Γιγάντια σύγκρουση εξηγεί το ασταθές μαγνητικό πεδίο του Άρη

Πηγή: NewScientist, 26 Σεπτεμβρίου 2008

Το ισχυρό μαγνητικό πεδίο στο νότιο ημισφαίριο του Άρη θα μπορούσε να οφείλεται στην πτώση ενός τεράστιου αντικειμένου στα υψηλότερα γεωγραφικά πλάτη. Αυτή η διαπίστωση διαλύει ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια που είχαν απομείνει για τον κόκκινο πλανήτη.

Η μελέτη, με επικεφαλής τον Sabine Stanley από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο, έδειξε ότι το ασύμμετρο πεδίο θα μπορούσε να συνδεθεί με τα περίεργα χαρακτηριστικά της επιφάνειας του πλανήτη.

Η σχετικά ομαλή, επίπεδη επιφάνεια του Άρη στο Βόρειο Ημισφαίριο βρίσκεται περίπου 6 χιλιόμετρα χαμηλότερα από την πιο ορεινή επιφάνεια του Νότιου ημισφαιρίου.

Αρχές του 2008, οι ερευνητές πρότειναν ότι αυτή η διχοτόμηση του Άρη μπορεί να εξηγηθεί αν έπληξε το βόρειο ημισφαίριο του Άρη πολύ επιφανειακά, ένα τεράστιο αντικείμενο, σχεδόν στο μέγεθος του φεγγαριού.

Είναι γνωστό εδώ και πολύ καιρό ότι το παράξενα σχήμα του μαγνητικού πεδίου του πλανήτη - που για πρώτη φορά παρατηρήθηκε από το Mars Global Surveyor κατά το 1985 - προήλθε περίπου την ίδια εποχή που έγινε η διχοτόμηση του Άρη. Έτσι, ο Stanley αποφάσισε να ερευνήσει αν είχαν μια κοινή αιτία.

Καταγραφή στα βράχια

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν υπολογιστικά μοντέλα για να βρούνε πώς η θερμότητα θα κινηθεί στο εσωτερικό του πλανήτη μετά από την κρούση. Έτσι, βρήκαν ότι το κτύπημα θα είχε προκαλέσει τη θέρμανση του μανδύα - ένα ημι-λιωμένο στρώμα κάτω από το φλοιό - στο Βόρειο ημισφαίριο, μειώνοντας τη διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ του πυρήνα του πλανήτη και του κεντρικού μανδύα.

"Αυτό το θερμότερο υλικό έχει σαν αποτέλεσμα να ρέει λιγότερη θερμότητα σε ολόκληρο το όριο μεταξύ πυρήνα και μανδύα στο βόρειο ημισφαίριο," εξηγεί ο Stanley.

Στο νότιο ημισφαίριο, αντίθετα, η ισχυρή θερμική ροή αναταράσσει τους βράχους του μανδύα, που περιέχει μαγνητικά ορυκτά. Τα μοντέλα δείχνουν ότι αυτό μπορεί να δημιουργήσει ένα αυτοσυντηρούμενο δυναμό (μια μαγνητική γεννήτρια) καθώς οι λιωμένοι βράχοι ανυψώνονται και πέφτουν σε ρεύματα μεταγωγής.

"Επειδή το μαγνητικό πεδίο που δημιουργείται είναι ισχυρό μόνο στο νότιο ημισφαίριο, μόνο τα πετρώματα στο νότιο ημισφαίριο γίνονται ισχυροί μαγνήτες," λέει ο Stanley.

Η μελέτη προβλέπει την πιο εύλογη εξήγηση μέχρι σήμερα για την παρατήρηση το 1985 του Mars Global Surveyor ενός ισχυρού νότιου μαγνητικού πεδίου, σύμφωνα με τον Benoit Langlois του Πανεπιστημίου της Νάντ.

"Είναι πολύ καλή εργασία", λέει. Η λύση είναι ιδιαίτερα κομψή, θεωρεί ο Langlois, επειδή ταιριάζει με τις τρέχουσες υποθέσεις σχετικά με την ιστορία του πλανήτη, και έχει τη δυνατότητα να ταιριάζει με την εξέλιξη της γεωλογίας του πλανήτη. "Θα μάθουμε περισσότερα όταν η εσωτερική δομή του Άρη γίνει γνωστή με περισσότερα στοιχεία".

Περιοδικό Science