|
|
Περιπλανώμενα διαστημικά οχήματα εντόπισαν κοσμική έκρηξηΑπό σελίδα του BBC 18-Οκτωβρίου-2000 |
Τα τέσσερα διαστημικά παρατηρητήρια που κατέγραψαν την έκλαμψη των ακτίνων γ που έλαβε χώρα πριν από 11 δισεκατομμύρια χρόνια είναι το Ulysses, το Near Earth Asteroid Rendezvous (NEAR-Shoemaker), το Wind και το ιταλικό Bepposax, και μπορούμε να αξιοποιήσουμε τα στοιχεία για τον καλύτερο προσδιορισμό της ηλικίας των ουράνιων σωμάτων. Τα διαστημικά παρατηρητήρια εντάσσονται στο δίκτυο Interplanetary Network Οι παρατηρήσεις δείχνουν πως μάλλον οι ακτίνες-γ προέρχονται από την έκρηξη ενός γιγαντιαίου άστρου που νεκρώνει με μάζα 30 φορές μεγαλύτερη από του Ήλιου μας, που όμως έλαβε χώρα όταν το Σύμπαν είχε μόνο το ένα δέκατο της σημερινής του ηλικίας. Η πηγή αυτή (GRB 000131) μας έστειλε ακτίνες από την έκρηξη που παρουσιάζουν ακραία μετατόπιση προς το ερυθρό (redshift) των 4.5, η οποία αντιστοιχεί σε απόσταση 11 δισεκατομμυρίων ετών φωτός, δήλωσε ο Kevin Hurley, φυσικός στο Space Sciences Laboratory του Πανεπιστημίου Berkeley της California, . Όπως λένε οι αστρονόμοι, παρατηρήσεις από τόσο μακρινά αντικείμενα (11 δισ. έτη φωτός) μπορούν να μας βοηθήσουν να διαμορφώσουμε ένα καλό μέτρο σύγκρισης αποστάσεων, ώστε να εντοπιστούν και να μελετηθούν γαλαξίες από το πρώιμο Σύμπαν.
Οι εκρήξεις που συνοδεύονται από γ-ακτίνες είναι μυστηριώδεις εκλάμψεις υψηλής ενέργειας ακτινοβολίας που συμβαίνουν κατά τυχαίο τρόπο κάπου στον ουρανό. Η προέλευση τους παραμένει ένα μυστήριο, αν και οι περισσότεροι αστρονόμοι πιστεύουν ότι οι εκλάμψεις έλαβαν χώρα από τεράστιες εκρήξεις κατά το μακρινό παρελθόν. Μόνο πρόσφατα υπήρξαν αρκετές συσσωρευτικές αποδείξεις για την σύνδεση των μακρυνών εκλάμψεων με υπερκαινοφανείς (hypernovae). Αυτά είναι γιγαντιαία, εξαιρετικής πυκνότητας και ασυνήθεις supernovae, τα οποία είναι νεκρά αστέρια που καταρρέουν κάτω από το βάρος της δικής τους μάζας τους. Χρυσό μετάλλιο Στην κορύφωση τους, οι εκλάμψεις είναι σε απόσταση οι φωτεινώτερες εκπομπές της εκπομπής ακτίνων-γ στον ουρανό, λέει ο Kevin Hurley.Πριν καταγραφούν αυτές οι παρατηρήσεις, η πιό μακρυνή έκλαμψη ακτίνων-γ που είχε ανιχνευτεί ήταν η GRB 971214, που συνέβη το λιγώτερο 9 δισεκατομμύρια έτη μακρυά."Εαν αυτό ήταν για τους Ολυμπιακούς αγώνες, θα είχε πάρει το χρυσό μετάλλιο," είπε ο Hurley, επικεφαλής του δικτύου των διαστημικών οχημάτων που μεταφέρουν ανιχνευτές. |
|||||
|
|||||
|
Το διαστημικό όχημα Ulysses παρατηρεί
για εκλάμψεις ακτίνων γ από το μακρυνό διάστημα.
Μια άποψη από το διαστημικό
τηλεσκόπιο Hubble της εναπομείνουσας λάμψης μιας
έκρηξης.