Οι πολικές περιοχές θερμαίνονται γρήγορα ενώ ανεβαίνει η στάθμη της θάλασσας

Πηγή: Reuters, 25 Φεβρουαρίου 2009

Οι περιοχές τόσο της Αρκτικής όσο και της Ανταρκτικής θερμαίνονται ταχύτερα από ό,τι εθεωρείτο μέχρι σήμερα, ανυψώνοντας τη στάθμη της θάλασσας και επιφέροντας μια δραστική αλλαγή του κλίματος του πλανήτη περισσότερο από ποτέ, δήλωσε μια διεθνής ομάδα επιστημόνων.

Τα νέα στοιχεία για την εξέλιξη αποκαλύφθηκαν μετά από μια ευρεία έρευνα σε δύο περιοχές κατά τα δύο τελευταία χρόνια με την υποστήριξη των Ηνωμένων Εθνών, στα πλαίσια του Διεθνούς Πολικού Έτους (IPY) 2007-2008.

"Τα χιόνια και ο πάγος μειώνονται και στις δύο πολικές περιοχές, επηρεάζοντας τη ζωή των ανθρώπων, καθώς και των τοπικών φυτών και ζώων στην Αρκτική, όπως και την παγκόσμια ατμοσφαιρική κυκλοφορία και τη στάθμη της θάλασσας," σύμφωνα με μια έκθεσης των ερευνητών.

"Φαίνεται ότι τόσο τα φύλλα του πάγου στην Γροιλανδία όσο και στην Ανταρκτική χάνουν μάζα και, επομένως, ανεβαίνει η στάθμη της θάλασσας, ενώ ο ρυθμός απώλειας των πάγων της Γροιλανδίας μεγαλώνει," λένε οι επιστήμονες.

Μέχρι σήμερα οι επιστήμονες γνώριζαν ότι στην Αρκτική η μέση θερμοκρασία ανεβαίνει λόγω της κλιματικής αλλαγής ταχύτερα από ό,τι στον υπόλοιπο πλανήτη, ενώ η Ανταρκτική πλήττεται λιγότερο και ίσως δεν χάνει πάγο στο σύνολό της.

"Τα νέα στοιχεία επιβεβαιώνουν επίσης ότι η αύξηση της θερμοκρασίας στην Ανταρκτική είναι πολύ πιο μεγάλη από ό,τι νομίζαμε πριν από την έκθεση της IPY."

Τα δεδομένα προέρχονται από δορυφόρους και αυτόματους μετεωρολογικούς σταθμούς και δίνουν ενδείξεις ότι η θέρμανση που παρατηρείται στη χερσόνησο εκτείνεται σε όλη τη Δυτική Ανταρκτική. Κι όπως σχολιάζουν οι ειδικοί αυτό είναι ασυνήθιστο και μη αναμενόμενο.

Εκτός από άνοδο της θερμοκρασίας, οι νέες έρευνες κατέγραψαν αύξηση 40% στην ταχύτητα με την οποία κινείται ο μεγαλύτερος παγετώνας της ηπείρου, ο Παγετώνας Πάιν Αϊλαντ, σε σχέση με τη δεκαετία του 1970. Ο Παγετώνας Σμιθ, επίσης στη Δυτική Ανταρκτική, κινείται 83% ταχύτερα από ό,τι το 1992.

Οι παγετώνες της Ανταρκτικής στο σύνολό τους μειώνονται σε μάζα κατά 114 δισ. τόνους το χρόνο, καθώς η απορροή νερού στους ωκεανούς υπερβαίνει το ρυθμό σχηματισμού νέου πάγου.

"Αυτό ισοδυναμεί με την απώλεια πάγου από το σύνολο της παγοκρηπίδας της Γροιλανδίας" δηλώνουν οι ειδικοί.

Περισσότερες από 63 χώρες και περίπου 10.000 επιστήμονες έλαβαν μέρος στο πρόγραμμα των 1,5 δισ. δολαρίων, το οποίο ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2007 και λήγει τον επόμενο μήνα.

