ότι είναι στους χονδρίτες.

Όταν ένας μικρός έως μεσαίου μεγέθους μετεωρίτης εισέρχεται στη γήινη ατμόσφαιρα, τότε ένα μεγάλο μέρος του αντικειμένου ατμοποιείται και η αναλογία του όσμιου στο νερό της θάλασσας και σε όλο τον κόσμο μειώνεται προσωρινά.

Με τον χρόνο, αυτή η σφραγίδα του όσμιου μεταφέρεται στα ιζήματα στο ωκεάνιο πυθμένα, που δημιουργεί έτσι ένα διαρκές αρχείο της σύγκρουσης.

Η νέα τεχνική επομένως ψάχνει για απότομη αύξηση του όσμιου στα ωκεάνια ιζήματα και αναλύει την αναλογία των ισοτόπων. Οι επιστήμονες έπειτα μπορούν να προβλέψουν πότε εμφανίστηκε ένα γεγονός σύγκρουσης και το μέγεθος του βλήματος.

Δραματική αναταραχή

Εκτός από το μικρότερο γεγονός στην Κρητιδική Εποχή, η ομάδα υπολογίζει ότι δύο γνωστοί μετεωρίτες από την ύστερη Ηώκαινο Εποχή ήταν μικρότεροι από όσι προηγουμένως πιστεύαμε.

Ο Boris Ivanov, ένας ειδικός στην δημιουργία μοντέλων στη Ρωσική Ακαδημία Επιστημών, είπε ότι εάν οι νέες εκτιμήσεις για τα μεγέθη αποδειχθούν σωστές, τότε θα δημιουργήσουν μια "δραματική διαμάχη" εντός της κοινότητας που μελετά τις συγκρούσεις και τις πτώσεις.

"Σκεφτόμαστε ότι η απόκλιση είναι σημαντική και γι αυτό θα πρέπει να εξεταστεί στις μελλοντικές επιστημονικές συνεδριάσεις," λέει ο Gregory Ravizza.