Οι κρύσταλλοι μαγνητίτη στους βράχους μπορούν να αποκαλύψουν την Αρειανή ζωή

Πηγή: NewScientist, 8 Μαΐου 2008

Ένας μικροσκοπικός ανιχνευτής στον Άρη θα μπορούσε να εξετάσει μαγνητικούς βράχους στον Άρη, οι οποίοι μπορούν να κρύβουν αποκαλυπτικά σημάδια από μια πιθανή αρχαία ζωή στον πλανήτη. Το όργανο αυτό θα μπορούσε να επιλέξει εκείνους τους βράχους που περιέχουν μια μαγνητική ένωση - το μαγνητίτη - που παράγεται επίσης και από τα βακτηρίδια πάνω στη Γη. Οι βράχοι θα μπορούσαν έπειτα να μεταφερθούν πίσω στη Γη για μια πιο προσεκτική εξέταση.

Κάποιοι μαγνητίτες παράγονται από τα βακτηρίδια στη Γη

Ορισμένες προσπάθειες που έγιναν για να βρεθούν σημάδια από τυχόν ζωή στον Άρη, είχαν εστιάσει την προσοχή τους στα οργανικά μόρια, αλλά ο Soon Sam Kim του Εργαστηρίου Αεριοπροώθησης της NASA, θέλει να ψάξει για κρυστάλλους μαγνητίτη, όπως αυτοί που γίνονται από τα γήινα βακτηρίδια.

"Επειδή είναι ακριβώς ένα μετάλλευμα, έχει μια καλύτερη πιθανότητα επιβίωσης κατά τη διάρκεια δισεκατομμυρίων ετών," λέει ο ο Kim.

Ο John Miller, καθηγητής της φυσικής στο πανεπιστήμιο του Χιούστον, που έχει εργαστεί για τους τρόπους να βρεθεί ζωή πάνω στον Άρη, είπε ότι η ιδέα αυτή είναι πολύ ενδιαφέρουσα - για να ψάξει κάποιος τις 'υπογραφές' αυτών των κρυστάλλων στον Άρη με ένα άμεσο τρόπο.

Κάποια γήινα βακτηρίδια φτιάχνουν κρυστάλλους μαγνητίτη κι έτσι μπορούν να προσανατολιστούν με το γήινο μαγνητικό πεδίο, και να κινηθούν κατά μήκος του προς αναζήτηση ευνοϊκότερων όρων.

Ο Άρης δεν έχει τώρα μαγνητικό πεδίο, αλλά υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία ότι κάποτε υπήρχε. "Εάν είναι αυτό γεγονός, τότε θα μπορούσε να υπήρχε κάποια ώθηση για παρόμοιους οργανισμούς να εξελιχθούν με παρόμοιο τρόπο - εάν πράγματι υπήρχε ζωή," τόνισε ο Miller.

Άλλα μικρόβια παράγουν μαγνητίτες ως υποπροϊόν της χρησιμοποίησης του σιδήρου στο μεταβολισμό τους. Έτσι εάν υπήρχε ζωή στον Άρη, μπορεί να είχε εκμεταλλευθεί την αφθονία σιδήρου στον Άρη, το κόκκινο χρώμα του οποίου προέρχεται ακριβώς από το οξείδιο του σιδήρου.

Τα βακτήρια παράγουν κρυστάλλους μαγνητίτη σε ένα στενό εύρος μεγέθους, ενώ τα "μη-βιογενετικά" μεταλλεύματα εμφανίζονται σε μια ποικιλία μεγεθών και μορφών. Οι παραλλαγές στο μέγεθος σημαίνουν ότι τα διαφορετικά είδη μαγνητίτη έχουν ευδιάκριτες μαγνητικές ιδιότητες.

Ο Soon Sam Kim λοιπόν σχεδίασε ένα όργανο που ανιχνεύει δείγματα βράχου για να βρει αυτές τις μαγνητικές υπογραφές. Ζυγίζει περίπου 2 κιλά και απαιτεί ακριβώς ισχύ 5 Watt.

Προηγουμένως οι ερευνητές είχαν χρησιμοποιήσει μικροσκόπια για να εξετάσουν μαγνητίτες στους βράχους του Άρη. Με το νέο ανιχνευτή, δεν είναι απαραίτητο να μελετήσουμε σωματίδιο σωματίδιο κάτω από το μικροσκόπιο", δήλωσε ο Kim.

Ο Kim έχει χρησιμοποιήσει ήδη την τεχνική του σε έναν μετεωρίτη του Άρη, που ονομάζεται ALH84001 που βρίσκεται στην Ανταρκτική. Ο βράχος δημιούργησε αναστάτωση το 1996, όταν οι επιστήμονες πρότειναν ότι περιείχε απολιθώματα από μικροσκοπικούς Αρειανούς μικροοργανισμούς, μια ιδέα που έχει από πολλούς άποδοκιμαστεί.

Ο μετεωρίτης περιέχει μαγνητίτη, αλλά τα αποτελέσματα μιας ανάλυσης που έγινε από τον Kim και άλλους επιστήμονες το 1999, αποδείχθηκαν αναποτελεσματικά - η μαγνητική υπογραφή του μαγνητίτη έμοιαζε με κάτι μεταξύ των σημάτων που αναμένονται από βιογενετικό και μη-βιογενετικό μαγνητίτη.

Ο Kim πιστεύει ότι μπορεί να μην υπήρχαν αρκετοί κρύσταλλοι μαγνητίτη στο δείγμα για να λάβουμε μια σαφή μαγνητική υπογραφή - κι ένα μίγμα των δύο ειδών μαγνητίτη μπορεί να έχει παραγάγει το "μπερδεμένο" σήμα.

Ο ανιχνευτής δεν έχει οριστεί ακόμα να πάει σε κάποιες συγκεκριμένες αποστολές του Άρη, αλλά ο Kim αναφέρει ότι θα μπορούσε να προσφέρει ένα καλό "προκαταρκτικό εργαλείο επιλογής δειγμάτων" σε μια μελλοντική αποστολή επιστροφής δειγμάτων του Άρη.

Ο μαγνητίτης (Fe₃O₄) παράγεται με ανόργανο τρόπο στη Γη, αλλά οι κρύσταλλοι του μαγνητίτη που παράγονται από τα μαγνητοτακτικά βακτηρίδια είναι διαφορετικά - είναι χημικώς καθαρά και χωρίς σφάλματα, με ένα ευδιάκριτο μέγεθος και μορφή. Τα δε μαγνητοτακτικά βακτηρίδια διευθετούν αυτούς τους   κρυστάλλους μαγνητίτη σε αλυσίδες μέσα τα κύτταρά τους.