Μια από τις διάσημες εικόνες του Hubble

Από σελίδα των NEW YORK TIMES 2-Μαϊου-2001

Η αριστερή εικόνα είναι μια σημαντική φωτογραφία για την Αστρονομία και προέρχεται από τη συλλογή του Hubble. Πρόσφατα η υπεύθυνη ομάδα του διαστημικού τηλεσκοπίου γιορτάζοντας τα 11 έτη της λειτουργίας του Hubble, που κοιτάζει και φωτογραφίζει αδιάκριτα το Σύμπαν, έδωσε την ευκαιρία στον κόσμο να ψηφίσει για την καλύτερη φωτογραφία που έχει τραβήξει ο Hubble, μεταξύ των οποίων και αυτήν του νεφελώματος Horsehead. Η περίφημη "Kεφαλή του Ίππου", μια από τις 400.000 φωτογραφίες που τράβηξε το Hubble σε 11 χρόνια

Το νεφέλωμα αυτό επιλέχτηκε πέρυσι σαν η καλύτερη παρατήρηση, σε μια online ψηφοφορία που έγινε στο δίκτυο από σπουδαστές, καθηγητές και από ερασιτέχνες αλλά και από επαγγελματίες αστρονόμους.
Το Horsehead, επίσης γνωστό ως Barnard 33, είναι ένα κρύο, σκοτεινό νέφος αερίου και σκόνης που σκιαγραφείται απέναντι του φωτεινού κόκκινου νεφελώματος  IC 434.
Ένα νέο αστέρι ενσωματώνεται μέσα στο αέριο και τη σκόνη του στη φωτεινή περιοχή στo αριστερό πάνω άκρο. Η ακτινοβολία από το αστέρι διαπερνά αυτόν τον αστρικό βρεφικό σταθμό (πηγή νέων άστρων), που είναι κατά τέτοιο τρόπο επίσης φτιαγμένος και λόγω της ακτινοβολίας ενός ογκώδους αστεριού έξω από το πεδίο του φακού του Hubble.

Το νεφέλωμα Horsehead ανακαλύφθηκε από τους αστρονόμους προς το τέλος του 19ου αιώνα. Βρίσκεται ακριβώς νότια του φωτεινού αστέρα Zeta Orionis, το οποίο είναι ορατό με γυμνό μάτι ως το αριστερό αστέρι στη γραμμή τριών που διαμορφώνουν την ζώνη Orion.  Η «Κεφαλή του Ίππου» βρίσκεται σε απόσταση 1.600 ετών φωτός από τη Γη και στα νότια του λαμπρού αστέρα Ζήτα του Ωρίωνα, ο οποίος είναι εύκολα ορατός με γυμνό μάτι ακριβώς στην αριστερή πλευρά της -διάσημης στους ερασιτέχνες αστρονόμους- Ζώνης του Ωρίωνα.

Τα 11 χρόνια του Hubble

Το Hubble τοποθετήθηκε σε γήινη τροχιά από το διαστημικό λεωφορείο Discovery (STS-31) στις 24 Απριλίου 1990 και είναι αποτέλεσμα συνεργασίας μεταξύ της NASA και της ESA (Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία). Η λειτουργική ευθύνη του ανήκει στο Space Telescope Science Institute της Βαλτιμόρης στο Μέριλαντ.

Στη διάρκεια της ενδεκαετούς λειτουργίας του, το Hubble:

• Πραγματοποίησε 60.000 περιφορές γύρω από τη Γη

• Διένυσε περισσότερα από 2,6 δισ. χλμ. ή 17 φορές την απόσταση Γης - Ήλιου

• Τράβηξε περισσότερες από 400.000 φωτογραφίες

• Παρατήρησε 15.000 αστρονομικά αντικείμενα

• Συνέλεξε περισσότερα από 10 Τerrabytes δεδομένων

• «Πρωταγωνίστησε» σε 11.000 επιστημονικά άρθρα

Η ψηφοφορία

Η σε απευθείας σύνδεση ψηφοφορία που έγινε από τις 21 Μαρτίου 2000 έως τις 6 Ιουνίου του 2000 δημιούργησε πολυάριθμες προτάσεις για την καλύτερη παρατήρηση από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble.
Όπως διαφημίζεται, ο νικητής επιλέχτηκε από   τους αστρονόμους του Hubble Heritage, Keith Noll και Forrest Hamilton, που συνεργάστηκαν με τον Christian Luginbuhl, έναν αστρονόμο στο Naval Observatory Flagstaff.
Με τόσες πολλές προτάσεις, οι αστρονόμοι φαντάζονταν ότι ο στόχος τους θα ήταν δύσκολος. Εντούτοις, ένας έλεγχος στην ψηφοφορία, από την αρχή μάλιστα, απεκάλυψε πως η εικόνα του Horsehead σαφώς προηγείτο.
Το νεφέλωμα Horsehead έλαβε περισσότερες ψήφους από οποιοδήποτε άλλο ευδιάκριτο αντικείμενο και είναι μια πραγματική εικόνα της αστρονομίας.
Είναι αμέσως αναγνωρίσιμο σε ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού, ακόμη και εκείνοι που έχουν περιορισμένη επαφή με την αστρονομία.

Το Horsehead ικανοποιεί επίσης (ακριβώς μόλις) την απαίτηση ότι το αντικείμενο που παρατηρήθηκε τον Αύγουστο του 2000 να μην είναι επίσης κοντά στον ήλιο για τις παρατηρήσεις με Hubble.
Το μεγάλο μέγεθος του Horsehead παρουσιάζει ένα πρόβλημα για τις παρατηρήσεις με τον Hubble. Θα είναι δυνατό να γίνει παρατηρήσιμη μόνο μια μερίδα του αντικειμένου από τη "μύτη" έως τα "αυτιά" της κεφαλής του αλόγου που διαμορφώθηκε στο σκοτεινό νεφέλωμα. Εντούτοις, ήμαστε σε θέση να επιλέξουμε ποια θα είναι η πιό ενδιαφέρουσα μερίδα του νεφελώματος για τις εικόνες μας.