Η Αρκτική μπορεί να χάσει όλο τον πάγο της μέσα στον 21ο αιώνα

Από σελίδα του NewScientist, 4 Δεκεμβρίου 2002

Ο Αρκτικός ωκεανός δεν θα έχει καθόλου πάγο το καλοκαίρι πριν από το τέλος του 21 ^ου αιώνα, προβλέπει μια μελέτη της NASA. Η νέα επιστημονική εργασία δείχνει ότι το μόνιμο επικάλυμμα του πάγου πάνω από τον Αρκτικό ωκεανό - μια κάλυψη που υπάρχει ακόμη και τους πιο θερμούς καλοκαιρινούς μήνες - εξαφανίζεται πολύ γρηγορότερα από όσο πίστευαν προηγουμένως οι επιστήμονες.

Μεταξύ του 1978 και του 2000, 1.2 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα του μόνιμου πάγου έλιωσαν τελείως.  Αυτή είναι μια περιοχή πέντε φορές το μέγεθος της Μεγάλης Βρετανίας και αντιπροσωπεύει μια απώλεια εννέα τοις εκατό ανά δεκαετία.

"Με αυτό το ποσοστό, ο μόνιμος πάγος θα έχει εξαφανιστεί πριν από το τέλος αυτού του αιώνα", λέει ο φυσικός ειδικός σε θέματα πάγου Josefino Comiso της NASA.

Αύξηση της υποχώρησης

Οι προηγούμενες δορυφορικές μελέτες του επικαλύμματος του πάγου έχουν παρατηρήσει τη μέση τιμή της παγοκάλυψης για μεμονωμένους μήνες κατά τη διάρκεια του έτους. Είχαν βρει μια μέση υποχώρηση γύρω στα τρία τοις εκατό ανά δεκαετία.

Αλλά η ελάχιστη παγοκάλυψη, που αντιπροσωπεύει τον πάγο που διαρκεί την εποχή του καλοκαιριού, εμφανίζεται σε διαφορετικούς χρόνους σε διαφορετικές περιοχές του ωκεανού. Έτσι για να πάρει μια σαφέστερη εκτίμηση του ποσού του πάγου που θα διαρκέσει, ο Comiso ανάλυσε ξανά τα στοιχεία.

Έτσι λοιπόν μέτρησε την ελάχιστη έκταση του πάγου της θάλασσας σε κάθε περιοχή - και τότε αποκαλύφθηκε πολύ υψηλότερο ποσοστό απώλειας. Η τάση είναι συνεχής. Το προηγούμενο καλοκαίρι, "είχαμε το λιγότερο ποσοστό μόνιμης παγοκάλυψης που έχει παρατηρηθεί ποτέ", λέει ο Comiso.

"Εάν η μόνιμη παγοκάλυψη εξαφανιστεί, ολόκληρο το αρκτικό ωκεάνιο κλίμα και η οικολογία θα άλλαζε κατά πολύ", λέει ο Comiso, στο Διαστημικό Κέντρο Πτήσης Goddard της NASA στο Μέρυλαντ. Θα δώσει μία πρόσθετη ώθηση στη Παγκόσμια θέρμανση και οι πολικές αρκούδες, οι οποίες ζουν από το κυνήγι στο θάλασσιο πάγο, δεν θα έχουν που να πάνε.

Δρόμος χωρίς επιστροφή

Η απώλεια του πάγου συμπίπτει με μια τάση ανόδου της θερινής θερμοκρασίας 1.2 °C ανά δεκαετία στον αέρα επάνω από τον πάγο. Η μεγαλύτερη εξαφάνιση του πάγου μέχρι τώρα ήταν πέρα από τις θάλασσες Beaufort και Chukchi, βόρεια του Καναδά και της Αλάσκας. Εκεί είναι επίσης που οι θερμοκρασίες του αέρα έχουν περισσότερο θερμανθεί.

Ο Comiso συμφωνεί ότι κάποια από την υποχώρηση του πάγου θα μπορούσε να οφείλεται στις βραχυπρόθεσμες διακυμάνσεις του κλίματος ή τα ωκεάνια ρεύματα. Αλλά προειδοποιεί ότι ο ρυθμός με τον οποίο εξαφανίζεται  ο πάγος είναι πιθανό να επιταχυνθεί στο μέλλον.

Καθώς ο πάγος θα εξαφανίζεται, θα επιταχύνει τη θέρμανση των αρκτικών υδάτων. Αυτό γιατί ο πάγος ανακλά  περισσότερο τις ακτίνες του ήλιου πίσω στο διάστημα, ενώ οι σκούροι μπλε ωκεανοί απορροφούν πολύ περισσότερη θερμότητα.

Το θερμότερο ύδωρ θα καθυστερήσει το πάγωμα του φθινοπώρου, οδηγώντας σε μια λεπτύτερη επικάλυψη πάγου το χειμώνα και την άνοιξη. Στη συνέχεια αυτό θα καταστήσει τον πάγο της θάλασσας πιο τρωτό για να λιώσει το επόμενο καλοκαίρι. Αυτή η θετική ανατροφοδότηση ωθεί τον αρκτικό πάγο σε ένα σημείο μη επιστροφής πέρα από το οποίο, λέει Comiso, η τήξη θα γίνει πια "αμετάκλητη".

Αναφορά περιοδικών: Geophysical Research Letters