What is time?
Οι εποχές γύρω μας αλλάζουν
και λέμε ότι ο χρόνος περνάει. Τι θα κάναμε αν ο
χρόνος δεν περνούσε; Παρά το ότι κάτι τέτοιο θα
μας άρεσε δεν μπορούμε ούτε να γυρίσουμε πίσω,
ούτε να ξετυλίξουμε προς τα εμπρός την ταινία της
ζωής μας. Υπάρχει μέσα μας μια ισχυρή αίσθηση ότι
ο χρόνος κυλάει προς τα εμπρός με σταθερό ρυθμό,
και υποθέτουμε ότι το ίδιο θα συμβαίνει σε κάθε
μέρος του Σύμπαντος.
Το βέλος του χρόνου:
Ο χρόνος εμφανίζεται να
προχωρεί προς μια μόνο κατεύθυνση και αυτή η
ασυμμετρία του επηρεάζει μια σειρά από φυσικά
φαινόμενα γύρω μας. Οι φυσικοί αποκαλούν αυτή την
ασυμμετρία «το βέλος του χρόνου» και εννοούν ένα
κοσμικής κλίμακας δείκτη που δείχνει σε μια μόνο
κατεύθυνση.
Ένα Σύμπαν ρολόι;
Έχουμε τόσο πολύ συνηθίσει να
ακολουθούμε το βέλος του χρόνου ώστε το
δεχόμαστε πια ως προφανές. Η δουλειά όμως των
φυσικών είναι να εξηγούν το κάθε τι στο φυσικό
κόσμο, και η εξήγηση του βέλους του χρόνου ήταν
πάντα ένα μόνιμο πρόβλημα.
Οι άνθρωποι πάντα σκέφτονταν το Σύμπαν σαν
ένα καλοκουρδισμένο ρολόι. Οι αστρονόμοι
πρόβλεπαν τις κινήσεις των πλανητών και τις
εμφανίσεις των κομητών σύμφωνα με χρονικούς
πίνακες.
Ένα Σύμπαν ρολόι; Έχουμε τόσο
πολύ συνηθίσει να ακολουθούμε το βέλος του
χρόνου ώστε το δεχόμαστε πια ως προφανές. Η
δουλειά όμως των φυσικών είναι να εξηγούν το κάθε
τι στο φυσικό κόσμο, και η εξήγηση του βέλους του
χρόνου ήταν πάντα ένα μόνιμο πρόβλημα. Οι
άνθρωποι πάντα σκέφτονταν το Σύμπαν σαν ένα
καλοκουρδισμένο ρολόι. Οι αστρονόμοι πρόβλεπαν
τις κινήσεις των πλανητών και τις εμφανίσεις των
κομητών σύμφωνα με χρονικούς πίνακες.
Ο Ισαάκ Νεύτων (1642-1727) ανακάλυψε τους νόμους της
κίνησης των σωμάτων σε συνδυασμό με τις δυνάμεις
που ενεργούν σ? αυτά. Οι νόμοι της κίνησης που
διατύπωσε εφαρμόζονται σε κάθε τι, από τις μπάλες
του μπιλιάρδου ως τους πλανήτες. Επίσης
διατύπωσε τον πρώτο ακριβή νόμο της βαρύτητας
δηλαδή της δύναμης μεταξύ οποιονδήποτε σωμάτων
στο Σύμπαν σε σχέση με τις μάζες τους και την
απόστασή τους.
Αλλά οι ανακαλύψεις του Νεύτωνα δεν είχαν καμιά
εξήγηση για το βέλος του χρόνου. Οι νόμοι του
δουλεύουν εξίσου καλά και προς τις δύο
κατευθύνσεις του χρόνου. Αν βιντεοσκοπήσετε μια
κόκκινη μπάλα του μπιλιάρδου καθώς συγκρούεται
με μια άσπρη μπάλα και μετά παίξετε την ταινία
προς τα πίσω στον χρόνο δεν θα δείτε τίποτα
παράδοξο.
Με τον ίδιο τρόπο ένα Σύμπαν που
δουλεύει σαν ρολόι θα μπορούσε να εξελίσσεται
και κατά την αντίθετη φορά του χρόνου. Το
πρόβλημα του βέλους του χρόνου φάνηκε μόλις το 19ο
αιώνα, όταν οι άνθρωποι άρχισαν να σκέπτονται με
όρους ενέργειας και όχι με το μοντέλο σφαιρών του
μπιλιάρδου ή ρολογιών. Μια μπάλα που σπάει μια
τζαμαρία καθώς περνάει μέσα από αυτήν είναι ένα
φαινόμενο με μια μόνο χρονική κατεύθυνση. Μέρος
από την κινητική ενέργεια της μπάλας που
μεταβιβάζεται στο γυαλί γίνεται θερμότητα και
δεν μπορεί ν΄ ανακτηθεί με την αντίστροφη πορεία
της μπάλας. Με άλλα λόγια η τακτική οργανωμένη
κίνηση της μπάλας μετατράπηκε εν μέρει σε άτακτη
κίνηση των μορίων του αέρα και αυτό δεν μπορεί να
αναστραφεί.