Ο κατακλυσμός που άλλαξε την επιφάνεια της Γης και το εσωτερικό ηλιακό σύστημα πριν 3.9 δισεκατομμύρια χρόνια προκλήθηκε από αστεροειδείς κι όχι από κομήτες, λένε οι ερευνητές

Άρθρο, Ιούλιος 2003

Ο βομβαρδισμός που άλλαξε τελείως την επιφάνεια της Γης πριν 3.9 δισ. χρόνια έγινε από αστεροειδείς κι όχι από κομήτες, σύμφωνα με το David Kring του Πανεπιστημίου της Αριζόνα και της Barbara Cohen, που είναι τώρα στο Πανεπιστήμιο της Χαβάης. Η σημασία αυτού του συμπεράσματος είναι ότι ο βομβαρδισμός ήταν τόσο σοβαρός που κατέστρεψε τους παλαιότερους βράχους στη Γη. Αυτό, λέει ο Kring, είναι ο λόγος που οι παλαιότεροι βράχοι βρίσκονται πάντα να έχουν ηλικία λιγότερο από 3.9 δισεκατομμύρια χρόνια.

Επιπλέον, οι ερευνητές αυτοί υποστηρίζουν, ότι τα υδροθερμικά συστήματα που δημιουργήθηκαν από τις συγκρούσεις θα ήταν άριστοι επωαστήρες για την προ-βιοτική χημεία και την αρχική εξέλιξη της ζωής. Σύμφωνα δε με τους δύο επιστήμονες η ζωή δημιουργήθηκε σε συστήματα θερμού νερού, περίπου 3.85 δισεκατομμύρια έτη πριν.

Αυτός ο ίδιος βομβαρδισμός, σύμφωνα με τους Kring και Cohen, είχε επιπτώσεις σε ολόκληρο το εσωτερικό ηλιακό σύστημα, παράγοντας χιλιάδες κρατήρες λόγω σύγκρουσης στον Ερμή, την Αφροδίτη, το φεγγάρι και τον Άρη. Οι περισσότεροι από τους κρατήρες στο Νότιο ημισφαίριο του Άρη παρήχθησαν κατά τη διάρκεια αυτού του γεγονότος.

Στη Γη, δημιουργήθηκαν τουλάχιστον 22.000 τέτοιοι κρατήρες με διαμέτρους μεγαλύτερες από 20 km, συμπεριλαμβανομένων και περίπου 40 λεκάνες λόγω σύγκρουσης με διαμέτρους περίπου 1.000 km. Δημιουργήθηκαν επίσης διάφοροι κρατήρες, διαμέτρου περίπου 5.000 km το καθένα, μια απόσταση που υπερβαίνει τις διαστάσεις της Αυστραλίας, της Ευρώπης, της Ανταρκτικής ή της Νότιας Αμερικής. Χιλιάδες συγκρούσεις εμφανίστηκαν σε μια πολύ μικρή χρονική περίοδο, παράγοντας ενδεχομένως σε παγκόσμιο επίπεδο σημαντική περιβαλλοντική αλλαγή με ένα μέσο ρυθμό μια φορά κάθε 100 χρόνια.

Επίσης, αυτό το γεγονός καταγράφεται στην αστεροειδή ζώνη μεταξύ του Άρη και του Δία, όπως βεβαιώνεται από τα τεμάχια μετεωριτών που επέζησαν για να πέσουν στη Γη σήμερα, όπως λένε οι επιστήμονες.

Ο Kring έχει συμπεριλάβει στην έρευνα και μετρήσεις του μεγάλου κρατήρα από τη σύγκρουση, Chicxulub που βρίσκεται στο Yucatan του Μεξικού. Έχει κάνει πολλές έρευνες σε μια προσπάθεια να καθοριστεί τι προξένησε τη σύγκρουση καθώς και άλλες λεπτομέρειες του καταστροφικού γεγονότος, το οποίο εξαφάνισε περισσότερα από το 75% όλων των φυτών και  των ζωικών ειδών πάνω στη Γη.

Η εξαφάνιση των δεινοσαύρων

Ο David Kring πιστεύει ότι η πτώση ενός τεράστιου αστεροειδούς, πριν από πολλά εκατομμύρια χρόνια, εξαφάνισε τους δεινόσαυρους στην Ινδική χερσόνησο μέσα σε λίγες ώρες. Ο Kring, που έχει την έδρα του στο Lunar and Planetary Lab του Πανεπιστημίου της Αριζόνας, έχει δημοσιεύσει μια λεπτομερειακή αναφορά για τα συμβάντα που συνέβησαν πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια, όταν ένας αστεροειδής με μέγεθος ανάλογο με αυτό του Μανχάταν έπεσε στη Γη. Οι συνθήκες της σύγκρουσης μελετήθηκαν με προσομοίωση σε ηλεκτρονικό υπολογιστή. Η ανάλυση μάλιστα έδωσε πολύτιμα στοιχεία και για το τι πρέπει να κάνουμε σε περίπτωση που στο μέλλον μας επισκεφθεί και πάλι ένας αστεροειδής.

