Υπάρχει μήπως προβιοτικό υλικό στο διάστημα;

Πηγή: Science Centric, 26 Μαρτίου 2009

Δύο αστροφυσικοί έχουν εντοπίσει μια ζώνη στην υπέρυθρη περιοχή του φάσματος, που χρησιμεύει για να ανιχνεύεται η παρουσία οργανικού υλικού πλούσιου σε οξυγόνο και άζωτο σε κόκκους διαστρικής σκόνης. Οποιοδήποτε τηλεσκόπιο που θα ανιχνεύει σε αυτή τη ζώνη συχνοτήτων την παρουσία στο διάστημα αμινοξέων και άλλων ουσιών, οι οποίες είναι οι πρόδρομες ουσίες για τη ζωή, θα μπορεί να επιβεβαιώνεται.

"Έχουμε αποδείξει στο εργαστήριο ότι ένα οργανικό υλικό με χαρακτηριστικά προβιοτικού υλικού, γνωστό ως κίτρινο υλικό, διαθέτει μια πολύ χαρακτηριστική ζώνη απορρόφησης η οποία μπορεί να αναζητηθεί σε περιοχές στο διάστημα που έχουν κόκκους σκόνης, ώστε να προσπαθήσουμε εκεί μέσα να εντοπίσουμε παρόμοιες ουσίες," λέει ο Guillermo Munoz, ερευνητής στο Ισπανικό Κέντρο Αστροβιολογίας.

Ο εμπειρογνώμονας αυτός εξηγεί ότι οι κόκκοι σκόνης που παρατηρούνται στα διαστρικά νέφη και γύρω από τα νεαρά αστέρια συνήθως "περιβάλλονται από μικροσκοπικά καλύμματα πάγου πλούσιο σε νερό και άλλα απλά μόρια, όπως το μονοξείδιο του άνθρακα (CO), η μεθανόλη (CH3OH) η αμμωνία (NH3 ), πάνω στα οποία πέφτει το φως και οι κοσμικές ακτίνες.

Ο Munoz μαζί με τον Γάλλο συνάδελφο του Emmanuel Dartois, από το Γαλλικό Ινστιτούτο Αστροφυσικής στο Παρίσι, έχουν αναδημιουργήσει αυτές τις διαστρικές συνθήκες στο εργαστήριο με ανάμειξη διαφόρων αερίων σε πολύ χαμηλή πίεση και θερμοκρασία (-263 βαθμούς Κελσίου) και, στη συνέχεια, ακτινοβόλησαν τον διαστρικό πάγο που σχηματίστηκε, με υπεριώδη ακτινοβολία. Το αποτέλεσμα ήταν να δημιουργηθεί η κίτρινη ουσία, μια κιτρινωπή ουσία πλούσια σε άνθρακα αλλά μαζί με υδρογόνο, άζωτο και πολύ οξυγόνο. Το υλικό αυτό αποτελείται από πολλά οργανικά μόρια, όπως είναι οξέα, γλυκίνη και άλλα αμινοξέα (μόρια που είναι απαραίτητα για τη σύνθεση των πρωτεϊνών).

Η ζώνη απορρόφησης της κίτρινης ουσίας βρίσκεται στα 3.4 μικρόμετρα στο φάσμα του μέσου υπέρυθρου και όταν σχεδιάζεται το γράφημα του έχει δύο χαρακτηριστικές κορυφές. "Αυτό μας επιτρέπει την ανίχνευση αυτής της ζώνης σε περιοχές όπου σχηματίζονται πλανήτες, που είναι παρόμοιες με το αρχέγονο νεφέλωμα του ηλιακού μας συστήματος," επισημαίνει ο Munoz.

"Επιπλέον, η σύνθεση των οργανικών ενώσεων όταν ακτινοβολήθηκε ο πάγος θα μπορούσε να συνδέεται με την παρουσία της ουσίας αυτής στους κομήτες, όπως είναι ο κομήτης Halley. Επιπλέον, θα μπορούσε να εξηγήσει την ισοτοπική σύνθεση του ανθρακούχου υλικού που εντοπίστηκε σε διαπλανητική σκόνη και σε ορισμένα είδη μετεωριτών πλούσιων σε άνθρακα, που είναι γνωστοί ως ανθρακούχοι χονδρίτες, "προσθέτει.

Μέχρι σήμερα οι επιστήμονες δεν έχουν παρατηρήσει την κίτρινη ουσία στην υπέρυθρο ζώνη του διαστρικού χώρου, ενώ το ίδιο ισχύει και για τα σώματα στο Ηλιακό Σύστημα, αλλά οι δύο ερευνητές ισχυρίζονται ότι αυτό μπορεί να οφείλεται στους περιορισμούς της σημερινής τεχνολογίας. Στην περίπτωση των ανθρακούχων χονδριτών και της διαπλανητικής σκόνης, που και τα δύο περιέχουν άνθρακα που συνδέονται με τα βαρέα ισότοπα του υδρογόνου (κυρίως δευτέριο) και του αζώτου (₁₅N), χαρακτηριστικό των χημικών αντιδράσεων που γίνονται σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες σαν και αυτές που δημιουργούνται στον πάγο που ακτινοβολείται, αυτό  το είδος του άνθρακα που έχουν είναι διαφορετικό από αυτό της κίτρινης ουσίας.

Οι δε προβιοτικές ουσίες που προέρχονται από την ακτινοβόληση των πάγων χάνουν τον οργανικό τους χαρακτήρα και την υψηλή περιεκτικότητα σε υδρογόνο, άζωτο και οξυγόνο, όταν θερμαίνονται πάνω από 300 C. Αυτό συμβαίνει στην γειτονιά του Ήλιου.

"Αυτό το είδος του θερμαινόμενου κίτρινου υλικού, το οποίο εξακολουθεί να διατηρεί την υψηλή περιεκτικότητα του σε βαρέα ισότοπα, θα μπορούσε να είναι το είδος που βρέθηκε να είναι μέρος των ανθρακούχων χονδριτών και της διαπλανητικής σκόνης" επισημαίνει ο Munoz.

Η διαστημοσυσκευή Rosetta που ανήκει στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος, θα προσπαθήσει να εντοπίσει αμινοξέα και άλλα μόρια προβιοτικού ενδιαφέροντος στον κεντρικό πυρήνα του κομήτη 67P/Churyumov-Gerasimenko, όταν αυτή φτάσει εκεί το 2014.