Οι άνθρωποι θα μπορούν να επιζήσουν αν επισκεφθούν τον Άρη

Από σελίδα του BBC, 9 Δεκεμβρίου 2003

Επιστήμονες λένε ότι οι μετρήσεις που έχουν ληφθεί από το διαστημικό σκάφος Οδύσσεια του Άρη της NASA αποδεικνύουν ότι μια ανθρώπινη αποστολή θα μπορούσε να επιζήσει στην Αρειανή επιφάνεια.

Τα στοιχεία των οργάνων του εμφανίζουν ότι η ακτινοβολία γύρω από τον κόκκινο πλανήτη μπορεί μεν να προκαλέσει μερικά προβλήματα υγείας αλλά είναι απίθανο να αποβούν μοιραία για τη ζωή των αστροναυτών.

Η Οδύσσεια του Άρη έχει στείλει πίσω ένα πλούτο πληροφοριών για το γειτονικό πλανήτη της Γης καθώς βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Άρη εδώ και δύο χρόνια.

Η νέα έρευνα παρουσιάστηκε στην ετήσια συνεδρίαση της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης στο Σαν Φρανσίσκο.

Κίνδυνος ακτινοβολίας

Στη Γη, είμαστε προστατευμένοι από τη βλαβερή κοσμική ακτινοβολία. Το γήινο μαγνητικό πεδίο ενεργεί σαν μια ασπίδα, που εκτρέπει την ακτινοβολία μακριά.

Αλλά για τους αστροναύτες στην Αρειανή επιφάνεια - ή για τους ταξιδιώτες μεταξύ της Γης και του Άρη - δεν υπάρχει καμία τέτοια προστασία.

Οι επιστήμονες της NASA έχουν μετρήσει την ακτινοβολία γύρω από τον Άρη με ένα ειδικό όργανο στο διαστημικό σκάφος Οδύσσεια του Άρη.

Σύμφωνα με τον Cary Zeitlin, από το Εθνικό Διαστημικό Βιοϊατρικό Ερευνητικό Ίδρυμα, έχει βρει ότι οι αστροναύτες στον κόκκινο πλανήτη θα ήταν εκτεθειμένοι, κατά προσέγγιση, σε διπλάσια δόση ακτινοβολίας από αυτή που δοκιμάζουν αυτήν την περίοδο στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.

"Η δόση που ένας αστροναύτης θα λάμβανε σε μια αποστολή στον Άρη είναι αρκετά μεγαλύτερη από αυτή που παίρνει κάποιος που βρίσκεται σε γήινη τροχιά," είπε.

"Επομένως είναι ανοικτά κάποια ζητήματα για τα βιολογικά αποτελέσματα αυτής της ακτινοβολίας, που στην πραγματικότητα δεν έχουμε εξετάσει ακόμα πλήρως."

Και συνεχίζει: "Οι άνθρωποι περνούν στο Διαστημικό Σταθμό περίπου έξι μήνες. Μια αποστολή στον Άρη θα διαρκούσε γύρω στα τρία χρόνια. Και είναι η χρονική διάρκεια της έκθεσης που δημιουργεί το πρόβλημα, αλλά είναι επίσης και το γεγονός ότι η ακτινοβολία αυτή είναι αρκετά εξωτική.

"Είναι γαλαξιακή κοσμική ακτινοβολία. Έρχεται από όλο το γαλαξία. Εμείς την ονομάζουμε ακτινοβολία βαρέων ιόντων."

Αυτή η ακτινοβολία θα μπορούσε ίσως να οδηγήσει σε περισσότερους καρκίνους, περισσότερους καταρράκτες και ζημιές στο νευρικό σύστημα.

Αλλά συνολικά, λέει ο Zeitlin, μπορεί να μην είναι δύσκολο - οι άνθρωποι θα μπορούσαν να πάνε στις αποστολές του Άρη σχετικά ακίνδυνα.

Θα χρειάζονταν όμως να χρησιμοποιήσουν τον ίδιο τον πλανήτη για να τους προστατεύσει, χτίζοντας τα καταφύγιά τους σε κοιλότητες του εδάφους, και ίσως παίρνοντας από τη Γη υλικά που θα μείωναν την ακτινοβολία ακόμα περισσότερο.

Αυτό που είναι κάπως ειρωνικό για αυτό το ζήτημα είναι ότι ένα όργανο της Οδύσσειας του Άρη, που ονομάζεται Marie, έχει το ίδιο καταστραφεί, προφανώς από την υπερβολική ακτινοβολία από τον ήλιο.

Αυτό το όργανο σταμάτησε να λειτουργεί μετά από μια τεράστια ηλιακή έκλαμψη τον Οκτώβριο.

Αλλά η NASA λέει ότι πρόλαβε και έστειλε πίσω στη Γη αρκετά στοιχεία πριν από το θάνατο του, για να μας καθησυχάσει για την πιθανότητα της πραγματοποίησης ανθρώπινων αποστολών στον Άρη.

Εποχή του πάγου

Άλλα αποτελέσματα της αποστολής Οδύσσειας που ανακοινώθηκαν στο Σαν Φρανσίσκο προτείνουν ότι ο Άρης μπορεί να περνάει μια περίοδο κλιματικής αλλαγής.

Η ποσότητα του παγωμένου νερού, κοντά στην επιφάνεια σε μερικές σχετικά θερμές περιοχές μικρού  γεωγραφικού πλάτους και στις δύο πλευρές του ισημερινού του Άρη, εμφανίζεται να είναι πάρα πολύ μεγάλη για να είναι σε ισορροπία με την ατμόσφαιρα κάτω από τις τρέχουσες κλιματολογικές συνθήκες.

Ο Δρ William Feldman, του Εθνικού Εργαστηρίου Los Alamos στο Νέο Μεξικό, είπε: "Μια εξήγηση γι' αυτό το φαινόμενο θα μπορούσε να είναι ότι ο Άρης μόλις βγαίνει από μια εποχή πάγου."

"Σε μερικές περιοχές μικρού γεωγραφικού πλάτους, ο πάγος έχει διαλυθεί ήδη. Σε άλλες, που η διαδικασία αυτή είναι πιο αργή, δεν έχει φθάσει ακόμα σε μια ισορροπία.

"Αυτές οι περιοχές μοιάζουν με τα χιόνια που υπάρχουν σε ορισμένα προστατευμένα σημεία μακριά από τις ακτίνες του ήλιου ενώ γύρω τους έχουν λιώσει όλοι οι πάγοι."

Η Οδύσσεια αξιολογεί την ποσότητα του νερού έμμεσα, μέσω των μετρήσεων των εκπομπών νετρονίων.

Το παγωμένο νερό είναι τουλάχιστον το 10% από το πάνω ένα μέτρο του υλικού της επιφάνειας σε μερικές περιοχές κοντά στον ισημερινό. Οι αποθέσεις της σκόνης μπορούν και μονώνουν τον γυμνό πάγο, είπε ο Δρ Feldman.