|
|
|
Σε ρόλο φροντιστηρίου, το λύκειο στην Ε.Ε.Πηγή: Καθημερινή, 28 Φεβρουαρίου 2007 |
|
Η προετοιμασία για την εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο στις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης γίνεται από το Λύκειο και όχι από το φροντιστήριο. Αυτή, ίσως, είναι μία από τις βασικότερες διαφορές του ελληνικού συστήματος δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με τα αντίστοιχα που ισχύουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, προϋπόθεση για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι το απολυτήριο λυκείου, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις λαμβάνεται υπόψη ο βαθμός του, όπως, ισχύει στη Γερμανία. Το σύστημα των εισαγωγικών εξετάσεων όπως ισχύει στην Ελλάδα δεν το συναντάμε συχνά. Η Καθημερινή παρουσιάζει σήμερα το σύστημα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και το ρόλο του, ως προθάλαμο για την τριτοβάθμια, σε διάφορες χώρες τις Ε.Ε., με αφορμή τις δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου με τις οποίες ανακοίνωσε αλλαγές στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Συνοπτικά, τα συστήματα σε κάθε χώρα προβλέπουν τα εξής: Γερμανία Τα σημαντικότερα κριτήρια για τη διαδικασία επιλογής των φοιτητών σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο είναι ο μέσος όρος βαθμολογίας του απολυτηρίου ("Abitur"), ο χρόνος αναμονής, ειδικές εξετάσεις και κοινωνικοί παράγοντες. Σουηδία Η ευθύνη για την εισαγωγή και την επιλογή των σπουδαστών ανήκει στα ίδια τα ιδρύματα. Μέσα σε ένα γενικά διαμορφωμένο πλαίσιο μπορούν να αποφασίζουν ποια κριτήρια επιλογής. Για την επιλογή των σπουδαστών πρέπει να χρησιμοποιούνται ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα κριτήρια: βαθμολογία, έλεγχος πανεπιστημιακής ικανότητας, άλλες ειδικές εξετάσεις, προηγούμενη εκπαιδευτική και επαγγελματική πείρα. Στη Σουηδία η δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι υποχρεωτική (α' κύκλος) και δωρεάν. Υπάρχουν αναλυτικά προγράμματα διδασκαλίας για κάθε μάθημα. Επίσης, κάθε δημοτική αρχή καταρτίζει και εγκρίνει τοπικό σχέδιο για τα σχολεία, στο οποίο αναλύεται η οργάνωση και η ανάπτυξη των σχολείων του δήμου. Τα περισσότερα σχολεία στη Σουηδία υπάγονται στην αρμοδιότητα των δημοτικών αρχών και τα περισσότερα παιδιά φοιτούν σε δημοτικά σχολεία της περιοχής τους. Το ανεξάρτητο σχολείο λαμβάνει επιδότηση από τον δήμο στον οποίο κατοικεί ο μαθητής. Το ύψος της επιδότησης διαμορφώνεται βάσει του αριθμού και των αναγκών των μαθητών του σχολείου. Οι μαθητές έχουν δικαίωμα να επιλέξουν τη φοίτηση τους σε ιδιωτικό (ανεξάρτητο) σχολείο ή δημοτικό σχολείο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Σε ορισμένες μόνο περιπτώσεις (στα ιδιωτικά) οι μαθητές καταβάλλουν δίδακτρα. Στη Σουηδία, η δευτεροβάθμια εκπαίδευση χωρίζεται σε δύο κύκλους τον πρώτο για παιδία από 7-16 που είναι υποχρεωτικής φοίτησης και ο δεύτερος προαιρετικής. Επίσης ο δεύτερος κύκλος της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης προετοιμάζει τους μαθητές για τη συνέχιση των σπουδών τους και / ή για την άσκηση ενός επαγγέλματος. Πορτογαλία Για τηv εισαγωγή στα αvώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα oι υπoψήφιoι θα πρέπει: Να έχoυv oλoκληρώσει τo 12o έτoς