Πώς να βρούμε τα χαμένα εδώ και καιρό άστρα - αδέλφια του Ήλιου

Πηγή: New Scientist, 11 Μαρτίου 2009

Τα περισσότερα σχετικά μεγάλα αστέρια γεννιούνται μέσα σε εκκολαπτήρια άστρων ή σε σμήνη, και όχι μόνα τους. Και στον Ήλιο μας φαίνεται να μη είναι διαφορετικά τα πράγματα - οι μετεωρίτες δείχνουν στοιχεία για ένα σουπερνόβα που εξερράγη κοντά στον Ήλιο κατά την βρεφική του ηλικία, ενώ οι τροχιές των παγωμένων οργάνων στο εξωτερικό ηλιακό σύστημα, φαίνεται να έχουν διαμορφωθεί από μια στενή συνάντηση με ένα από τα αδέλφια του Ήλιου μας.

Αλλά στα τελευταία δισεκατομμύρια χρόνια, αυτά τα αστέρια έχουν πάρει διαφορετικούς δρόμους, ανακατεμένα μέσα στα μυριάδες άστρα του Γαλαξία μας.

Αριστερά: Η εικόνα προέρχεται από το πολύ γνωστό Νεφέλωμα των Αετών (Eagle Nebula), που ονομάζεται και "Στυλοβάτες της Δημιουργίας". Ο Ήλιος μας μπορεί να έχει δημιουργηθεί μέσα ένα πλούσιο σμήνος αστέρων, όπως είναι το Νεφέλωμα των Αετών. Η εικόνα του Νεφελώματος των Αετών, που τράβηξε το Hubble βρίσκεται μέσα στις 10 κορυφαίες διαστημικές φωτογραφίες.

Ο αστρονόμος Simon Portegies Zwart του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ έδειξε έναν τρόπο για να βρούμε τα χαμένα αδέλφια του Ήλιου. Ο ίδιος εκτίμησε το μέγεθος και τη μάζα του σμήνους των άστρων μέσα στο οποίο γεννήθηκε ο Ήλιος πριν 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια.

Λαμβάνοντας υπόψη του διάφορους παράγοντες, όπως το γεγονός ότι η στενή προσέγγιση των άστρων δεν εμπόδισε το σχηματισμό του ηλιακού μας συστήματος, αυτός υπολόγισε ότι το σμήνος ήταν μήκους 5 έως 20 έτη φωτός και ζύγιζε μεταξύ 500 και 3000 ηλιακών μαζών.

Χημικές σχέσεις

Χρησιμοποιώντας τις πληροφορίες αυτές, υπολόγισε την πιθανή ταχύτητα διαφυγής των αστρικών αδελφών του Ήλιου καθώς αυτά μετακινούνταν ξεχωριστά. Βρήκε λοιπόν ότι ένα μικρό ποσοστό από τα αδέλφια του Ήλιου θα πρέπει να εξακολουθούν να βρίσκονται κοντά στην κοσμική μας γειτονιά, στους αστερισμούς του Κύκνου και των Ιστίων, που και οι δύο είναι σε απόσταση 300 έτη φωτός.

«Ήταν πολύ απλό», λέει. "Για κάποιο λόγο, κανείς δεν σκέφτηκα να το κάνει πριν από αυτή την ανάλυση."

Ψάχνοντας στους υφιστάμενους καταλόγους για αστέρια με τα ίδια τροχιακά χαρακτηριστικά μέσα στον Γαλαξία καθώς και την ίδια χημική σύνθεση με τον Ήλιο, θα μπορούσε να αποκαλύψει τους χαμένους συγγενείς, λέει ο Portegies Zwart.

Η επικείμενη αποστολή Γαία (Gaia) της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος, που σχεδιάζεται να εκτοξευτεί στα τέλη του 2011, μπορεί να είναι σε θέση να τους εντοπίσει, καθώς αυτή η αποστολή θα χαρτογραφήσει τη θέση και την κίνηση ενός δισεκατομμυρίων κοντινών άστρων.

Ωστόσο, ο Charles Lada του Κέντρου Αστροφυσικής στο Harvard πιστεύει πως ο Portegies Zwart μπορεί να είναι πολύ αισιόδοξος. Η διέλευση αυτών των χαμένων αδελφών του Ήλιου μέσα από τα μοριακά νέφη μπορεί να τα έχουν απομακρύνει πολύ πιο γρήγορα και πιο μακριά από όσοι αναμένουμε, πιστεύει ο Charles Lada.

Δεξιά: Η τροχιά του Ήλιου μέσα στον Γαλαξία μας τα τελευταία 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια εμφανίζεται ως μια διακεκομμένη γραμμή που στρέφεται γύρω από το κέντρο του Γαλαξία σε διάφορες αποστάσεις, σε αυτή την προσομοίωση.

Σε μια νέα προσομοίωση 1000 άστρων που γεννήθηκαν στο ίδιο σμήνος μαζί με τον Ήλιο μας, ο Simon Portegies Zwart διαπιστώνει ότι θα πρέπει να βρίσκονται κατά μήκος της τροχιάς της Ήλιου (σκούρες κουκκίδες). 10 έως 60 από τα αστέρια αυτά μπορεί να βρίσκονται περίπου 300 έτη φωτός από τον Ήλιο, που σε αυτό το παράδειγμα είναι στο κέντρο του τόξου των αστρικών αδελφών του Ήλιου