Επιστήμονες λένε ότι ένας βράχος μπορεί να απορροφήσει μεγάλη ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα

Πηγή: Reuters, 10 Νοεμβρίου 2008

Ένας βράχος που κυρίως βρίσκεται στο Ομάν μπορεί να αξιοποιηθεί για να απορροφά το κύριο αέριο του θερμοκηπίου, το διοξείδιο του άνθρακα, σε ρυθμό που θα μπορούσε να επιβραδύνει την υπερθέρμανση του πλανήτη, λένε οι επιστήμονες.

Όταν το διοξείδιο του άνθρακα έρχεται σε επαφή με αυτόν ειδικά το βράχο, λέγεται περιδοτίτης και περιέχει πυριτικά άλατα, μετατρέπεται σε στερεά ανόργανα συστατικά, όπως ασβεστόλιθο ή μάρμαρο.

Ο γεωλόγος Peter Kelemen μαζί με τον γεωχημικό Juerg Matter του Παρατηρητηρίου της Γης στο πανεπιστήμιο Κολούμπια πιστεύουν ότι η παραπάνω φυσική διαδικασία μπορεί να ενισχυθεί τεχνητά μέχρι και κατά 1 εκατ. φορές, προκειμένου το αέριο να διοχετευθεί στο υπέδαφος (συγκεκριμένα με διοχέτευση νερού που έχει θερμανθεί και περιέχει συμπιεσμένο διοξείδιο του άνθρακα) και εκεί, μετά την φυσική αντίδρασή του διαλύματος με τον περιδοτίτη, να δημιουργηθούν υπόγεια ορυκτά, τα οποία μόνιμα θα αποθηκεύουν πάνω από 2 δισ. τόνους διοξειδίου από τους συνολικά περίπου 30 δισ. τόνους που κάθε χρόνο εκλύονται στην ατμόσφαιρα λόγω των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων.

Η εκτίμηση που κάνουν οι δύο επιστήμονες είναι ότι μόνο ο περιδοτίτης του Ομάν απορροφά με φυσικό τρόπο από την ατμόσφαιρα 10.000 - 100.000 τόνους άνθρακα ετησίως. Μετά την τεχνητή ενίσχυση της διαδικασίας, οι βράχοι του Ομάν θα μπορούσαν να απορροφούν ετησίως μέχρι και 4 δισ. τόνους ατμοσφαιρικού διοξειδίου. Η δημιουργία νέων ορυκτών στο υπέδαφος, σύμφωνα με τους επιστήμονες, μπορεί να δημιουργήσει μικρο-σεισμούς, αλλά όχι αντιληπτούς από τους ανθρώπους.

Το ότι βρίσκεται κοντά σε υποδομές πετρελαίου και φυσικού αερίου δεν είναι κακό, δήλωσε ο Juerg Matter. Υπολόγισαν επίσης την πιθανότητα εξόρυξης του βράχου και άμεσης έκθεσης του κοντά σε εργοστάσια παραγωγής ενέργειας με υψηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, αλλά η λύση αυτή αποδεικνύεται εξαιρετικά πολυδάπανη.

Ο περιδοτίτης είναι το πιο κοινό πέτρωμα που βρίσκεται στο μανδύα της Γης, ή το στρώμα που είναι ακριβώς κάτω από το φλοιό. Πάντως μετά από τις συγκρούσεις των τεκτονικών πλακών, εμφανίζεται και στην επιφάνεια, όπως στην περίπτωση του Ομάν, στα νησιά Παπούα Νέα Γουινέα και Καληδονία του Ειρηνικού ωκεανού, κατά μήκος των ακτών της Αδριατικής και της δυτικής Ελλάδας, καθώς και σε μικρότερες ποσότητες στην Καλιφόρνια.

Επίσης, οι επιστήμονες υπολόγισαν ότι το κόστος της εξόρυξης των πετρωμάτων και η μεταφορά τους για να έρθουν σε άμεση επαφή με τα αέρια του θερμοκηπίου, που τα εκπέμπουν τα εργοστάσια παραγωγής της ενέργειας, είναι πολύ ακριβό.

Πολλές εταιρείες ελπίζουν να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από εισφορών από μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα από μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα και η υπόγεια αποθήκευσή τους.

Η μέθοδος θα μπορούσε να απαιτήσει χιλιάδες χιλιόμετρα αγωγών και κανείς δεν είναι σίγουρος για το αν η εν δυνάμει επικίνδυνες διαρροή αερίου θα κάνει πίσω στην ατμόσφαιρα και στο μέλλον

Όμως η μέθοδός αυτή δεν θεωρείται κατάλληλη για τις χώρες εκείνες που δεν διαθέτουν επιφανειακά βράχια περιδοτίτη και που θα έπρεπε να τα μεταφέρουν από αλλού, πράγμα που καθιστά απαγορευτική τη διαδικασία αυτή λόγω υψηλού κόστους.

Μια εναλλακτική λύση, που σχεδιάζουν πολλές εταιρίες, είναι η διοχέτευση στο υπέδαφος και η αποθήκευση σε αυτό μεγάλων ποσοτήτων διοξειδίου, οι οποίες εκλύονται από θερμοηλεκτρικά εργοστάσια που κινούνται με άνθρακα. Όμως αυτή η μέθοδος απαιτεί χιλιάδες χιλιόμετρα αγωγών και κανείς επιστήμονας δεν δηλώνει βέβαιος ότι τελικά το αέριο δεν θα κατορθώσει μελλοντικά να διαρρεύσει ξανά στην ατμόσφαιρα.

Οι ερευνητές του πανεπιστημίου Κολούμπια επίσης μελετούν ένα άλλο πέτρωμα στην Ισλανδία, τον ηφαιστειακό βασάλτη, που επίσης δείχνει πολλά υποσχόμενος για απορρόφηση διοξειδίου του άνθρακα. Οι σχετικές δοκιμές θα αρχίσουν την άνοιξη του 2009, σε συνεργασία με την Reykjavik Energy και τα Πανεπιστήμια της Ισλανδίας και της Τουλούζης στη Γαλλία.

Ήδη οι δύο ερευνητές έχουν αποκτήσει μια αρχική πατέντα για την τεχνική τους, αλλά παραδέχτηκαν ότι χρειάζεται πολλή περισσότερη έρευνα πριν η τεχνολογία τους χρησιμοποιηθεί στην πράξη. Πάντως θεωρούν ότι η απορρόφηση διοξειδίου από τους βράχους είναι ασφαλέστερη και φθηνότερη μέθοδος από άλλες εναλλακτικές λύσεις, όσον αφορά τουλάχιστον τις χώρες εκείνες που διαθέτουν ή βρίσκονται κοντά σε τέτοια βράχια, δηλαδή και η Ελλάδα.

Η μελέτη τους θα εμφανιστεί στα πρακτικά της Ακαδημίας Φυσικών Επιστημών.