σχoλικής φoίτησης και vα έχoυv επιτύχει στις γεvικές εισαγωγικές εξετάσεις κάθε έτoυς. Οι μαθητές πρέπει επιπλέov vα έχoυv επιτύχει στις ειδικές εξετάσεις σε oρισμέvα μαθήματα και vα πληρoύv τις πρoϋπoθέσεις βαθμoλoγίας πoυ απαιτoύvται για τηv εισαγωγή τoυς. Κάθε εκπαιδευτικό ίδρυμα πρoβλέπει έvαv πoλύ μικρό αριθμό κεvώv θέσεωv για τις περιπτώσεις αυτές, αvάλoγα με τις δυvατότητές τoυ και τov αριθμό πoρτoγάλωv υπoψηφίωv. Η εισαγωγή επαφίεται στηv κρίση τoυ κάθε ιδρύματoς. Η δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην Πορτογαλία αποτελεί έναν κύκλο σπουδών με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και προβλέπει διαφοροποιημένα προγράμματα για την προετοιμασία των νέων είτε - κατά προτίμηση - για τη συνέχιση των σπουδών τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση είτε για την ένταξή τους στην αγορά εργασίας. Έχει τριετή διάρκεια και αντιστοιχεί στο 10ο, το 11ο και το 12ο έτος σχολικής φοίτησης. Μετά το 9ο έτος σχολικής φοίτησης, οι επιλογές που παρέχει το πορτογαλικό εκπαιδευτικό σύστημα είναι ποικίλες, τόσο στο πλαίσιο της κανονικής εκπαίδευσης όσο και στους άλλους τύπους εκπαίδευσης. Η κανονική δευτεροβάθμια εκπαίδευση διακρίνεται σε: - προγράμματα γενικής εκπαίδευσης, με στόχο στην τριτοβάθμια
εκπαίδευση. Στους μαθητές που έχουν ολοκληρώσει τη βασική εκπαίδευση παρέχονται, ως ειδικός τύπος επαγγελματικής κατάρτισης, προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης που αποσκοπούν στην προετοιμασία για την άσκηση συγκεκριμένης επαγγελματικής δραστηριότητας, χορηγώντας τους πιστοποιητικό επαγγελματικής κατάρτισης επιπέδου 3 και δίπλωμα ισότιμο με το δίπλωμα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Αυτά τα προγράμματα έχουν μέση διάρκεια 3 έτη και διεξάγονται σε επαγγελματικές σχολές. Αγγλία Κάθε ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης εφαρμόζει δική του πολιτική στο θέμα της αποδοχής. Γενικά, οι υποψήφιοι πρέπει να έχουν επιτύχει και να έχουν λάβει βαθμούς ίσους ή μεγαλύτερους από C σε τρία τουλάχιστον μαθήματα των εξετάσεων GSCE και να έχουν επιτύχει σε δύο διαφορετικά μαθήματα στο General Certificate of EducatioA Level (ή τα αντίστοιχα AS) ή να έχουν λάβει GNVQ ανώτερου επιπέδου. Η ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην Αγγλία, παρέχεται στα δευτεροβάθμια σχολεία και επίσης στα κολέγια ανώτερης εκπαίδευσης. Οι μαθητές παρακολουθούν ύλη καθορισμένη σε εθνική κλίμακα η οποία καθορίζει ποιο μίγμα θεμάτων πρέπει να σπουδάσουν. Η εκπαίδευση διαρκεί δύο έτη και κατά παράδοση ολοκληρώνεται με την απονομή στους μαθητές ακαδημαϊκού τίτλου που τους επιτρέπει να εγγραφούν στην ανώτατη εκπαίδευση. Τα περισσότερα δευτεροβάθμια σχολεία στην Αγγλία και την Ουαλία περιλαμβάνουν όλους τους κλάδους και δεν εφαρμόζουν σύστημα επιλεκτικής εισαγωγής. Εντούτοις, σε ορισμένα μέρη της Αγγλίας, λειτουργεί επίσης ένα σύστημα κλασικού σχολείου σύμφωνα με το οποίο οι μαθητές πρέπει συνήθως να περάσουν εισαγωγική εξέταση βάσει των ικανοτήτων τους. Υπάρχουν διάφοροι τύποι σχολείων που περιλαμβάνουν όλους τους κλάδους. Σ' αυτά συγκαταλέγονται τα δευτεροβάθμια σχολεία, τα τεχνολογικά κολέγια των δήμων, και τα ειδικευμένα σχολεία (σχολεία τα οποία θεωρούνται ιδιαίτερα ισχυρά σε ορισμένα θέματα, π.χ. γλώσσες, αθλητισμός, κ.