Προετοιμαστείτε: Έρχονται ξαφνικές αλλαγές στο κλίμα

Από σελίδα της Christian Science Monitor, 14 Δεκεμβρίου 2001

Τα στοιχεία από τους αρχαίους δαχτυλίους των δέντρων και τους πυρήνες του πάγου δείχνουν ότι η Γη μπορεί σύντομα να ζήσει έντονες περιόδους ξηρασίας και κρύου.

Εάν ανησυχείτε για τις προβλέψεις της μακροπρόθεσμης παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου, μπορείται να ανησυχείτε για τη λανθασμένη πρόγνωση.

Η Εθνική Ακαδημία των Επιστημών των ΗΠΑ, προειδοποιεί πως μια ξαφνική, απροσδόκητη αλλαγή κλίματος - σε μια τεράστια κλίμακα, που θα μπορούσε να προκαλέσει στη Γη διαδεδομένη ξηρασία ή έντονη παγωνιά  - θέτει έναν αμεσότερο κίνδυνο.

Τα στοιχεία που υπάρχουν γι' αυτή την πρόβλεψη; Είναι ενσωματωμένα στους παλαιούς δαχτυλίους των δέντρων και στους πυρήνες των πάγων. Είναι σημάδια ότι η γρήγορη, δραστική αλλαγή είναι ένα θεμελιώδες χαρακτηριστικό του Γήινου κλίματος.

Αυτά τα στοιχεία δείχνουν ότι το κλίμα μπορεί να μεταπηδήσει απότομα από τη μια μορφή   - όπως μια ψυχρή περίοδο - σε μια άλλη, όπως μια ηπιότερη μεσοπαγετωνική περίοδος, λένε οι κλιματολόγοι.

Οι άνθρωποι δεν έχουν καμία πρόσφατη, ιστορική, εμπειρία τέτοιων ξαφνικών, εκτεταμένων αλλαγών. Εάν κάποια αλλαγή ήταν να εμφανιστεί στο εγγύς μέλλον, ο ανθρώπινος πολιτισμός δεν είναι καθόλου εξοπλισμένος για να ρυθμίσει τη ζωή του.

Το Εθνικό Ερευνητικό Συμβούλιο της Ακαδημίας (NRC) οργάνωσε μια μελέτη για να αξιολογήσει αυτήν την γνώση, η οποία έχει εμφανιστεί μπροστά μας κατά τη διάρκεια των προηγούμενων πέντε ετών. Η έκθεση του NRC διανεμήθηκε σε μια συνεδρίαση της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης.

Από μία άποψη, αναφέρει η έκθεση, η ανθρωπότητα έχει ζήσει στο μετεωρολογικό ισοδύναμο ενός καταπληκτικού παραδείσου. Η γεωργία και οι άλλες πτυχές του πολιτισμού έχουν αναπτυχθεί κατά τη διάρκεια μιας περιόδου σχετικά ήπιου κλίματος.

Τα έργα αυτού του συστήματος του κλίματος μπορούν να παρομοιαστούν με δύο διακόπτες του φωτός. Έναν διακόπτη dimmer που ελέγχει την αμυδρότητα και έναν on-off διακόπτη, λέει ο Richard Alley του Κρατικού Πανεπιστημίου της Πενσυλβανίας,  επικεφαλής της μελέτης του NRC . Μπορείτε συνεχώς να αλλάξετε την ένταση του φωτός με τη ρύθμιση του dimmer. Αλλά τίποτα δεν μπορεί να συμβεί έως ότου κατεβάσετε το διακόπτη on-off. Τότε τα φώτα σβήνουν απότομα.

"Είναι σαφές ότι το κλίμα έχει και τους διακόπτες σταδιακής μεταβολής και τους διακόπτες on-off," λέει ο Alley.

Στην περίπτωση της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου, παραδείγματος χάριν, είναι η επίδραση της παγίδευσης της θερμότητας από τα αέρια του θερμοκηπίου, όπως το διοξείδιο του άνθρακα,  που συμπεριφέρεται σαν ένα διακόπτης που ελέγχει την ένταση της θερμοκρασίας - αλλά μήπως το φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι αυτό που συμπεριφέρεται και σαν ένας διακόπτης που ξαφνικά αλλάζει τελείως το κλίμα;

Η επιτροπή του NRC υπογραμμίζει ότι δεν προσπαθεί να ανησυχήσει τους ανθρώπους. Αλλά θέλει να δώσει μια αίσθηση της επείγουσας ανάγκης στις συζητήσεις για την αλλαγή του κλίματος για να ενθαρρύνει την έρευνα. Αυτήν την περίοδο, οι επιστήμονες δεν καταλαβαίνουν τι οδηγεί τις δραστικές αλλαγές, που σημαίνει πως οι επιστήμονες δεν έχουν τα μέσα να τις επεξεργαστούν σε υπολογιστές ή να τις προβλέψουν.

Ακόμα οι ερευνητές γνωρίζουν ήδη ότι κάποιος βαθμός της αλλαγής φαίνεται να είναι εν εξελίξει. Παραδείγματος χάριν, η Αρκτική θερμαίνεται. Η κυκλοφορία του αέρα γύρω από την περιοχή του Βόρειου Πόλου έχει αλλάξει. Φέρνει θερμότερους, υγρότερους χειμώνες στη Βόρεια Ευρώπη, τη Σιβηρία, και τα μέρη της Βόρειας Αμερικής. Επίσης, ένα αλλαγμένο μοντέλο-πρότυπο αέρα κινεί το νεαρό αρκτικό πάγο μακρυά από τον ωκεανό γρηγορότερα. Αυτό σημαίνει ότι δεν καθυστερεί πολύ και ενισχύει έτσι το προηγούμενο πάχος του.

Η Dorothy Peteet από το ίδρυμα της NASA Goddard για τη Διαστημική Επιστήμη στη Νέα Υόρκη - ένα μέλος των επιτροπών του NRC- σημειώνει πως η Αρκτική είναι μια καλή περιοχή για να ερευνήσουν τα ζητήματα του κλίματος. Θα μπορούσε να υπάρξει ένας διακόπτης του κλίματος, ο οποίος να είναι τόσο απλός. Μεταξύ άλλων, αυτός ο διακόπτης θα μπορούσε να ελευθερώσει μεθάνιο, ένα ισχυρό αέριο του θερμοκηπίου.

Τα μέλη των επιτροπών του NRC συνειδητοποιούν ότι αυτά ακούγονται σαν μια προειδοποίηση που είναι αβέβαιη. Επομένως, ωθούν τους πολιτικούς να μην λάβουν κανένα μέτρο που να βασίζεται στον ασαφή φόβο. Να μην πάρουν μέτρα που θα είναι ευεργετικά, οτιδήποτε και να συμβαίνει. Μέτρα για να συγκρατηθεί η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου.

O Alley λέει ότι οι επιστήμονες πρέπει να αντιμετωπίσουν ένα ορισμένο ποσό αναπόφευκτης αβεβαιότητας, δεδομένου ότι οι φυσικές διαδικασίες μπορούν να ρίξουν τους διακόπτες του κλίματος με τυχαίους τρόπους, που είναι αδύνατο να τις προβλέψουν.

Για να βοηθήσουν τους ανθρώπους να μάθουν πως πρέπει να προσδοκούν εκπλήξεις, λέει, "πρέπει να χτίσουμε την αβεβαιότητα στα μοντέλα μας για την κλιματική αλλαγή".