Τα σημαντικότερα επιτεύγματα του 2003 κατά το Science

Από  το δίκτυο, 19 Δεκεμβρίου 2002

Σύμφωνα με το περιοδικό Science, από τα δέκα επιτεύγματα στο χώρο της επιστήμης για το 2003, τα πέντε ήταν στο χώρο της Φυσικής και τα υπόλοιπα στο χώρο της Ιατρικής-Βιολογίας.

 1.Οι ανακαλύψεις του WMAP (Φυσική)
 2.Δράση γονιδίων σε ψυχικές ασθένειες (Ιατρική)
 3.Έρευνα πάνω στις κλιματικές αλλαγές (Φυσική)
 4.Δράση του RNA (Βιολογία)
 5.Μέθοδος απεικόνισης (Φυσική)
 6.Απόδειξη της θεωρίας των πηγών των ακτίνων-γ (Φυσική)
 7.Έρευνα στα βλαστικά κύτταρα (Ιατρική)
 8.Νέα οπτικά υλικά (Φυσική)
 9.Έρευνα για το χρωμόσωμα Υ (Ιατρική)
10.Ανακάλυψη αντιαγγειογενετικού φαρμάκου για τον καρκίνο (Ιατρική)

1. Αποδείχθηκε ότι όλοι οι γαλαξίες στο Σύμπαν απομακρύνονται με ένα επιταχυνόμενο ρυθμό, χάρις σε μια δύναμη, που οι αστρονόμοι την ονομάζουν σκοτεινή ενέργεια του κενού. Το διαστημικό τηλεσκόπιο Wilkinson Microwave Anisotropy Probe (WMAP) αναλύοντας την ακτινοβολία του κοσμικού υποβάθρου, από την εποχή του Big Bang, επέτρεψε στους επιστήμονες να καθορίσουν την ηλικία, το ρυθμό επέκτασης και τη σύσταση του Σύμπαντος. Έτσι επιβεβαιώθηκε ότι μόνο το 4% είναι η ύλη όπως την αντιλαμβανόμαστε, το 23% είναι μια ψυχρή άγνωστη ύλη η οποία συνίσταται από άγνωστα προς το παρόν σωματίδια, ενώ το υπόλοιπο 73% του Σύμπαντος αποτελεί τη σκοτεινή ενέργεια. Όσο για την ηλικία του Σύμπαντος, αυτή υπολογίστηκε σε 13,7δισεκατομμύρια χρόνια.

Δείτε και το αντίστοιχο άρθρo: Οι τελευταίες θεωρίες για το Big Bang από την αποστολή του WMAP

2. Ταυτοποιήθηκαν οι λειτουργίες και οι δράσεις ορισμένων γονιδίων, οι μεταλλάξει των οποίων αυξάνουν τον κίνδυνο για σχιζοφρένεια, κατάθλιψη και άλλες ψυχιατρικές ασθένειες. Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί ότι ταυτόχρονα οι ερευνητές μπόρεσαν να αξιολογήσουν την επίδραση του περιβάλλοντος στην πυροδότηση κάποιων από αυτές τις ασθένειες. Για την ακρίβεια, διαπιστώθηκε ότι ένα γονίδιο αυξάνει μεν τον κίνδυνο αυτού που το φέρει να πάθει κατάθλιψη, αλλά, για να συμβεί αυτό, το άτομο θα πρέπει να έχει υποστεί ένα αρκετά μεγάλο στρες.

3. Υπάρχουν πολλές αποδείξεις και στοιχεία ότι η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας, λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου, αρχίζει να έχει επιπτώσεις πάνω στο κλίμα του πλανήτη, στα ωκεάνια ρεύματα, στα φυτά και στα ζώα. Στον χρόνο που πέρασε ερευνητικές εργασίες συνέδεσαν την αύξηση της θερμοκρασίας της Γης με το λιώσιμο των παγετώνων, με εκτεταμένες περιόδους ξηρασίας και ερημοποίηση μεγάλων περιοχών, τη μειωμένη φυτική παραγωγή αλλά και με αλλαγές στη συμπεριφορά φυτών και ζώων.

Δείτε και τα αντίστοιχα άρθρα: Η παγκόσμια θερμοκρασία πάνω, η τρύπα του όζοντος στην Ανταρκτική έκανε ρεκόρ και ο ο Αρκτικός πάγος μειώθηκε για το 2003, λέει ο ΟΗΕ
και Δορυφορικές παρατηρήσεις δείχνουν γρήγορη θέρμανση της Αρκτικής

4. Οι συντάκτες του Science θεώρησαν κι εφέτος ότι οι ανακαλύψεις σχετικά με τη δράση και λειτουργία του RΝΑ (ριβονουκλεϊνικό οξύ), που θεωρείται εξάδελφος του DNA και το 2002 βρισκόταν στη 1η θέση της λίστας του Science, ήταν αρκετά σπουδαίες. Έτσι πήρε και εφέτος αρκετές ψήφους και βρέθηκε στην τέταρτη θέση. Οι ανακαλύψεις, οι οποίες έδειξαν ότι, πέραν του να είναι απλώς και μόνο το βοηθητικό μόριο που εξασφαλίζει την ομαλή ροή των πληροφοριών του DΝΑ στο κύτταρο, το RNA παίζει κεντρικό ρόλο σε σοβαρότατες διεργασίες του κυττάρου, συνεχίστηκαν και εφέτος. Έτσι διαπιστώθηκε ότι το RNA ρυθμίζει την έκφραση των γονιδίων, μπορεί ακόμη και να απαλείφει ολόκλήρα κομμάτια DNA, ενώ χωρίς αυτό είναι αδύνατον να ολοκληρωθεί η διαίρεση των κυττάρων. Επιπροσθέτως καταδείχθηκε η ανάμειξή του τόσο στην ομοιόσταση των βλαστικών κυττάρων όσο και στην εμβρυϊκή ανάπτυξη, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι θα συνεχίσει να είναι στο προσκήνιο και τα επόμενα χρόνια.