λπ...). Τα τελευταία έτη αναπτύχθηκαν ορισμένοι άλλοι τίτλοι σπουδών και σήμερα τα σχολεία χορηγούν το προχωρημένο επαγγελματικό πιστοποιητικό στην εκπαίδευση (Advanced Vocational Certificate iEducatio- AVCE) ως εναλλακτική. Ιταλία Για την πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση οι μαθητές πρέπει να είναι κάτοχοι απολυτηρίου. Η εγγραφή στο πανεπιστήμιο είναι ελεύθερη, εκτός από τους κύκλους σπουδών περιορισμένης πρόσβασης, που καθορίζονται από την ισχύουσα νομοθεσία, για τους οποίους προβλέπονται εισαγωγικές εξετάσεις. Το Δευτεροβάθμιο σχολείο 1ης βαθμίδας, στην Ιταλία, περιλαμβάνει 3 έτη μαθημάτων (πρώτο, δεύτερο και τρίτο) και το παρακολουθούν μαθητές ηλικίας από 11 έως 14 ετών. Είναι είτε δημόσιο είτε ιδιωτικό. Το σχολείο μέσης εκπαίδευσης 2ης βαθμίδας διαρκεί από το 14ο έως το 19ο έτος και ολοκληρώνεται με την απόκτηση του διπλώματος που πιστοποιεί την επιτυχία στις γενικές εξετάσεις Το σχολείο μέσης εκπαίδευσης χαρακτηρίζεται ως διαπαιδαγωγικό και κατευθυντήριο και επικεντρώνεται στην ανάπτυξη της προσωπικότητας και την ανάπτυξη ικανοτήτων που δίνουν τη δυνατότητα στον μαθητή, με την ολοκλήρωση του κύκλου σπουδών, να κάνει επιλογές βασισμένες στη λογική. Στη δεύτερη βαθμίδα η οποία ονομάζεται ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και οι μαθητές μπορούν να επιλέξουν ανάμεσα σε τέσσερις σφαίρες, οι οποίες περιλαμβάνουν περισσότερες από 130 ειδικότητες: 1. Κλασική εκπαίδευση Οι εξετάσεις για το απολυτήριο μέσης εκπαίδευσης συνίστανται σε γραπτή δοκιμασία στα ιταλικά, τα μαθηματικά και σε ξένη γλώσσα και σε γενική προφορική εξέταση. Στο τέλος του σχολείου ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να συνεχίσουν τις σπουδές σε πανεπιστημιακό επίπεδο ή να ασκήσουν ελεύθερα επαγγέλματα ή να ενταχθούν στον κόσμο της εργασίας ως μεσαία στελέχη ή ειδικευμένοι εργαζόμενοι. Μπορούν να εγγραφούν στα σχολεία ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης οι νέοι που κατέχουν απολυτήριο μέσης εκπαίδευσης. Ολλανδία Τα άτομα που επιθυμούν να εισαχθούν στο πανεπιστήμιο πρέπει να διαθέτουν πιστοποιητικό VWO, να περάσουν εξετάσεις σε προπαρασκευαστικά μαθήματα HBO για να λάβουν το πιστοποιητικό προπαίδευσης ή να δώσουν εισαγωγικές εξετάσεις (colloquium doctum). Η δευτεροβάθμια εκπαίδευση περιλαμβάνει δύο κατηγορίες την κατώτερη και την ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην Ολλανδία, Οι σπουδές διαφέρουν όσον αφορά το επίπεδο και τη διάρκεια Τα ιδιωτικά ιδρύματα εκπαίδευσης μπορούν να συμμετέχουν στο εθνικό σύστημα σπουδών για επαγγελματική εκπαίδευση, κάτω από τις ίδιες προϋποθέσεις με τα ιδρύματα που χρηματοδοτούνται από το κράτος, όμως δεν δικαιούνται χρηματοδότηση Η ανώτερη (προεπαγγελματική) περιλαμβάνει σπουδές για εργασία σε τέσσερις τομείς: τεχνικό, οικονομικό - διοικητικό, υπηρεσίες και φροντίδα της υγείας και γεωργία. Οι σπουδές επαγγελματικής εκπαίδευσης βοηθού προετοιμάζουν τους συμμετέχοντες για την εκτέλεση απλών εργασιών σε ένα επάγγελμα. Οι σπουδές διαρκούν το πολύ ένα έτος (ISCED-επίπεδο 2) Οι βασικές σπουδές επαγγελματικής εκπαίδευσης προετοιμάζουν τους συμμετέχοντες για την εκτέλεση απλών εργασιών σε ένα επάγγελμα. Οι σπουδές διαρκούν δύο ή τρία έτη (ISCED-επίπεδο 3) Οι ανώτερες σπουδές