Μια ομάδα με επικεφαλής αστρονόμο του πανεπιστημίου του Yale
ανακάλυψε ένα μικρό γαλαξία με μικρή φωτεινότητα, αλλά γεμάτο με την
περισσότερη σκοτεινή ύλη από όλους τους γνωστούς γαλαξίες.
Ο γαλαξίας, που ονομάζεται Segue 1, είναι ένας από τους δύο
δωδεκάδες περίπου μικρούς δορυφόρους γαλαξίες που είναι σε τροχιά γύρω από
τον δικό μας Γαλαξία. Ο εν λόγω γαλαξίας είναι πολύ αμυδρός, ένα δισεκατομμύριο φορές λιγότερο φωτεινός από
τον δικό μας Γαλαξία,
σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, η οποία δημοσιεύεται στο Astrophysical
Journa.
Ο
γαλαξίας Segue 1, δορυφόρος του δικού μας γαλαξία, είναι 50 φορές πιο
αμυδρός από το σμήνος των άστρων που
φαίνεται δεξιά, αλλά έχει 1.000 φορές μεγαλύτερη μάζα από ό,τι φαίνεται,
άρα το μεγαλύτερο μέρος της μάζας πρέπει να αποτελείται από σκοτεινή ύλη.
Όμως, παρά το μικρό αριθμό των ορατών άστρων, ο γαλαξίας Segue 1
έχει σχεδόν
χίλιες φορές μεγαλύτερη μάζα από ό,τι φαίνεται, δηλαδή το μεγαλύτερο
μέρος της μάζας πρέπει να προέρχεται από την σκοτεινή ύλη, σύμφωνα με τους
ερευνητές.
«Είμαι ενθουσιασμένη για αυτό το αντικείμενο», είπε η Marla Geha, βοηθός
καθηγητής της αστρονομίας στο Yale και επικεφαλής συγγραφέας της
δημοσίευσης. "Ο Segue
1 είναι το πιο ακραίο παράδειγμα ενός γαλαξία που περιέχει μερικές
μόνο εκατοντάδες αστέρια, χωρίς ωστόσο να έχει σχετικά μεγάλη μάζα."
Η
Geha, μαζί με τον συνάδελφό της Josh Simon στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της
Καλιφόρνιας, έχει παρατηρήσει περίπου τους μισούς από τους νάνους γαλαξίες
που είναι
δορυφόροι του Γαλαξία μας. Αυτά τα αντικείμενα είναι τόσο αμυδρά
και περιέχουν τόσο λίγα αστέρια που στην αρχή πίστευαν ότι ήταν σφαιρωτά
σμήνη άστρων - άστρων σφικτά 'δεμένων' μαζί σε σμήνη που επίσης είναι σε τροχιά
γύρω από τον Γαλαξία μας που τα δφιλοξενεί. Όμως από την ανάλυση του φωτός που προέρχεται από τα
αντικείμενα αυτά, χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο Keck στη Χαβάη, οι Simon
και Geha
έδειξαν ότι αυτά τα αντικείμενα είναι πράγματι γαλαξίες, έστω και αν το
φως τους είναι πολύ πολύ
ισχνό.
Παρατηρώντας μόνο το φως που εκπέμπεται από αυτούς τους υπερ-αμυδρούς γαλαξίες,
η Geha ανέμενε να έχουν αντίστοιχα
μικρή μάζα. Αντίθετα, αργότερα ανακάλυψαν ότι έχουν 100 έως 1000 φορές
μεγαλύτερη μάζα από ό,τι φαίνονται. Άρα η αόρατη σκοτεινή ύλη πρέπει να
ληφθεί υπόψη για την διαφορά αυτή.
Αν και η σκοτεινή ύλη δεν εκπέμπει ή δεν απορροφά το φως, οι επιστήμονες
μπορούν να υπολογίσουν τη βαρυτική της επίδραση πάνω στη συνήθη ύλη και
πιστεύουν ότι αυτή αποτελεί περίπου το 85% της συνολικής μάζας στο
σύμπαν. Η ανακάλυψη πολύ αμυδρών γαλαξιών, σαν τον Segue 1, που είναι
γεμάτοι με σκοτεινή ύλη, θα μας δώσει ενδείξεις για το πως σχηματίζονται οι γαλαξίες
και πως εξελίσσονται, ιδίως στις μικρότερες κλίμακες.
"Αυτοί οι νάνοι γαλαξίες μπορούν να μας πουν πολλά για το σχηματισμό
των γαλαξιών," λέει η Geha. "Για παράδειγμα, οι διάφορες θεωρίες σχετικά με τον τρόπο
που σχηματίζονται οι
γαλαξίες προβλέπουν διαφορετικούς αριθμούς νάνων γαλαξιών ως προς τον
αριθμό των μεγάλων
γαλαξιών. Οπότε και μόνο η σύγκριση των αριθμών των γαλαξιών θα είναι σημαντικό".
Μόλις πρόσφατα αστρονόμοι έχουν ανακαλύψει πόσο διαδεδομένοι είναι αυτοί
οι γαλαξίες δορυφόροι των μεγάλων, χάρη σε προγράμματα όπως το Sloan
Digital Sky Survey, που βιντεοσκοπεί μεγάλες περιοχές του ουρανού
κατά τις νυχτερινές ώρες με τη μεγαλύτερη λεπτομέρεια που έγινε ποτέ. Κατά τα τελευταία
δύο χρόνια μόνο, ο αριθμός των γνωστών νάνων γαλαξιών σε τροχιά γύρω από
τον
Γαλαξία μας έχει διπλασιαστεί, από τους δώδεκα περίπου που ξέραμε μόνο κατά το πρώτο ήμισυ του εικοστού αιώνα.
Η
Geha προβλέπει ότι οι αστρονόμοι θα βρουν ακόμη περισσότερους νάνους
γαλαξίες, καθώς αυτοί συνεχίζουν να εξετάζουν τα νέα δεδομένα. |