Η σύγκρουση που μελέτησε ο Kring, σε μοντέλα προσομοιώσεων, θεωρείται η μεγαλύτερη καταστροφή στον πλανήτη τα τελευταία 250 εκατομμύρια χρόνια. Η φοβερή καταστροφή ξεκίνησε με τη σύγκρουση ενός μικρότερου αστεροειδούς ο οποίος χτύπησε τις ανατολικές ακτές της Νότιας Αμερικής.

Πριν από δέκα χρόνια εντοπίστηκε από δορυφόρους στο υπέδαφος της χερσονήσου Yukatan στο Μεξικό ένας κρατήρας με διάμετρο τουλάχιστον 180 χιλιόμετρα. Έρευνες με εξελιγμένα συστήματα έδειξαν ότι πρόκειται για έναν κρατήρα ο οποίος δημιουργήθηκε από αστεροειδή που χτύπησε τη Γη την εποχή της εξαφάνισης των δεινοσαύρων. Σύμφωνα με το σενάριο της καταστροφής, μια τεράστια ποσότητα κονιορτοποιημένης πέτρας εξερράγη στην ατμόσφαιρα προτού πέσει σε όλο το μήκος και πλάτος του πλανήτη. Καθώς η σκόνη και οι πέτρες επανήλθαν στην ατμόσφαιρα, η αύξηση της θερμοκρασίας που προκλήθηκε από την τριβή δημιούργησε την τρομακτική καταστροφή. Η θερμοκρασία, που ανέβηκε κατά εκατοντάδες βαθμούς Κελσίου, πυρπόλησε ολόκληρες ηπείρους, οδηγώντας στον αφανισμό των 2/3 των φυτών και ζώων του πλανήτη.

Από το παζλ του παραπάνω σεναρίου λείπει όμως ένα πολύ σημαντικό κομμάτι το οποίο πονοκεφαλιάζει τους επιστήμονες.

Τα τελευταία 20 χρόνια πολλοί ερευνητές είχε ο καθένας με την εργασία του τοποθετήσει μικρότερα ή μεγαλύτερα κομμάτια στο παζλ. Για να υπάρξει όμως απάντηση στο μυστήριο της επιβίωσης ορισμένων ειδών, ο Kring έπρεπε να έχει μια όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένη εικόνα της καταστροφής. Γι' αυτό και με τη βοήθεια ενός ειδικού ερευνητή στις συγκρούσεις με αστεροειδείς, του Durda, στο Southwest Research Institut που βρίσκεται στο Κολοράντο. Η ειδίκευση του μάλιστα έχει να κάνει όχι με τα αποτελέσματα που έχει η σύγκρουση στην περιοχή πτώσης του αστεροειδούς, αλλά και με τον ίδιο τον αστεροειδή όταν συγκρούεται στο Διάστημα με άλλα σώματα καθώς πέφτει προς τη Γη. Έτσι εξάγονται χρήσιμα και πολύτιμα συμπεράσματα τα οποία ως σήμερα κανένας δεν είχε σκεφτεί να ερευνήσει και να μελετήσει.

Τα σκουπίδια καταστρέφουν τη Γη

Ο Durda μελέτησε τις συγκρούσεις που είχε υποστεί ο συγκεκριμένος αστεροειδής που έπεσε στη Γη. Έτσι διαπίστωσε ότι η επαφή του, προτού πέσει στη Γη, με κάποιο άλλο διαστημικό σώμα προκάλεσε τα "σκουπίδια" (συντρίμμια). που κατέστρεψαν τον πλανήτη μας. Επίσης οι δύο ερευνητές έπρεπε να λάβουν υπόψη τους ότι η ξηρά, είχε τότε διαφορετική έκταση και οι ήπειροι δεν είχαν το σημερινό σχήμα τους. Για παράδειγμα, η Ινδία ήταν νησί. Κατά τη διαμόρφωση της ξηράς ακόμη και ο τεράστιος κρατήρας στο Μεξικό είχε μετακινηθεί και μάλιστα σημαντικά από το αρχικό σημείο.

Η προσπάθεια των δύο ερευνητών είναι τώρα να προσομοιώσουν μια σύγκρουση με αστεροειδή στη Γη όπως είναι διαμορφωμένη σήμερα και να υπολογίσουν τόσο τις επιπτώσεις αυτής καθαυτής της σύγκρουσης όσο και την ταχύτητα, τη φορά και την ένταση των πυρκαΐών ή των παλιρροϊκών κυμάτων που θα προκληθούν. Αυτό που θέλουν τελικά να πετύχουν είναι να χαρτογραφήσουν τον "Αρμα-γεδδώνα" προτού αυτός φτάσει, έτσι ώστε να βρεθεί τρόπος για να περιοριστούν όσο το δυνατόν περισσότερο οι απώλειες σε ανθρώπινες ζωές. Αν τελικά καταφέρουν να φτιάξουν τον χάρτη αλλά αποδειχθεί λανθασμένος δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα αφού δεν θα υπάρχει κανένας για να τους κατηγορήσει.

Αναφορές: NewScientist, Πανεπιστήμιο της Arizona.