Γεωλόγοι ανακαλύπτουν τα παλαιότερο βράχια στον φλοιό της Γης

Πηγή: ScienceDaily, 26 Σεπτεμβρίου 2008

Γεωλόγοι μπορεί να ανακάλυψαν τα παλαιότερα πετρώματα στη Γη στο Βόρειο Κεμπέκ, κατά μήκος της ανατολικής όχθης του Κόλπου του Hudson. Εκεί βρήκαν μια πιθανή απόδειξη πως ο φλοιός της Γης είναι παλαιότερος από ό,τι πιστεύαμε στο παρελθόν κατά αρκετές εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια. Οι γεωλόγοι πιστεύουν ότι οι βράχοι έχουν σχηματιστεί πριν 4,28 δισ. χρόνια, λίγο μετά τον σχηματισμό του πλανήτη μας.

Το βραχώδες υπόστρωμα έχει έκταση περίπου 10 τετραγωνικών χιλιομέτρων και αποτελείται από το ηφαιστειακό υλικό βασάλτη.

Η δημοσίευση της έρευνας τους στο περιοδικό Science, αποκαλύπτει ότι τα νέα δείγματα είναι πολύ παλαιότερα από εκείνα που είχαν διαπιστωθεί προηγουμένως στον Καναδά, τα οποία είχαν χρονολογηθεί ότι σχηματίστηκαν 4,03 δισ. χρόνια πριν. Ο Jonathan O'Neill του Πανεπιστημίου McGill στο Μόντρεαλ, που ήταν ο επικεφαλής της μελέτης, εξήγησε ότι τα πετρώματα μπορεί να είναι τμήματα του πρώτου φλοιού, και πριν από αυτό δεν υπήρχε καμιά σταθερή επιφάνεια στη Γη.

Όμως ορισμένοι επιστήμονες εξακολουθούν να παραμένουν δύσπιστοι, και μας συμβουλεύουν να κάνουμε το ίδιο: Για παράδειγμα ο Stephen Mojzsis από το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο εξήγησε ότι αυτά τα βράχια θα μπορούσε να ήταν νεότεροι ιζηματογενή πετρώματα που προέρχονται από προϋπάρχοντες βράχους.

Οι επιστήμονες καθορίζουν την ηλικία των πετρωμάτων κάνοντας ανάλυση σπάνιων στοιχείων, όπως το σαμάριο και το νεοδύμιο, αλλά δυστυχώς δεν ήταν σε θέση να εντοπίσουν κανένα κρύσταλλο ζιρκονίτη, που έχουν επίσης εντοπιστεί σε βράχους στη Δυτική Αυστραλία - εκεί οι κρύσταλλοι έχουν χρονολογηθεί σαν 4,38 δισεκατομμυρίων ετών.

Αλλά ενώ στην Αυστραλία, οι γεωλόγοι βρήκαν απομονωμένους κρυστάλλους ζιρκονίτη, στον Καναδά βρήκαν ολόκληρους βράχους που είναι εξαιρετικά σπάνιο και είναι σχεδόν 300 εκατομμύρια χρόνια παλαιότερα από εκείνα που είναι γνωστά  ως γνευσίτης Acasta.

Εάν λοιπόν αυτά τα βράχια στο Βόρειο Κεμπέκ είναι πράγματι τα αρχαιότερα στη Γη, αυτό σημαίνει ότι η Γη, η οποία είναι γνωστό ότι σχηματίστηκε πριν 4,54 δισ. χρόνια, ψύχθηκε νωρίτερα από όσο εθεωρείτο μέχρι σήμερα. Εάν δε υπήρχαν στερεά πετρώματα στη Γη πριν 4,28 δισ. χρόνια, αυτό σημαίνει ότι θα υπήρχε επίσης και νερό, γεγονός που υποδηλώνει ότι το λιωμένο στρώμα του πλανήτη άρχισε να σχηματίζει το στερεό φλοιό της Γης λίγο μετά αφότου σχηματίστηκε ο πλανήτης μας.

Όπως εξήγησε ο Richard Carlson από το Ινστιτούτο Κάρνεγκι, και συν-συγγραφέας της μελέτης, η χημική σύνθεση των καφέ-ροζ πετρωμάτων που βρέθηκαν πρόσφατα θυμίζει αυτή των ηφαιστειακών πετρωμάτων σε γεωλογικές περιόδους, όπου οι τεκτονικές πλάκες συνθλίβονται μαζί. Το γεγονός αυτό αποτελεί μια άνευ προηγουμένου φευγαλέα ματιά στις διεργασίες που οδήγησαν στον σχηματισμό του πρώτου φλοιού.

Μέχρι στιγμής, είναι σχεδόν αδύνατο να βρούμε τα αρχαιότερα πετρώματα της Γης πράγμα που οφείλεται στο γεγονός ότι ο φλοιός του πλανήτη έλιωσε και αναμορφώθηκε πολλές φορές λόγω της τεκτονικής δραστηριότητας των πλακών. Υπάρχει όμως κι ένα άλλο θέμα που ανησυχεί τους επιστήμονες: αν το νερό και τα απαραίτητα στοιχεία που πρόσφερε η Γη για να υπάρχει ζωή στον πλανήτη μας, ήταν εκεί για πάντα ή μεταφέρθηκε εδώ από παγωμένους κομήτες. Το ερώτημα αυτό παραμένει αναπάντητο για την ώρα, δεδομένου ότι οι επιστήμονες δεν βρήκαν αποδεικτικά στοιχεία της ζωής στους βράχους που ανέλυσαν.

Τα πετρώματα προσφέρουν επίσης ενδείξεις για τη θερμοκρασία της νεογέννητης Γης. Όταν ο πλανήτης σχηματίστηκε ήταν πιθανότατα κυριολεκτικά ένας φούρνος, αλλά ακόμα και τόσο νωρίς στην ιστορία της Γης είχε ψυχθεί σε θερμοκρασίες όχι δραματικά διαφορετικές απ' ό,τι σήμερα έχουμε. Ο Richard Carlson λέει ότι τότε η Γη ήταν αρκετά θερμότερη αλλά όχι δραματικά θερμότερη.