επαγγελματικής εκπαίδευσης προετοιμάζουν τους συμμετέχοντες για να μπορούν να εργάζονται πλήρως ανεξάρτητα. Οι σπουδές διαρκούν τρία ή τέσσερα χρόνια (ISCED-επίπεδο 3) Οι σπουδές μεσαίας διαχείρισης στοχεύουν στην κατάρτιση των συμμετεχόντων ώστε να μπορούν να λειτουργήσουν πλήρως ανεξάρτητα και τους εκπαιδεύουν σε όλα τα είδη εργασιών. Οι σπουδές διαρκούν συνήθως τέσσερα χρόνια (ISCED-επίπεδο 3). Οι απόφοιτοι μπορούν να συνεχίσουν στην ανώτερη επαγγελματική εκπαίδευση. Οι σπουδές εξειδικευμένης κατάρτισης είναι ανοιχτές στους αποφοίτους της ανώτερης επαγγελματικής εκπαίδευσης. Οι σπουδές διαρκούν ένα ή δύο χρόνια (ISCED-επίπεδο 4) Για κάθε σπουδή υπάρχουν βασικά δύο κατευθύνσεις: την επαγγελματική κατάρτιση, όπου η πρακτική άσκηση αποτελεί το 20% έως το 60% των σπουδών και τα ημερήσια ή εντατικά μαθήματα, όπου η πρακτική άσκηση υπερβαίνει το 60% των σπουδών. Ελλάδα Το Ενιαίο Λύκειο θεσμοθετήθηκε με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1997 στόχος του είναι η ολόπλευρη ανάπτυξη των ικανοτήτων - δεξιοτήτων του μαθητή και η προετοιμασία του ώστε να αναλάβει υπεύθυνο ρόλο μέσα στη σύγχρονη κοινωνία. Κύρια χαρακτηριστικά του είναι η έμφαση στη γενική παιδεία και η μεγάλη δυνατότητα που παρέχει για οριζόντια και κάθετη μετακίνηση στις άλλες ισότιμες ή ανώτερες βαθμίδες του εκπαιδευτικού συστήματος. Το Ενιαίο Λύκειο αποτελείται από 3 τάξεις και η φοίτηση διαρκεί τρία χρόνια. Η εισαγωγή των αποφοίτων του Γυμνασίου στην Α/ τάξη γίνεται χωρίς εξετάσεις. Εκπαιδευτικά προγράμματα Στην Α/ τάξη του Ενιαίου Λυκείου το πρόγραμμα αποτελείται από μαθήματα Γενικής Παιδείας, τα οποία είναι κοινά για όλους τους μαθητές. Στη Β/ τάξη οι μαθητές είναι υποχρεωμένοι να επιλέξουν μία από τις ακόλουθες Κατευθύνσεις: Θεωρητική, Θετική ή Τεχνολογική. Την κατεύθυνση που θα επιλέξουν τελικά ακολουθούν υποχρεωτικά και στη Γ/ τάξη. Στο της Γ/ τάξης του Ενιαίου Λυκείου οι μαθητές δίνουν εξετάσεις τόσο σε επίπεδο σχολικής μονάδας όσο και σε εθνικό επίπεδο για να προαχθούν στην Γ/ τάξη ή να αποκτήσουν Απολυτήριο Ενιαίου Λυκείου αντίστοιχα. Οι κάτοχοι Απολυτηρίου Ενιαίου Λυκείου έχουν τις εξής δυνατότητες:
Εκτός από τα ημερήσια λειτουργούν και Ενιαία Εσπερινά Λύκεια με τετραετή φοίτηση για τους εργαζόμενους νέους. Επίσης λειτουργούν Ενιαία Μουσικά Λύκεια, Ενιαία Εκκλησιαστικά Λύκεια, Ενιαία Λύκεια με Τμήμα Αθλητικής Διευκόλυνσης και Ενιαία Λύκεια Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης, καθώς και Ενιαία Λύκεια Ειδικής Αγωγής και Τάξεις Ένταξης για μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Επίσης υπάρχουν και τα Τ.Ε.Ε.(Τεχνικά Επαγγελματικά Εκπαιδευτήρια) Η φοίτηση στα Τ.Ε.Ε. διαρκεί έως και 3 χρόνια και οργανώνεται σε δύο αυτοτελείς Κύκλους Σπουδών, οι οποίοι περιλαμβάνουν επιμέρους τομείς και ειδικότητες. Ο πρώτος κύκλος διαρκεί δύο χρόνια και ο δεύτερος ένα χρόνο, ενώ για τα εσπερινά προστίθεται ένα έτος για τον πρώτο κύκλο και ένα εξάμηνο για τον δεύτερο. Οι στόχοι της Ε.Ε. Η ΕΕ έχει ορίσει εκπαιδευτικούς στόχους για το 2010. Η εκπαίδευση, η κατάρτιση και η δια βίου μάθηση έχουν ζωτική σημασία για μία ευημερούσα, βασισμένη στη γνώση οικονομία επειδή αποτελούν το κλειδί για ποιοτικές θέσεις εργασίας και ενεργό συμμετοχή στην κοινωνία. Συγκεκριμένα οι στόχοι είναι:
|