Το διαστημικό παρατηρητήριο Spitzer αποκάλυψε ότι δεν υπάρχει οργανική ζώνη γύρω από τον γαλαξία Pinwheel

Πηγή: NASA, 21 Ιουλίου 2008

Ο γαλαξίας Pinwheel (Ανεμόμυλος) είναι γεμάτος από ένα πλήθος σπειρών. Και σε μια νέα εικόνα του, που τραβήχτηκε από το διαστημικό παρατηρητήριο Spitzer με τη βοήθεια της υπέρυθρης ακτινοβολίας, το υπέρυθρο φως χρωματίσθηκε με ειδικό τρόπο για να μπορέσουμε να τον δούμε. Σε αυτή την εικόνα ο γαλαξίας δείχνει να έχει ένα περιστρεφόμενο μπλε κέντρο και ένα μοναδικό, εξωτερικό δακτύλιο σε κοραλλιογενές-κόκκινο χρώμα.

Ο γαλαξίας Ανεμόμυλος (Pinwheel), που είναι γνωστός και με το επίσημο όνομα Messier 101, έχει λαμπερά κόκκινα χείλη σε αυτή τη νέα υπέρυθρη εικόνα από το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Spitzer. Το υπέρυθρο φως σε αυτή την εικόνα με ένα μήκος κύματος 3,6 μικρά είναι χρώματος μπλε. Το φως των 8 μικρών είναι πράσινο, και το φως των 24 μικρών είναι σε κόκκινο χρώμα. Τα κόκκινα και μπλε σημεία είτε είναι άστρα ή πιο μακρινοί γαλαξίες
 

Σε μια εργασία που δημοσιεύεται στο Astrophysical Journal εξηγείται γιατί ξεχωρίζει αυτός ο εξωτερικός δακτύλιος του γαλαξία. Σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης, το κόκκινο χρώμα (στο εξωτερικό μέρος του γαλαξία) τονίζει μια ζώνη όπου ξαφνικά εξαφανίζονται ορισμένα οργανικά μόρια - οι πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες - και τα οποία όμως έχουν παρουσία στο μεγαλύτερο μέρος του υπόλοιπου γαλαξία.

Οι πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες είναι μόρια σκόνης που περιέχουν άνθρακα και βρίσκονται σε φυτώρια άστρων, καθώς και στη Γη στις εξατμίσεις των αυτοκινήτων, αλλά και οπουδήποτε λαμβάνουν χώρα αντιδράσεις καύσης. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτή η διαστημική σκόνη έχει τις δυνατότητες να μετατραπεί σε βασικές ουσίες της ζωής.

"Αν επρόκειτο να κοιτάξετε αν υπάρχει ζωή στον γαλαξία Messier 101, τότε δεν θα βλέπατε τις άκρες του", λέει ο Karl Gordon από το Ινστιτούτο Επιστήμης των Διαστημικών Τηλεσκοπίων στη Βαλτιμόρη. "Οι οργανικές ουσίες δεν μπορούν να επιβιώσουν σε αυτές τις περιοχές, το πιθανότερο λόγω των υψηλών ποσοτήτων σκληρής ακτινοβολίας. "

Ο γαλαξίας Pinwheel βρίσκεται περίπου 27 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά στον αστερισμό της Μεγάλης Άρκτου. Έχει από τις υψηλότερες γνωστές μεταβολές σε μέταλλα (στοιχεία βαρύτερα από το ήλιο), από όλους τους γαλαξίες που είναι στο κοντινό μας σύμπαν. Με άλλα λόγια, οι συγκεντρώσεις των μετάλλων είναι υψηλότερες στο κέντρο, και μειώνονται δραστικά με την απόσταση από το κέντρο. Αυτό συμβαίνει επειδή τα αστέρια, τα οποία παράγουν τα μέταλλα, είναι συρρικνωμένα πολύ σφιχτά στο κεντρικό τμήμα του γαλαξία.

Ο Gordon και η ομάδα του χρησιμοποίησαν το Spitzer για να μάθουν για τις μεταβολές των πολυκυκλικών αρωματικών υδρογονανθράκων στον χώρο του γαλαξία. Οι αστρονόμοι διαπίστωσαν ότι, όπως και τα μέταλλα, έτσι και οι πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες μειώνουν τη συγκέντρωση τους προς το εξωτερικό μέρος του γαλαξία. Όμως, σε αντίθεση με τα μέταλλα, τα οργανικά μόρια μειώνονται πιο γρήγορα και δεν εντοπίζονται πλέον στα πολύ εξωτερικά χείλη του γαλαξία. Κι αυτό γίνεται γιατί καταστρέφονται από την σκληρή ακτινοβολία.

Με τα ευρήματα επίσης έχουμε μια καλύτερη κατανόηση για τις συνθήκες υπό τις οποίες δημιουργήθηκαν τα πρώτα αστέρια και οι γαλαξίες. Στις αρχές του σύμπαντος, δεν υπήρχαν πολλά μέταλλα ή πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες. Τα προάστια του γαλαξία Pinwheel συνεπώς χρησιμεύουν σαν παράδειγμα του τι μπορεί να μοιάζει το περιβάλλον σε ένα μακρινό γαλαξία.