Η δενδροφύτευση δεν αποτελεί από μόνη της λύση για την αντιμετώπιση της ανόδου της γήινης θέρμανσης.

Από σελίδα του BBC 25-Μαίου-2001

Δυστυχώς η χρήση των δασών, για να αντιμετωπίσουν τη γήινη θέρμανση - με την αποθήκευση της περίσσειας του άνθρακα - δεν έχει προχωρήσει αρκετά.

Οι ερευνητές στις ΗΠΑ έχουν αμφιβολία για το πόσο αποτελεσματικά είναι τα δέντρα για να απορροφήσουν το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) και έπειτα να απελευθερώσουν το οξυγόνο πίσω στην ατμόσφαιρα.

Και λένε ότι έχουν προσδιορίσει εκείνους τους παράγοντες που περιορίζουν τη δυνατότητα αυτών των φυσικών "απορροφητών"  να χρησιμοποιήσουν το CO2.

Τα συμπεράσματά τους θα μπορούσαν να έχουν τεράστιες επιπτώσεις στις προσπάθειες να αντιμετωπιστεί η αλλαγή του κλίματος. Οι ΗΠΑ και οι υποστηρικτές της θεωρούν αυτήν την περίοδο ότι τα δάση μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα του CO2 σημαντικά.

Οι ερευνητές, η εργασία των οποίων αναφέρεται στο περιοδικό Nature, εξέτασαν το ποσοστό αύξησης μιας φυτείας πεύκων σε μια πειραματική έκταση που ανήκει σε Πανεπιστήμιο του Ντιούκ, της Βόρειας Καρολίνας, των ΗΠΑ.

Διαπίστωσαν ότι τα δέντρα που αυξάνονται στον αέρα που εμπλουτίζεται ώστε να περιέχουν CO2 περίπου 0,06%, αρκετά περισσότερο από το τρέχον 0,036%, αύξησαν το ποσοστό της ανάπτυξης τους για μόνο τρία έτη, πρίν επαναλάβουν το κανονικό ποσοστό τους.

Η σημασία του αζώτου

Αυτό που οι ερευνητές βρήκαν να περιορίζει την ικανότητα των δέντρων να αποκριθούν στην 'λίπανση' με άνθρακα, ήταν μια έλλειψη άλλων θρεπτικών ουσιών, ειδικά το άζωτο. Η διαθεσιμότητα του ύδατος ήταν επίσης σημαντική.

Τα δάση χρειάζονται κάτι περισσότερο από τον άνθρακα για να αναπτύσσονται γρήγορα

Όταν κατέστησαν το άζωτο διαθέσιμο, τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά.

Οι επιστήμονες γράφουν στο Nature: "Σε δύο δασικά πειράματα σε ώριμα πεύκα που εκτίθενται στο ανεβασμένο ατμοσφαιρικό CO2, η προκληθείσα αύξηση της βιομάζας του άνθρακα, χωρίς προστιθέμενες θρεπτικές ουσίες ήταν μη ανιχνεύσιμη σε ένα τόπο θρεπτικά φτωχό, και η αύξηση της βιομάζας επί ενός θρεπτικά μέτριου τόπου ήταν παροδική, σταθεροποιούμενο με ένα οριακό κέρδος μετά από τρία έτη.

"Εντούτοις, ένα μεγάλο συνεργιστικό κέρδος ανιχνεύθηκε, από το υψηλότερο ποσοστό CO2 της ατμόσφαιρας και συγχρόνως με προστιθέμενες θρεπτικές ουσίες.

"Αυτό το κέρδος ήταν ακόμα μεγαλύτερο επί του φτωχού εδάφους (τριπλάσια μεγαλύτερη πρόσθετη επίδραση από αυτήν που αναμενόταν) απ' ό,τι επί του μέτριου εδάφους (διπλά μεγαλύτερη)."

Η λήψη φυλλώματος

Μια άλλη ομάδα ερευνητών εξέτασε τις ίδιες δασικές παραμέτρους, για να δει πόσο αποτελεσματικό είναι το φυλλόστρωμα και το χώμα με τα φύλλα-απορρίματα, για να απορροφήσουν το CO2.