5. Επιστήμονες μπόρεσαν να παρακολουθούν στενά και να επεμβαίνουν σε απομονωμένα μόρια χάρη σε μεγάλης ισχύος απεικονιστικές τεχνικές. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αυτών τω δυνατοτήτων είναι η παρακολούθηση της συμπεριφοράς μορίων πρωτεϊνών μέσα στο κύτταρο. Από τις εικόνες που λαμβάνουν οι ερευνητές αποκτούν μια σπάνια γνώση, η οποία θα φανεί πολύ χρήσιμη στον σχεδιασμό φαρμάκων και όχι μόνο.

Δείτε και το αντίστοιχο άρθρo: Νανοσωματίδια χρυσού για την απεικόνιση μορίων

6. Η επιβεβαίωση της θεωρίας που ήθελε τις εκρήξεις τεράστιων αστέρων ή σουπερνόβα να αποτελούν την πηγή των εκρήξεων ακτίνων γ, μιας από τις πλέον δυναμικές απελευθερώσεις ενέργειας του Σύμπαντος, έδωσε την έκτη θέση στον πίνακα με τα επιτεύγματα του 2003 του Science. Οι παρατηρήσεις των αστρονόμων σύνδεσαν μια έκρηξη σουπερνόβα με μια φωτεινή έκρηξη των ακτίνων γάμμα.

Δείτε και τα αντίστοιχα άρθρα: Κοσμική έρευνα επιβεβαιώνει την εκπομπή ακτίνων-γ σε σύνδεση με υπερκαινοφανείς
και Οι εκρήξεις των ακτίνων-γ πράγματι συνδέονται με τις καταρρεύσεις των σουπερνόβα σε μαύρες τρύπες

7. Ανακαλύφθηκε ότι τα βλαστικά κύτταρα ποντικών μπορούν να καθοδηγηθούν να μεταμορφωθούν είτε σε ωάρια είτε σε σπερματοζωάρια, εύρημα το οποίο θα βοηθήσει στην κατανόηση ορισμένων προβλημάτων στειρότητας. Ταυτόχρονα η παρατήρηση αυτή πυροδότησε φόβους σχετικά με την πιθανή χρησιμοποίηση ανθρώπινων βλαστικών κυττάρων στην παραγωγή ωαρίων, τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε πειράματα κλωνοποίησης.

8. Τα νέα υλικά τα οποία έχουν τη δυνατότητα να κάμπτουν το φως προς την αντίθετη κατεύθυνση από την αναμενόμενη κατέκτησαν την όγδοη θέση. Ονομάζονται αριστερόστροφα υλικά και είναι μια νέα κλάσση υλικών. Μπορούν δε να προξενήσουν ένα αντίστροφο φαινόμενο Doppler. Μία από τις εφαρμογές αυτών των υλικών θα ήταν η δημιουργία φακών υψηλής ποιότητας.

Δείτε και τα αντίστοιχα άρθρα: Αλχημείες με το φως προκαλούν σοκ στους φυσικούς και Αριστερόστροφα υλικά: Συμβατά με βασικές αρχές της φυσικής

9. Το εύρημα ότι το χρωμόσωμα Υ, αυτό που καθορίζει το ανδρικό φύλο και το οποίο είναι το μικρότερο από τα ανθρώπινα χρωμοσώματα, διαθέτει εις διπλούν γονίδια κέρδισε την ένατη θέση. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ύπαρξη δύο αντιγράφων του ίδιου γονιδίου, τα οποία χρησιμοποιούνται όταν υπάρχει ανάγκη, αποτελεί εξαίρεση που εντοπίζεται μόνο στο Υ χρωμόσωμα.

10. Αποδείχθηκε ότι ένα φάρμακο με αντιαγγειογενετικές ικανότητες (το οποίο αναστέλλει τον σχηματισμό αγγείων) εμποδίζει την αύξηση των καρκινικών όγκων (οι όγκοι χωρίς αγγεία, για να τραφούν, συρρικνώνονται από ασιτία). Το φάρμακο πέτυχε να επιμηκύνει τη ζωή ασθενών με καρκίνο του παχέος εντέρου. Αξίζει να σημειωθεί ότι περί τα 60 αντιαγγειογενετικά φάρμακα βρίσκονται στη φάση κλινικών δοκιμών.

Εκτός από τον κατάλογο των επιτευγμάτων της χρονιάς, οι συντάκτες της επιθεώρησης Science ψηφίζουν κάθε χρόνο και το χειρότερο λάθος. Για εφέτος τις περισσότερες ψήφους συγκέντρωσε η καταστροφή του διαστημικού λεωφορείου Columbia, η οποία έλαβε χώρα την 1η Φεβρουαρίου 2003. Το διαστημικό λεωφορείο καταστράφηκε ενώ επέστρεφε στη Γη, οδηγώντας στον θάνατο τους επτά αστροναύτες που μετέφερε και σκορπίζοντας τα κομμάτια του σε μια μεγάλη έκταση στο Ανατολικό Τέξας.

Δείτε και το αντίστοιχο άρθρo: Συνετρίβη το διαστημόπλοιο Columbia λίγα λεπτά πριν από την προσγείωσή του