Οι εμπειρογνώμονες του IPY ανέφεραν ότι η τήξη των πάγων φάνηκε να επιταχύνεται, ειδικά στη Δυτική Ανταρκτική, που εκτείνεται σε μια περιοχή κοντά στο νότιο άκρο της Λατινικής Αμερικής και που είχε προηγουμένως θεωρηθεί σαν σταθερή.

"Ίσως δούμε πολύ δραματικές αλλαγές στον καιρό στη Χιλή και την Αργεντινή ως αποτέλεσμα αυτής της τήξης", δήλωσε ο Ian Allison, συν-πρόεδρος της διοικούσας επιτροπής του προγράμματος.

Μια τέτοια εξέλιξη θα γίνει ασφαλώς αισθητή σε ολόκληρο τον κόσμο.

Ο David Carlson, διευθυντής του διεθνούς προγράμματος IPY, δήλωσε πως τα επίπεδα του άλατος στη θάλασσα γύρω από την Ανταρκτική αυξάνονται, γεγονός που δείχνει ότι οι πάγοι κάτω από την ήπειρο λιώνουν.

Όμως οι εμπειρογνώμονες λένε πως η ακριβής ταχύτητα των εξελίξεων αυτών ήταν δύσκολο να μετρηθεί, και το συνολικό αποτέλεσμα πιθανά να να είναι αδύνατο να προβλεφθεί με ακρίβεια, λόγω των σημερινών διαθέσιμων εργαλείων.

Η γενική τάση αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη εδώ και πολύ καιρό παρακολουθείται από ένα άλλο φορέα υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, την Διεθνή Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC). Η εντολή στο IPY, που συνδέεται με την IPCC, ήταν να επικεντρωθεί σε αυτά που συμβαίνουν γύρω από τους πόλους.

Όπως και η IPCC, οι ειδικοί του προγράμματος IPY λένε ότι ακόμη και μια σχετικά μικρή άνοδος των επιπέδων της θάλασσας θα μπορούσε να απειλήσει τεράστιους πληθυσμούς πόλεων σε χαμηλό υψόμετρο και σε παράκτιες περιοχές, κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες, αλλά εξίσου και στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική.

Η έρευνα του IPY αποκάλυψε μεγαλύτερες του αναμενόμενου δεξαμενές κατεψυγμένου άνθρακα στον μόνιμο πάγο στην Αρκτική, γεγονός που θα μπορούσε να ελευθερώσει κι άλλες ποσότητες αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα με αποτέλεσμα την περαιτέρω αύξηση της θερμοκρασίας.

Αλλά δεν έδωσε εκτιμήσεις για το μέγεθος αυτών των κοιτασμάτων.

Ενώ υπάρχει πρόβλημα για τη χρηματοδότηση των ερευνών λόγω της οικονομικής κρίσης, η έκθεση λέει ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να χρηματοδοτήσουν τις έρευνες στον Βόρειο και Νότιο Πόλο, προκειμένου να γνωρίζουμε τι θα συμβεί στη θερμοκρασία του πλανήτη.

Το πρόγραμμα IPY διοργανώθηκε από το ανεξάρτητο Διεθνές Συμβούλιο για την Επιστήμη και τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό (WMO) του ΟΗΕ.

Ο κίνδυνος για έντονα κλιματικά φαινόμενα αυξάνει επικίνδυνα

Μια άλλη διεθνής ομάδα ειδικών του κλίματος, που πραγματοποίησε μια νέα έρευνα σχετικά με την απειλή του φαινομένου του θερμοκηπίου, κατέληξε σε καθόλου αισιόδοξα συμπεράσματα.

Έτσι σύμφωνα με την ομάδα των κλιματολόγων η Γη δε θα χρειαστεί να φτάσει σε ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες για να δούμε τις σοβαρές συνέπειες του φαινομένου του θερμοκηπίου, όπως τα ακραία καιρικά φαινόμενα και την απειλή εξαφάνισης πολλών φυτών και ζώων.

Η Διακυβερνητική Διάσκεψη για το Κλίμα έχει υπολογίσει ότι ο κίνδυνος επιδείνωσης των επικίνδυνων καιρικών φαινόμενων θα αυξηθεί σημαντικά με αντίστοιχη αύξηση της θερμοκρασίας κατά ένα βαθμό Κελσίου. Σύμφωνα με μετρήσεις, αυτή τη στιγμή η θερμοκρασία είναι κατά 0,12 βαθμούς υψηλότερη σε σχέση με τα επίπεδα του 1990.