Βρήκαν ότι σχεδόν η μισή ποσότητα του άνθρακα πήγε στα βραχύβια μέρη των δέντρων, κυρίως το φύλλωμα.

Το συνολικό ποσό των απορριμάτων αυξήθηκε σε μια ατμόσφαιρα εμπλουτισμένη με άνθρακα, αλλά το ποσοστό στο οποίο χώρισε επίσης αυξήθηκε. Και ο άνθρακας στη συνέχεια επέστρεψε στην ατμόσφαιρα πάλι παρά στο χώμα.

Οι ερευνητές λένε για αυτό: "Εκθέτουμε σε μια σημαντική συσσώρευση του άνθρακα το στρώμα των απορριμάτων των πειραματικών δασικών εκτάσεων, μετά από τρία έτη ανάπτυξης στις αυξανόμενες συγκεντρώσεις του CO2. "Αλλά γρήγοροι χρονικοί κύκλοι του οργανικού άνθρακα στο στρώμα των απορριμάτων (περίπου τριών ετών) εμφανίζονται να περιορίζουν το πιθανό μέγεθος αυτού του 'απορροφητήρα' του άνθρακα.

Εμπιστοσύνη στην απορρόφηση

"Δεδομένης της παρατήρησης ότι η συσσώρευση του άνθρακα στα βαθύτερα ορυκτά εδαφολογικά στρώματα ήταν απούσα, εμείς προτείνουμε πως σημαντικό, η μακροπρόθεσμη καθαρή απομάκρυνση του άνθρακα στα δασικά εδάφη είναι απίθανη."

Οι διεθνείς συζητήσεις για το κλίμα του Νοεμβρίου 2000 στην Ολλανδική πρωτεύουσα, στη Χάγη, ήταν προορισμένες να οριστικοποιήσουν τα έργα της Διεθνούς συνθήκης για το κλίμα, το πρωτόκολλο του Κιότο. Αλλά αυτές τελείωσαν με αποτυχία, σχετικά με το ρόλο των 'απορροφητήρων' του άνθρακα, ένα από τα κύρια κρίσιμα σημεία.

Οι ΗΠΑ και τα άλλα μέλη της συνεργαζόμενης ομάδας (Ιαπωνία, Ελβετία, Καναδάς, Αυστραλία, Νορβηγία, Νέα Ζηλανδία και Ρωσία) θέλησαν να στηριχθούν αρκετά στους 'απορροφητήρες' για την εκπλήρωση των στόχων, που απορρέουν από την συνθήκη του Κιότο για τη μείωση των εκπομπών των αερίων θερμοκηπίου που μπορούν να θερμάνουν το παγκόσμιο κλίμα.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλοι αντετάχθησαν με αυτό, που υποστηρίζει πως η απέραντη χρήση των 'απορροφητών' για την απορρόφηση του CO2, θα μπορούσε να επιτρέψει στις χώρες αυτές, να αποφύγουν οποιεσδήποτε πραγματικές περικοπές εκπομπής αερίων.

Από την άποψη της διεθνούς διπλωματίας, αυτό το επιχείρημα εμφανίζεται ακαδημαϊκό, λόγω της επιμονής του Προέδρου Bush ότι οι ΗΠΑ δεν θα εφαρμόσουν το πρωτόκολλο οπωσδήποτε.

Αλλά για τους επιστήμονες και τους σχεδιαστές της πολιτικής που επιδιώκουν πρακτικούς τρόπους του περιορισμού, ό,τι αυτοί βλέπουν ως ανθρώπινη συμβολή στην αλλαγή κλίματος, παραμένει σημαντικό. Εάν οι 'απορροφητήρες' του CO2, μπορούν να βοηθήσουν ώστε να απορροφηθούν σημαντικά ποσά άνθρακα, πολλοί άνθρωποι θα είναι αρκετά ανακουφισμένοι. Με αυτά όμως τα στοιχεία, είναι μακριά από σίγουρο πως αυτοί μπορούν.