Οι ερευνητές όμως αναφέρουν ότι η αύξηση στις ξηρασίες, τους καύσωνες και τις πλημμύρες θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο σε πολλές περιοχές του κόσμου επιτείνοντας τα προβλήματα λειψυδρίας, πυρκαγιών και άλλων φαινομένων, ακόμα και με λιγότερη αύξηση της θερμοκρασίας από ένα βαθμό Κελσίου. Επιβεβαιώνουν δε ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα ευθύνεται περισσότερο για τα φαινόμενα αυτά απ' όσο πίστευαν οι επιστήμονες μέχρι σήμερα.

Πολλοί ερευνητές έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η πιθανότητα εκδήλωσης ενός κύματος καύσωνα παρόμοιου με εκείνο του 2003 που κόστισε τη ζωή σε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους έχει αυξηθεί σημαντικά λόγω της υψηλής συγκέντρωσης αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα».

Πριν δύο εβδομάδες ένας ερευνητής του Ινστιτούτου Κάρνεγκι για την Επιστήμη δήλωσε ότι οι άνθρωποι επιδεινώνουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου με ταχύτερους ρυθμούς σε σχέση με τη δεκαετία του 1990. Οι εκπομπές άνθρακα αυξάνονται κατά 3,5% κάθε χρόνο από το 2000 και έπειτα, ενώ υπάρχουν νέα στοιχεία που αποδεικνύουν την αυξημένη ευαισθησία συγκεκριμένων πληθυσμών όπως οι φτωχοί και ηλικιωμένοι, όχι μόνο στις αναπτυσσόμενες αλλά και στις ανεπτυγμένες χώρες.

Για παράδειγμα, τα γεγονότα του τυφώνα Κατρίνα και του καύσωνα του 2003 έδειξαν ότι η δυνατότητα προσαρμογής σε κλιματικά ακραίες συνθήκες είναι πολύ μικρότερη από την αναμενόμενη, με αποτέλεσμα ιδιαίτερα έντονες επιπτώσεις, συμπεραίνουν οι επιστήμονες.

Η ώρα της Γης

Σε 4 εβδομάδες ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι περίπου θα κλείσουν τα φώτα τους για μία ώρα και θα στείλουν ένα ηχηρό μήνυμα στους ηγέτες του κόσμου για την ανάγκη άμεσης δράσης ενάντια στην αλλαγή του κλίματος. Πρόκειται για το Σάββατο 28 Μαρτίου, στις 20.30, που είναι η ώρα της Γης.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, 78 χώρες και περίπου 700 πόλεις ζούνε στον παλμό της Ώρας της Γης (Earth Hour).

Η WWF Ελλάς ανακοίνωσε πως η ανταπόκριση της ελληνικής κοινωνίας σε αυτό το κάλεσμα είναι ήδη εντυπωσιακή: 70 είναι οι Δήμοι και οι Κοινότητες που έχουν δηλώσει επίσημα τη συμμετοχή τους και προχωρούν σε δράσεις ενημέρωσης των πολιτών τους. Η άμεση ανταπόκριση της τοπικής αυτοδιοίκησης φέρνει την Ελλάδα πολύ κοντά στην κάλυψη του 10% του παγκόσμιου στόχου της Ώρας της Γης, που είναι η συμμετοχή 1.000 πόλεων σε ολόκληρο τον πλανήτη.

Η Γέφυρα Ρίου - Αντιρρίου, η μεγαλύτερη σε μήκος καλωδιωτή γέφυρα πολλαπλών ανοιγμάτων στον κόσμο, με κυρίως κατάστρωμα 3 χλμ., έρχεται να προστεθεί στον κατάλογο των τόπων που θα συσκοτιστούν για μία ώρα το βράδυ της 28ης Μαρτίου. Αυτό το σύμβολο σύγχρονης αρχιτεκτονικής θα «κλείσει το διακόπτη», σβήνοντας το χαρακτηριστικό μπλε και κίτρινο διακοσμητικό φωτισμό του που αποτελείται από 792 φωτιστικά σώματα.